Адабраць, сілай забраць усё, многае або ўсіх, многіх. [Нарушэвіч:] — Паляўнічых няма, стрэльбы ў людзей паліцэйскія паадбіралі.Машара.Паліцаі адцягнулі ад дзяцей жанчыну і ўслед за гэтым паадбіралі ва ўсіх рыдлёўкі.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пала́ткі, ‑так; адз.няма.
Насціл з дошак паміж печчу і процілеглай сцяной (на даволі высокім узроўні ад падлогі) у старой сялянскай хаце. Бацька доўга яшчэ сядзеў на ўслоне ля стала. Затым устаў і палез на палаткі.Ляўданскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памарне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
1.(1і2ас.неўжыв.). Змарнець — пра ўсё, многае або ўсіх, многіх.
2. Марнець некаторы час. [Старая:] — І хвароба нейкая.. падступілася: прастудзіў галаву, памарнеў з год — і няма чалавека.М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
радзі́ны, ‑дзін; адз.няма.
Нараджэнне дзіцяці. [Алесь] вёў .. [Гелену] так асцярожна, нібы да радзін заставаліся лічаныя дні.Караткевіч.// Сямейнае святкаванне нараджэння дзіцяці. Спраўляць радзіны. □ На радзінах або на вяселлі мужчыны гарэлку п’юць, а бабы — салодкі з хмелем мёд.Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сантыме́нты, ‑аў; адз.няма.
Празмерная чуллівасць. Спаткаліся.. [Антон і Ларыса] нібы два даўнейшыя сябры: сардэчна, але без сантыментаў.Стаховіч.//Іран. Празмерна мяккае, нерашучае дзейнічанне. Сантыменты разводзіць. □ [Віктар Міхайлавіч:] — У мяне план, завод, яго слава, а вы хочаце, каб я займаўся сантыментамі.Скрыган.
[Фр. sentiment — пачуццё.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скна́рнасць, ‑і, ж.
Разм. Уласцівасць скнарнага. Гэтыя жанчыны пазбаўлены той грубай эгаістычнай сілы і той сялянскай скнарнасці, якою так багата надзяліў пісьменнік сваіх герояў.Хведаровіч.[Андрэй:] — Няма ў маёй душы ні прагнасці да багацця, ні кулацкай скнарнасці.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Не́гдзе ’недзе; няма дзе’ (Сл. ПЗБ, Пятк. 2), нёгдзя ’тс’ (карэл., Нар. лекс., Сл. ПЗБ), рус.негде ’тс’, польск.niegdzie ’недзе’, каш.ńegse, чэш.nékde, славац.niekde, в.-луж.nehdźe, н.-луж.negźe, славен.дыял.negde, серб.-харв.негде, балг.дыял.негде, макед.негде. Прасл.*nekbdef утворана шляхам аглюцінацыі з часціцы *пё‑ (гл. не-) і пытальнага займеннікі *kbdě (гл. дзе); аманімічныя формы са значэннем ’нямадзеі узніклі ва ўсходнеславянскіх мовах са спалучэнняў тыпу *не есть где > не е(сть) где > негде, напр., негдзе перайсці (ESS/J SG, 2, 481; Шустар-Шэўц, 13, 998). Параўн. нёдзе, нейдзе.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
éinpacken
1.
vt пакава́ць, упако́ўваць, уладкава́ць
du kannst ~! — ідзі́ [выбіра́йся] прэч!
wir können ~ — разм. нам тут рабіць няма́ чаго́
2.
(sich) заху́твацца, уху́твацца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Не́ці: нецямі не адбудзеш («ссылка на неимение», Гарэц.), параўн. рус.нети ’дваране, якія не нясуць дзяржаўнай службы’: пробыл в нетех. Да нет ’няма’, гл. Фасмер, 3, 68; сюды ж, паводле Карскага (2–3, 77), адносіцца і мін.пець ’невядома’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
pustka
pustk|a
ж. пустата;
mam ~ę w głowie — у мяне пуста ў галаве;
świeci ~ami — зусім пуста; нічога няма
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)