бе́гство ср. уцёкі, -каў мн., ед. уцёк, -ку м. (употребляется преимущественно во мн.); уцяка́цтва, -ва ср.;
обрати́ть в бе́гство прыму́сіць уцяка́ць;
обрати́ться в бе́гство кі́нуцца (пусці́цца) наўцёкі;
спаса́ться бе́гством ратава́цца ўцёкамі (уцяка́цтвам).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уцёкі ед. нет бе́гство ср.; побе́г м.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
побежа́ть сов.
1. пабе́гчы;
2. (обратиться в бегство) кі́нуцца ўцяка́ць, кі́нуцца наўцёкі;
мальчи́шки в па́нике побежа́ли хлапчукі́ ў па́ніцы кі́нуліся ўцяка́ць (наўцёкі).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сбега́ние ср.
1. збяга́нне, -ння ср.; сцяка́нне, -ння ср.;
2. уцяка́нне, -ння ср., збяга́нне, -ння ср.; (бегство — ещё) уцёкі, -каў мн.; см. сбега́тьII.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бега́
1. (скачки) ска́чкі, -чак ед. нет;
2. (место скачек) іпадро́м, -ма м.;
3. (бегство) уст. уцёкі, -каў мн.;
◊
быть в бега́х быць на ўцёках, быць бе́глым.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
побе́гI м. (бегство) уцёкі, -каў, ед. уцёк, -ку м. (употребляется преимущественно во мн.);
соверша́ть (соверши́ть) побе́г уцяка́ць (уцячы́);
он соверши́л пять побе́гов из тюрьмы́ ён пяць разо́ў уцяка́ў з турмы́;
план побе́га план уцёкаў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ухо́дI м. (действие по глаг. уходи́тьI)
1. адыхо́д, -ду м.; (выход) вы́хад, -ду м.; (исчезновение) знікне́нне, -ння ср.; неоконч. зніка́нне, -ння ср.; пакіда́нне, -ння ср.;
2. (бегство) уцёкі, -каў ед. нет, уцяка́нне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АДЗІНО́ТА, адзіноцтва,
адзін з псіхагенных фактараў, сац.-псіхал. стан ізаляцыі чалавека ад інш. людзей. Выклікаецца геагр. (тэрытарыяльнай), сац., турэмнай, псіхал. ізаляцыяй. Адзіноце спадарожнічаюць вострыя, часцей негатыўныя эмацыянальныя перажыванні, стрэсавая сітуацыя, псіхал. шок. Фізічна адзінокі індывід, звязаны з нейкімі ідэямі, маральнымі каштоўнасцямі і інш., адчувае прыналежнасць да пэўнай сац. групы, грамадства і г.д. Разам з тым індывід можа жыць сярод людзей, але адчуваць поўную ізаляванасць; такі стан — аснова для ўзнікнення шызафрэнічнага стрэсу. Адсутнасць сувязяў з духоўнымі каштоўнасцямі, нормамі, сімваламі выступае як маральная адзінота, з сац. наваколлем — сацыяльная. Фізічная адзінота ўзмацняецца, калі ёй спадарожнічае маральная ці псіхалагічная. Маральная адзінота становіцца адметнай рысай грамадства, у якім разбураецца таталітарны калектывізм і людзі атрымліваюць свабоду самавызначэння, не маючы для гэтага ні імкнення, ні звычак. Аднак побач з адзінотай, якая носіць негатыўны характар, існуе і адзінота, якая лечыць, дапамагае асобе больш поўна раскрыць свае здольнасці, талент, своеасаблівасць.
Літ.:
Швалб Ю.М.,Данчева О.В. Одиночество. Киев, 1991;
Фромм Э. Бегство от свободы: Пер. с англ. М., 1990.
Я.М.Бабосаў.
т. 1, с. 109
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АЎТАРЫТА́РНАЙ АСО́БЫ КАНЦЭ́ПЦЫЯ,
сукупнасць тэарэтычных уяўленняў пра тып асобы, уласцівы таталітарным рэжымам. Яму характэрныя агрэсіўнасць і прага ўлады, нянавісць да інтэлігенцыі і прадстаўнікоў інш. этнічных груп, кансерватыўнасць і стэрэатыпнасць мыслення, канфармізм; сляпое падпарадкаванне аўтарытэту групы, дзяржавы, харызматычнага лідэра, асабліва заснаванаму на сіле і насіллі, спалучаецца ў ім з нянавісцю да ўсіх апанентаў і аўтсайдэраў. Паняцце ўведзена Э.Фромам, які даследаваў псіхал. падставы для распаўсюджвання нацысцкай ідэалогіі. Паглыбленне чалавека ў аўтарытарызм Фром разглядаў як адзін з асн. механізмаў «уцёкаў ад свабоды». Імкнучыся пераадолець пачуццё бяссілля, аўтарытарная асоба адмаўляецца ад незалежнасці, імкнецца зліцца з чым-небудзь больш моцным, здольным кампенсаваць недахоп упэўненасці ў сабе. Такі чалавек захапляецца ўладай і хоча падпарадкоўвацца, і ў той жа час сам імкнецца быць уладай, каб іншыя падпарадкоўваліся яму. Гэтая супярэчлівасць вядзе яго да супраціўлення ўладзе, нават той, якая дзейнічае ў яго інтарэсах, але ўяўляецца яму недастаткова моцнай. Барацьбу аўтарытарнай асобы супраць улады Фром лічыў бравадай бунтаўшчыка. У калект. працы Т.Адорна, Э.Фрэнкель-Бруксвік, Д.Левінсана і Р.Санфарда «Аўтарытарная асоба» (1950) зроблена спроба эмпірычнага абгрунтавання аўтарытарнай асобы канцэпцыі, распрацавана ф-шкала (шкала фашызму) для вымярэння аўтарытарнай асобы. Ідэі гэтай канцэпцыі далей развіты ў працах тэарэтыкаў франкфурцкай школы М.Хоркхаймера, Г.Маркузе, у аднамернага чалавека канцэпцыі.
Літ.:
Адорно Т. Типы и синдромы: Методол. подход: Пер. с англ. // Социол. исслед. 1993. № 3;
Фромм Э. Бегство от свободы: Пер. с англ. М., 1990.
А.В.Рубанаў.
т. 2, с. 120
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
обрати́ться
1. (повернуться) павярну́цца;
2. перен. (устремиться, направиться) накірава́цца, кі́нуцца;
3. (превратиться) перавярну́цца (у каго); ператвары́цца (у што); абярну́цца (у каго, у што, кім, чым); стаць (кім-небудзь, чым-небудзь);
4. (в результате убеждения склониться к чему-л.) перавярну́цца (у што); схілі́цца (да чаго);
5. (прибегнуть к чему-л.) звярну́цца (да чаго);
6. (отнестись, адресоваться к кому-л.) звярнуцца (да каго);
◊
обрати́ться в бе́гство пусці́цца наўцёкі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)