ánders
adv іна́кш, іна́чай
níemand ~ als… — ніхто́ іна́чай, як
~ wérden — мяня́цца
~ máchen — мяня́ць
so und nichts ~ — так і не іна́кш
jémand ~ — хто́сьці і́ншы
írgendwo ~ — дзе-не́будзь у і́ншым ме́сцы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ве́шаць ’надаваць каму-небудзь вісячае становішча’; ’схіляць што-небудзь’ (КТС, БРС, Бяльк.), рус. вешать, укр. ві́шати, польск. wieszać, в.-луж. wěšeć, чэш. věšeti, славац. vešať, славен. (o)béšati, серб.-харв. ве̏шати ’тс’. Прасл. věšati (< věsjati) з’яўляецца дзеясловам ітэратыўнага значэння, утвараемым ад věsiti; параўн. весіць, вісець (гл.). Гл. таксама Сразнеўскі, 1, 493; Голуб-Копечны, 417; Шанскі, 1, В, 83; КЭСРЯ, 79.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Некуца́вый ’неядомы (грыб)’ (Мат. Маг.), нікуцавый ’ніякі, дрэнны’ (слаўг., Яшкін, вусн. паведамл.). Відаць, ад куцаць ’доўга перажоўваць што-небудзь’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кі́жла ’той, хто марудна і няўмела што-небудзь робіць’ (Нар. сл., Шат.). Магчыма, балтызм. Параўн. kėžlóti ’кульгаць’ (Сл. паўн.-зах., 461).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Лу́пацень, лу́потэнь ’лупцоўка’ (беласт., Сл. ПЗБ). Можна дапусціць кантамінацыю лу́пень і лапата́ць ’удараць па якой-небудзь паверхні, ствараючы аднастайныя прыглушаныя гукі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Басця́ць ’знеслаўляць каго-небудзь’ (докш., Янк. Мат.). Марфалагічнае новаўтварэнне да бэ́сціць ’тс’ (гл.; там і літ-ра), запазычанага з польскай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вазгро́ты мн. л. ’што-небудзь цестападобнае, чым залеплены падлога, мэбля; бруд’ (Юрч.). Суфіксальнае ўтварэнне ад вазгры (гл.) на кшталт брыдота, галота.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перадумова ’папярэдняя ўмова; зыходны пункт якога-небудзь разважання’ (ТСБМ). Калька з польск. przedugoda ’папярэдняя дамова, пагадненне’. Да пе́рад і ўмова (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разразні́ць (разразьні́ць) ’раздзяліць што-небудзь на часткі’, ’прымусова разлучыць некалькі асоб’ (Янк. 1). Ад ро́зніца 2 (гл.), магчыма, пад уплывам рэ́заць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарэ́нчыць ’несці што-небудзь аб’ёмнае і цяжкае перад сабой’ (Сцяшк. Сл., Гіл.). Да тарочыць 1 з экспрэсіўнай назалізацыяй (імітацыя польскага вымаўлення?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)