Туры́гаць (туры́гаты) ‘кляваць, торкаць (пра рыбу)’ (кам., Жыв. НС). Да то́ргаць 1 (гл.), аснова змененая для перадачы шматкратнага дзеяння. Параўн. торыгаць, тарыгаць ‘турзаць’ (гл.), чэш. мар. terygať ‘перасяляць’, славац. terigať sa ‘цягнуцца, з цяжкасцю ісці’ — апошнія Махэк₂ (510) разглядае як вынік метатэзы з redygať, што няпэўна; Кралік (610) дапускае кантамінацыю. Варыянтнасць вакалізму характэрная для рэфлексаў прасл. *tъrg, *tьrg, параўн. Варбат, Исследования., 64.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ślad, ~u
м. след;
wstępować w czyje ~y — ісці па чыіх слядах;
zatrzeć za sobą ~y перан. замесці за сабой сляды
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
lądować
незак.
1. прычальваць (да берага), высаджвацца (на бераг);
2. садзіцца; прызямляцца, ісці на пасадку;
3. разм. трапляць куды; апынацца дзе
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
kierować
незак.
1. кіраваць;
kierować budową — кіраваць будаўніцтвам;
2. накіроўваць, скіроўваць;
kierować kroki — скіроўваць крокі, ісці;
kierować wzrok — накіроўваць погляд, паглядаць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
falanga
falang|a
ж.
1. шэраг, рад; строй; фаланга;
iść zwartą ~ą — ісці шчыльнымі радамі;
2. натоўп; мноства;
3. гіст. фаланга
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
gąsior
м.
1. гусак;
2. бутля;
gąsior wina — бутля віна;
iść ~em — ісці адзін за адным;
jechać ~em — ехаць гужам (цугам)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
gdyż
разм. бо; таму што;
spieszę się, gdyż czas iść do pracy — (я) спяшаюся, бо (таму што) час ісці на працу
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ру́шиться
1. разбура́цца; (валиться) валі́цца; (обрушиваться) абва́львацца, абру́швацца, абу́рвацца;
2. перен. па́даць, права́львацца; ісці́ ма́рна; (гибнуть) гі́нуць; см. ру́шить;
3. страд. разбура́цца; валі́цца, абва́львацца, абру́швацца, абу́рвацца; паруша́цца; дра́цца, дзе́рціся, абдзіра́цца; см. ру́шить.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
палагадне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
1. Стаць больш лагодным, памяркоўным; падабрэць. Стары неяк адразу палагаднеў, спытаў, адкуль ідзе маладзіца і ці далёка ісці. Шамякін. // Стаць больш прыветлівым, сардэчным (пра голас, твар, погляд і пад.). Пальцы гаспадыні спрытна лічылі храбусткія паперкі, голас палагаднеў. Савіцкі.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць цяплейшым; памякчэць. Вецер палагаднеў, абяцаючы мяккую цяплынь бабінага лета. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неабстраля́ны і неабстрэ́лены, ‑ая, ‑ае.
Які не быў у баях, не прывык да стральбы. Ядловец сённяшнюю аперацыю лічыў не вельмі сур’ёзнай, і на выкананне яе маглі ісці неабстраляныя хлопцы. Федасеенка. Вартавы, малады, неабстраляны яшчэ баец, зябка ўздрыгваючы, спыніў .. [веставога] на ўскрайку лесу. Асіпенка. Старшыня выносіць хлеб і сала, Выдае па норме канцэнтрат, І дарэчы ўспомніць, як бывала, Сам быў неабстрэлены салдат. Прыходзька.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)