Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
шчо́дры, -ая, -ае.
1. Які шырока аказвае дапамогу, ахвотна траціць сродкі на іншых, не скупы.
Ш. чалавек.
2.перан. Які з ахвотай, многа хваліць.
Ш. на пахвалу.
3. Каштоўны, багаты.
Ш. падарунак.
Шчодра (прысл.) надзяляць каго-н. чым-н.
4.перан. Моцны, інтэнсіўны ў сваім дзеянні, выяўленні.
Ш. бой.
Ш. дождж.
◊
Шчодрай рукой (надзяляць каго-н.) — не шкадуючы.
|| наз.шчо́драсць, -і, ж. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шчо́дрыв разн. знач. ще́дрый;
ш. чалаве́к — ще́дрый челове́к;
~рыя дары́ — ще́дрые дары́;
ш. на абяца́нні — ще́дрый на обеща́ния;
◊ ~рай руко́й — не скупя́сь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шчо́дры, ‑ая, ‑ае.
1. Які ахвотна дзеліцца з другімі грашыма, маёмасцю; не скупы. Вера адразу прыкінула ў галаве, што яе пакупніца шчодрая жанчына і, выпіўшы, папрасіла яшчэ шклянку.Пальчэўскі.Мне гэты цуд без слоў гаворыць: Які ён шчодры, мой народ, Калі сябрам ад сэрца дорыць Не толькі дом — і сонца ўсход!Лось.//перан.; нашто. Які лёгка, з ахвотай аддае, раздае што‑н., надзяляе чым‑н. Напэўна, па гэтай прычыне.. [К. Чорны] быў шчодры на пахвалу.Мележ.— Наш старшыня шчодры на пачастункі, госця так не выпусціць з хаты...Хадкевіч.Праўда, .. [Таня] і дагэтуль не вельмі шчодрая была на пісьмы.Гроднеў.//перан. Добры на натуры, па характару. Шчодрая душа. Шчодрае сэрца.
2. Вялікі па памерах, вялікі, значны па каштоўнасці. Закрасуе ў нашым полі Ураджай багаты І парадуе калгас наш Шчодраю аплатай.Журба.А ён [грыбнік] збірае, хітры чараўнік, З лясной аблогі шчодрую даніну.Грачанікаў.— Шырэй вароты, добры гаспадар! Упершыню натруджаныя рукі За мазалі свае — Прымаюць шчодры дар.А. Александровіч.Гэты шчодры слоўнікавы матэрыял дасканала выкарыстоўваецца пісьменнікам для стварэння адпаведных вобразаў.Шакун.
3. Багаты (пра прыроду, жыццё і пад.). Дружны, ураджайны, Проста небывала Шчодры выпаў год!Корбан.Непаўторная гэта пара Песню самую шчырую просіць, Ураджай па калгасных дварах Наша шчодрая восень развозіць.І. Калеснік.У сонечны дзянёк харошы Плады зняў з яблынь гаспадар, Прынёс у хату поўны кошык — Ад шчодрых яблынь першы дар.Непачаловіч.// Бурны, моцны, інтэнсіўны ў сваім дзеянні, выяўленні. Трэба было б ганіць яшчэ пана, але не пашэнціла яму на гэтую ўцеху: сканаў заўчасна ад шчодрага бою дужых рамеснікаў.Шынклер.Гарачай парай дыхала зямля, нядаўна напоеная шчодрым дажджом.Шамякін.
•••
Шчодрай рукой — не шкадуючы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчо́драпрысл, шчо́дры
1. fréigebig, gróßzügig;
шчо́драй руко́й mit vóllen Händen;
2. (багаты) reich (нашто-н an D); áusgiebig (плённы, эфектыўны);
шчо́драя прыро́да fréigebige Natúr
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
уселітасці́вы, ‑ая, ‑ае.
Уст.Шчодры на літасці; велікадушны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ще́дрыйв разн. знач.шчо́дры;
ще́дрый на обеща́нияшчо́дры на абяца́нні;
ще́дрые дары́ шчо́дрыя дары́;
ще́дрой руко́й шчо́драй руко́й.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
szczodrobliwy
1.шчодры;
2. багаты, шчодры
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
чарэ́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
Разм. Чэрпаць, зачэрпваць, набіраць. Чарэпай, шчодры вінадар, Як вока поўны коўш!Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
szczodry
шчодры
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)