мурэ́на
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
мурэ́на |
мурэ́ны |
| Р. |
мурэ́ны |
мурэ́н |
| Д. |
мурэ́не |
мурэ́нам |
| В. |
мурэ́ну |
мурэ́н |
| Т. |
мурэ́най
мурэ́наю |
мурэ́намі |
| М. |
мурэ́не |
мурэ́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
мурэ́на ж., зоол. муре́на
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мурэ́на, ‑ы, ж.
Марская рыба атрада вугрападобных сямейства мурэнавых.
[Лац. murena.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мурэ́на
(лац. muraena, ад гр. muraina)
марская рыба сям. мурэнавых, якая водзіцца ў трапічных і субтрапічных водах усіх акіянаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Мурэна ’марская рыба Murena helena L.’ (ТСБМ). Кніжнае запазычанне з рус. мурена, якое з ням. Muräne < лац. muraena < ст.-грэч. μύραινα < ст.-грэч. μῡρος ’марскі вугор’ (Махэк, ZfslPh, 18, 55; Фасмер, 3, 12).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
муре́на зоол. мурэ́на, -ны ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Піска́ш, піскіж ’пячкур, Gobio’ (Нік. Очерки; Дэмб. 2; Жук.; Нас.), піскуж ’тс’ (Гарэц.), піськіж, піскуж, піскуйіж ’тс’, ’нярослае, пісклявае дзіця’ (слаўг., Яшк., З жыцця); ціскай, піскуж. піскіж ’уюн, Misgiimus’ (талач., круп., ЛА, 1; Мат. Гом.), піскіж ’галец, Nemachilus barbatus’ (Нік. Очерки; мсцісл., чавус., хоцім., ЛА, 1). Параўн. укр. пискір, рус. тіскарь, анексія, арханг. лёскат, пескиш(а) ’пячкур’, польск. piskorz, н.-луж. piskoi© в.-луж. pis kor. чэш. piskoř ’уюн’, славац. piskor ’буразубка, Sorex araneus’, славен. piskór, piskor, piškitr ’мінога© piskur ’пячкур’, серб.-харв. паскор ’мурэна, Muraena Helena’, балг. анексія. Прасл. *piskorʼb, утвораны ад *piskati ’пішчаць’ — рыба, калі схапіць яе рукою, выдае спецыфічны гук’ < piskb > піск (гл.). У пацвярджэнне гэтага прыводзяць аналагічна ўтвораныя: польск. sykawiec ’уюн’ < sykać ’шыпець’, літ. pyplys ’уюн’ < pypti ’пішчаць’, лат. pikste ’ўюп’ < pikstet ’пішчаць’, а таксама бел. віл. пішчаль ’уюн’ < пішчаць. Тым не менш, цяжкім для тлумачэння застаюцца фіналі Заходнебеларускіх лексем ‑га, -.ж© і асабліва рус. арханг. квасіш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)