во́сень, -і, ж.
Пара года паміж летам і зімой.
Позняя в.
В. жыцця (перан.).
|| прым. асе́нні, -яя, -яе і во́сеньскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
во́сень ж. о́сень;
◊ залата́я в. — золота́я о́сень
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
во́сень, ‑і, ж.
Пара года паміж летам і зімою. Позняя восень. □ Восень ткала ўжо красёнцы Мяккай чырвані ў лістах, Восень спеў вяла бясконцы, З ветрам ходзячы ў кустах. Колас.
•••
Залатая восень — асенняя пара, калі лісце жаўцее яркімі адценнямі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́сень ж Herbst m -es, -e;
ра́нняя во́сень Frühherbst m;
по́зняя во́сень Spätherbst m;
у пача́тку во́сені zu Hérbstanfang;
по́зняй во́сенню im Spätherbst;
ужо́ надышла́ во́сень der Herbst ist schon da
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
восень
Том: 4, старонка: 196.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
Во́сень (БРС, Нас., КТС, Бяльк., Яруш., Мал., Грыг.). Рус. о́сень, дыял. есень, укр. о́сінь, ст.-рус. осень, серб.-ц.-слав. ѥсень, польск. jesień, чэш., славац. jeseň, балг. есента́, серб.-харв. jȅcȇn, славен. jesȇn (Далабко, ZfslPh, 3, 131). Роднаснымі з’яўляюцца ст.-прус. assanis ’восень’, гоц. asans ж. р. ’жніво’, ст.-в.-ням. aran, arn ’ураджай’ (Траўтман, 71; Мейе, Études, 432). Прасл. osenь (Слаўскі, 1, 563). Далей набліжаюць таксама да грэч. ὀπώρᾱ ’канец лета, жніво’ з *op‑osarā ’пасля жніва’ (гл. Фасмер, 3, 158; Праабражэнскі, 1, 661). Трубачоў (Дополн., 3, 159) лічыць малаверагодным набліжэнне да хец. zenn‑ ’канчаць’ у Бенвеніста (BSL, 56, 29 і наст.) і супастаўленне слав. слова з венг. ősz у Махэка₂ (176), паколькі апошняе ўзыходзіць да зусім іншай праформы. Мартынаў (Лекс. взаим., 132 і наст.) разглядае слав. слова як дэрыват ад *os‑ (бел. восць, рус. ость і г. д. ’вусікі на коласе’) з суф. ‑enь, а герм. asani як пранікненне з слав. Інакш Тапароў (Прус., 130 і наст.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
расхля́біца, -ы, ж. (разм.).
Гразь, бездараж.
Восень не бывае без расхлябіцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дажджлі́вы, -ая, -ае.
Багаты на дажджы, з частымі дажджамі.
Дажджлівая восень.
|| наз. дажджлі́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
о́сень во́сень, -ні ж.;
◊
цыпля́т по о́сени счита́ют кураня́т уво́сень лі́чаць;
золота́я о́сень залата́я во́сень;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)