Лапата́ць1, лопота́ць ’удараць па паверхні чаго небудзь, ствараючы аднастайныя прыглушаныя гукі’ (ТСБМ), ’біць па лісці, кары, па акне (аб дажджы)’ (КЭС, лаг.), ’нязвязна хутка гаварыць, расказваць’ (ТСБМ; міёр., Нар. лекс., КЭС, лаг.), ’гаварыць, размаўляць’ (Сл. паўн.-зах.), ’гаварыць на замежнай мове’ (ТСБМ), ’балбатаць, малоць глупства, барабаніць языком, гаварыць многа аб нязначным, пустым і без сэнсу’, ’крычаць’ (ТСБМ, Гарэц., Касп., Шат., Нас.; докш., Янк. Мат., ТС, Сл. паўн.-зах.), ’узводзіць паклёп’ (Нас.), пух. ’грукатаць’, шальч. лапатацца ’абгаворваць’ (Сл. паўн.-зах.). Укр. лопота́ти, рус. лопота́ть, польск. łopotać, славен. lopotáti, серб.-харв. лопо̀тати, ст.-слав. лопотивъ ’гугнявы’, ’балбатлівы’. Прасл. lopotati ’выдаваць гук пры ўдары, балбатлівую гаворку’, ’шумець’. З’яўляецца інтэнсівам з суф. ‑otati ад lopati > лопаць (гл.), утворанага ад гукапераймання lop! (Бернекер, 1, 732; Фасмер, 2, 519; Слаўскі, 5, 202–204). З іншым вакалізмам — ле́пет (Аткупшчыкоў, Из истории, 95). Сюды ж: лапатанне ’балбатанне, паклёп’ (Нас.), стаўб. лапатаньё ’тс’ (Нар. словатв.), лапата́ннік ’балбатун’, лапатня́ ’балбатня’ (трак., Сл. паўн.-зах., Юрч. Вытв.), лапатлівы ’балбатлівы’ (Сл. паўн.-зах., Мат. Гом.), лапату́н ’балбатун, які шмат і без сэнсу хутка гаворыць’ (КЭС, лаг., Касп., Шат., Жд. 2, Нар. лекс., З нар. сл.), перан. лапатушка ’трактар’ (Мат. Гом.).

Лапата́ць2 ’скубсці траву, дрэнна касіць (пра няякасна адкляпаную касу)’ (слонім., Сл. паўн.-зах.). Утворана ад лопат (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

kołować

незак.

1. калясіць; рухацца кругамі;

2. разм. хадзіць кругом ды навокал; гаварыць намёкамі;

3. разм. падманваць, ашукваць, круціць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zacząć

zaczą|ć

зак. пачаць; распачаць;

~ć mówić — пачаць гаварыць; загаварыць;

~ł dwudziesty rok życia — яму пайшоў дваццаты год

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zakneblować

зак. заткнуць затычкай (заткалам);

zakneblować usta — а) заткнуць рот (заткалам);

перан. заткнуць рот, прымусіць замаўчаць; не даць гаварыць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

basować

незак.

1. басіць; спяваць (гаварыць) басам;

2. акампаніраваць; тураваць;

3. перан. komu тураваць, падтакваць каму, падлізвацца да каго

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Quod clausum in pectore, hoc in lingua promptum habeo

Што ўтоена на сэрцы, тое відавочна маю на языку.

Что скрыто на сердце, то явно имею на языке.

бел. У каго баліць, той і крычыць. Што каму рупіць, той тое і жупіць. Што баліць, пра тое і буду гаварыць.

рус. Что на уме, то и на языке. Что у кого болит, тот о том и говорит. Что кому требит, тот то и теребит.

фр. Avoir le cœur sur la main (Иметь сердце на руке). La langue va ou la dent fait mal (Язык идёт туда, где болит зуб).

англ. Don’t take your harp to the party (He ходи co своей арфой на вечеринку).

нем. Das Herz auf der Zunge haben (Иметь сердце на языке).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

грэх, граху́ і грэ́ху, Т грахо́м і грэ́хам, мн. грахі́, -о́ў, м.

1. У веруючых: парушэнне правіл рэлігійнай маралі.

2. перан. Заганны ўчынак.

Грахі мінулых дзён.

3. у знач. вык. Грэшна, нядобра (разм.).

Г. так гаварыць.

Далей ад граху (разм.) — пра нежаданне ўцягвацца ў непрыемную гісторыю.

З грахом папалам (разм.) — з вялікімі цяжкасцямі.

І смех і грэх (разм.) — і смешна, і сумна.

Няма чаго граху таіць (разм.) — трэба прызнацца.

Як на грэх (разм.) — як на зло, на няшчасце.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ля́паць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

1. Утвараць рэзкі стук, шум пры ўдарах, удараць з ляскам.

Л. малатком.

2. Біць, удараць па чым-н. з шумам.

Л. па плячы.

3. што. Кідаць што-н. густое, ліпкае.

Л. гліну ў шчыліны.

4. перан., што. Гаварыць што-н. неабдумана, нетакгоўна.

Ляпае языком абы што.

|| зак. паля́паць, -аю, -аеш, -ае (да 1—3 знач.).

|| аднакр. ля́пнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. ля́панне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

talk

[tɔk]

1.

v.

1) гу́тарыць, гавары́ць, гамані́ць

Baby is learning to talk — Дзіця́тка ву́чыцца гавары́ць

2) кансультава́цца, ра́іцца

to talk with one’s doctor — ра́іцца зь ле́карам

3) размаўля́ць; паразумля́цца

to talk by signs — размаўля́ць на мі́гі

4) плятка́рыць, абгаво́рваць

She talked behind their backs — Яна́ плятка́рыла ў іх за сьпі́наю

5) гавары́ць, дыскутава́ць

to talk politics — гавары́ць пра палі́тыку

2.

n.

1) гу́тарка f.; гаварэ́ньне n.; мо́ва f.

2) размо́ва f.

3) нара́да, канфэрэ́нцыя f.

4) плётка, чу́тка f.

5) прадме́т гу́тарак, плётак

She is the talk of the town — Пра яе́ плятка́раць у го́радзе

6) informal пусты́я сло́вы

His threats were just talk — Яго́ныя пагро́зы былі́ то́лькі пусты́мі сло́вамі

- talk away

- talk back

- talk big

- talk down

- talk English

- talk out

- talk over

- talk sense

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

jerk2 [dʒɜ:k] v.

1. рэ́зка ту́заць, штурха́ць, то́ргаць; выця́гваць, вырыва́ць;

She jerked her arm free. Яна рыўком вызваліла сваю руку.

2. ру́хацца рэ́зкімі штуршка́мі;

jerk to a halt/stop рэ́зка затармазі́ць/спыні́цца

jerk out [ˌdʒɜ:kˈaʊt] phr. v. гавары́ць адры́віста

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)