Паўтара́ (м. і н. род), паўтары́ (ж. род), ’адзін з палавінай’,
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паўтара́ (м. і н. род), паўтары́ (ж. род), ’адзін з палавінай’,
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
the
Iазнача́льны арты́кль
1) азнача́е не́шта до́бра вядо́мае або́ ўніка́льнае
2) пака́звае, што
3) азнача́е ча́стку це́ла
4) пе́рад прыме́тнікам у ро́лі назо́ўніка
1) у параўна́ньні з папярэ́днім ста́нам
2) the… the… — чым… тым…
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
удали́ть
1. (отдалить) аддалі́ць;
удали́ть предме́т от глаз аддалі́ць
2. (заставить уйти) вы́даліць; (выпроводить) вы́правадзіць,
удали́ть посторо́нних вы́даліць (вы́правадзіць) пабо́чных асо́б;
удали́ть из за́ла заседа́ния вы́даліць (вы́весці) з за́лы пасяджэ́ння;
удали́ть дете́й из ко́мнаты вы́весці дзяце́й з пако́я;
удали́ть из университе́та вы́ключыць з універсітэ́та;
3. (из организма, с какого-л. места
удали́ть о́пухоль вы́разаць пухлі́ну;
удали́ть ру́ку адрэ́заць руку́;
удали́ть зано́зу вы́няць (даста́ць, вы́цягнуць) стрэ́мку;
удали́ть больно́й зуб вы́рваць хво́ры зуб;
удали́ть пятно́ вы́весці (зні́шчыць) пля́му;
удали́ть снег с пло́щади прыбра́ць снег з пло́шчы, ачы́сціць пло́шчу ад сне́гу;
удали́ть во́лосы с чего́-л. ачы́сціць ад шэ́рсці (ад валасо́ў) што-не́будзь;
4. (устранить) устарані́ць; (отстранить) адхілі́ць; (отодвинуть) адсу́нуць; (избавиться) пазба́віцца;
удали́ть опа́сность адхілі́ць (устарані́ць) небяспе́ку.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адне́сці, ‑нясу, ‑нясеш, ‑нясе; ‑нясём, ‑несяце;
1. Аддаць, вярнуць пазычанае ці узятае на часовае карыстанне.
2. Тое, што і занесці (у 1 знач.).
3. Падхапіўшы сваёй плынню, перамясціць што‑н. (пра вецер, ваду, натоўп і пад.).
4. Аддаліць што‑н. ад чаго‑н.; перасунуць, перамясціць.
5.
6. Перанесці на далей; адкласці.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нішто́ 1, нічо́га, нічо́му, нішто́, нічы́м, ні аб чым,
1. Ні адзін, ніякі
2.
•••
нішто́ 2,
1.
2.
3.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
яно́, яго́, яму́, яго́, ім, аб ім;
1. Ужываецца (з мэтай пазбегнуць паўтарэння) замест назоўніка ніякага роду адзіночнага ліку, які ў папярэднім кантэксце абазначае
2. У спалучэнні з часціцай «вось» набывае ўказальны характар.
3. Ужываецца з пабочнымі словамі і ў безасабовых сказах у знач. узмацняльнай часціцы.
4. Ужываецца ў значэнні займенніка «гэта», паказваючы на што‑н. раней названае, упамянутае.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
über=
1.
1) рух паверх чаго-н.: überlegen палажы́ць (звеху чаго-н.); überspannen абця́гваць зве́рху [паве́рх] (чаго-н.)
2) рух праз [цераз]
3) перавышэнне былога узроўню: überfließen
4) няпоўнае выкарыстанне: überlassen
2.
1) рух паўзверх чаго-н., або цераз, праз
2) распаўсюджанне дзеяння на ўвесь
3) пропуск, недагляд: überséhen
4) паўтарэнне дзеяння: überárbeiten
5) перадачу чаго-н.: überlássen
6) празмернасць дзеяння: übertréiben
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
вось²,
1.
2.
3.
4. У спалучэнні з пытальным займеннікам і прыслоўем надае ім сэнс указання на што
5.
6.
Вось-вось (
1) вось іменна, менавіта так;
2) зараз, неўзабаве.
Вось вам! — атрымай(це) па заслугах.
Вось дык (
Вось...дык (
Вось і —
Вось табе і... (
Вось табе і на або вось табе і раз або вось табе і маеш (
Вось так —
Вось яно што! або вось яно як! — выражэнне здзіўлення або ўразумення.
Вось яшчэ! (
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закі́нуць, ‑ну, ‑неш, ‑не;
1. Кінуць (звычайна з сілай), каб
2. Адкінуць, адвесці (частку цела, адзення і пад.) уверх, убок; надаць іншае становішча.
3. Перастаць займацца чым‑н., пакінуць каго‑, што‑н. без догляду; занядбаць.
4.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клас, ‑а,
1. Сукупнасць прадметаў, з’яў, аб’яднаных на аснове якіх‑н. агульных прымет, якасцей; разрад, падраздзяленне.
2. Вялікая група людзей, аб’яднаных аднолькавымі адносінамі да сродкаў вытворчасці, да размеркавання грамадскага багацця і агульнасцю інтарэсаў.
3. Падраздзяленне пачатковай і сярэдняй школы, якое аб’ядноўвае вучняў аднаго года навучання і аднолькавага аб’ёму ведаў.
4.
5. Мера якасці, ступень, ўзровень чаго‑н.
6. У дарэвалюцыйнай Расіі — адно з падраздзяленняў у табелі аб рангах, якое адпавядала пэўнаму чыну.
[Ад лац. classis — разрад.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)