прыхапі́ць, -хаплю́, -хо́піш, -хо́піць; -хо́плены; зак. (разм.).

1. каго-што. Узяць з сабою.

П. памочніка.

2. што і чаго. Дастаць, пазычыць.

П. грошай у каго-н.

3. каго-што. Застаць, заспець.

Нас у дарозе прыхапіла мяцеліца.

4. Прымацаваць, замацаваць чым-н.

П. валасы грэбенем.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Пашкодзіць (марозам).

Мароз прыхапіў кветкі або марозам прыхапіла (безас.) кветкі.

|| незак. прыхо́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыхапі́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. прыхаплю́ прыхо́пім
2-я ас. прыхо́піш прыхо́піце
3-я ас. прыхо́піць прыхо́пяць
Прошлы час
м. прыхапі́ў прыхапі́лі
ж. прыхапі́ла
н. прыхапі́ла
Загадны лад
2-я ас. прыхапі́ прыхапі́це
Дзеепрыслоўе
прош. час прыхапі́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прыхапі́ць сов., в разн. знач. прихвати́ть;

п. з сабо́ю кусо́к вяндлі́ны — прихвати́ть с собо́ю кусо́к ветчины́;

кро́іў і ~пі́ў лі́шку — крои́л и прихвати́л ли́шнего;

маро́зам ~пі́ла пасе́выбезл. моро́зом прихвати́ло посе́вы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыхапі́ць, ‑хаплю, ‑хопіш, ‑хопіць; зак., каго-што.

Разм.

1. Узяць, забраць з сабою. Варывончыка ведаюць на курсе як чалавека практычнага. Аб гэтым сведчаць і старыя чаравікі, якія ён не забыў прыхапіць [на ўборку бульбы]. Навуменка. Максіму прыйшло на думку, што Астапчык, відаць, не быў упэўнены ў яго згодзе, таму прыхапіў з сабой Дварчаніна на дапамогу. Машара. // Набыць, узяць дзе‑н. або ў каго‑н. Васіліна забрала ў Люды аловак, прыхапіла з суседняга стала аркуш паперы і схілілася над картай. Хадкевіч. // і чаго. Захапіць у дадатак да чаго‑н. Прыхапіць лішку пры кройцы. □ І паехаў. На Першамай. Думаў, там яшчэ дзянёк-два прыхаплю... Ракітны.

2. Зверху, злёгку замарозіць; падмарозіць. Калі адшумела жаўталісце і марозікі прыхапілі палі і дарогі, эскадрон уланаў ноччу заняў Зацішша. Грахоўскі. // Пашкодзіць, папсаваць што‑н. (пра мароз, агонь і пад.). Першыя замаразкі прыхапілі пад акном вяргіні: яны пабляклі, пачарнелі. Кірэйчык. / у безас. ужыв. — Пабеглі [махорачніцы] расаду накрываць, баяцца, каб уночы марозікам не прыхапіла. Кулакоўскі. Агнём прыхапіла і сліву і грушу... А вішні, што кусціліся ля плота, і зусім пагарэлі, пагарэлі разам з платамі... Сачанка.

3. Застаць, заспець, захапіць каго‑, што‑н. дзе‑н. Бліскавіца! Што, як з хмаркі дожджык хлыне? Дзе спыніцца? Ой, застудзіць ды замочыць, як прыхопіць. Дзяргай.

4. Прымацаваць, замацаваць чым‑н. Прыхапіць валасы грэбенем. □ — І люкі цяпер не адкрыеш. Іржа, яна лепш за электразварку метал прыхапіла. Б. Стральцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыхапі́ць разм.

1. (узяць з сабой) mtnehmen* vt; daznehmen* vt;

2. (прывязаць) zusmmenbinden* vt, zusmmenfassen vt; leicht befstigen;

3. (марозам) Frost bbekommen*; Frstschäden ufweisen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

прыхо́пліваць гл. прыхапіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыхваці́ць сов., см. прыхапі́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыхо́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да прыхапіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыхо́плены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад прыхапіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыхо́пліваць гл. прыхапіць

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)