цу́біць

‘ісці, падаць моцна ці на працягу доўгага часу (пра дождж і пад.); піць што-небудзь і без прамога дапаўнення’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. цу́блю цу́бім
2-я ас. цу́біш цу́біце
3-я ас. цу́біць цу́бяць
Прошлы час
м. цу́біў цу́білі
ж. цу́біла
н. цу́біла
Загадны лад
2-я ас. цу́б цу́бце
Дзеепрыслоўе
цяп. час цу́бячы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

чу́хнуць

‘рохнуць (пра свінню і пад.); сказаць нешта грубае (без прамога дапаўнення); плёснуць чаго-небудзь (чухнуць вады на агонь)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. чу́хну чу́хнем
2-я ас. чу́хнеш чу́хнеце
3-я ас. чу́хне чу́хнуць
Прошлы час
м. чу́хнуў чу́хнулі
ж. чу́хнула
н. чу́хнула
Загадны лад
2-я ас. чу́хні чу́хніце
Дзеепрыслоўе
прош. час чу́хнуўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

шу́ргаць

‘утвараць шум; хадзіць, не падымаючы ног; абмацваць рукой што-небудзь (без прамога дапаўнення: шоргаць па чым-небудзь); ліць (пра дождж)’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. шу́ргаю шу́ргаем
2-я ас. шу́ргаеш шу́ргаеце
3-я ас. шу́ргае шу́ргаюць
Прошлы час
м. шу́ргаў шу́ргалі
ж. шу́ргала
н. шу́ргала
Загадны лад
2-я ас. шу́ргай шу́ргайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час шу́ргаючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

родная мова,

мова, на якой асоба мысліць без дадатковага самакантролю.

т. 13, с. 396

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

самасто́йны, -ая, -ае.

1. Які існуе асобна ад іншых; незалежны.

Самастойная дзяржава.

Жыць самастойна (прысл.).

2. Здольны дзейнічаць сам, без чужой дапамогі.

С. чалавек.

Самастойныя паводзіны.

3. Які робіцца сваімі сіламі або па сваёй ініцыятыве, без пабочнага ўплыву.

Самастойнае даследаванне.

|| наз. самасто́йнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самацёк, -у, м.

1. Рух вадкасці або сыпкіх рэчываў сілай свайго цяжару.

С. вады.

2. перан. Ход якой-н. справы, працы без плана, без кіраўніцтва, стыхійнае ажыццяўленне чаго-н.

Пусціць справу на с.

|| прым. самацёчны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Самацёчнае арашэнне.

С. канал.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

напява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. гл. напець.

2. што і без дап. Ціха, напаўголасу пець.

Н. песню.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

начысту́ю, прысл. (разм.).

1. Цалкам; начыста.

Лён вымалочваецца н.

2. Нічога не ўтойваючы; без хітрыкаў; шчыра.

Гаварыць н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нудзе́ць, -дзе́ю, -дзе́еш, -дзе́е; незак., па кім-чым і без дап.

Нудзіцца, сумаваць.

Працы шмат, няма калі н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нягрэ́блівы, -ая, -ае.

Просты, без прэтэнзій, які задавальняецца самым малым.

Н. густ.

Н. чалавек.

|| наз. нягрэ́блівасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)