перапха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм.
1. Запхаць, папхаць усё, многае.
2. Запіхваючы, пералажыць у другое месца. Перапхаць зелле ў другі мяшок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парага́мія
(ад гр. poros = адтуліна + -гамія)
пранікненне пылковай трубкі пры апладненні ў зародкавы мяшок праз мікрапіле.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Жак ’рыбалоўная прылада’. Рус. дыял., укр. жак ’тс’. Ст.-бел. жак ’тс’ з 1599 г. (Булыка, Запазыч., 113) з польск. żak ’тс’ < ням. Sack ’мяшок, кішэнь’ (Брукнер, 661). Рус. праз бел., укр. з польск. Фасмер, 2, 33. Герм. з лац. saccus ’мяшок, фільтр’ (у рымскія часы) < грэч. σακκος ’грубая тканіна’ < семіцк. saq ’тканіна з валасоў, мяшок’ (Дудэн, 582; Вальдэ-Гофман, 2, 458–459). Такое ж канчатковае паходжанне мае сак ’рыбалоўная прылада; адзенне’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Васкаве́нь ’мяшок для сыроў’ (Мат. дыял. канф., 74). Першапачаткова, бясспрэчна, значэнне гэтага слова было ’мяшок для воску’ (вытворнае ад воскавы + суф. ‑ень). Параўн. дакладную семантычную паралель: во̂ско̂ві́к ’мяшочак для прасавання топленага воску’ (Анох.) — васкаві́к ’палатняны мяшочак для прыгатавання тварагу і сыру’ (Вешт., 393).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сі́дар ‘мяшок’, ‘абед, які бяруць з сабой’ (Мат. Гом.), ‘заплечны мяшок або наогул усё тое, што вязеш з сабой’ (Ян.), ‘вялікая сумка, з якой арыштант вандруе па этапах’ (Наша Ніва, 1996, 2 верас.), сідор ‘клунак з ядою’ (Куч.). Паводле Барташэвіча (Rozprawy Slawistyczne, 1993, 7, 63 і наст.), рус. си́дор ‘мяшок’ ад уласнага імя Сидор < Исидор, параўн. больш матываванае ўкр. аргат. мі́хась, міха́лок ‘мех, мяшок’. Збліжэнне з уласным імем другаснае; з ідыш seder ‘святочная ежа, якую ў першыя дзве ночы Пасхі (пэйсаха) бяруць з сабой’, што з с.-гебр. seder ‘парадак’, параўн. Штэрн, Wörterbuch, 206. Рускае слова, хутчэй за ўсё, з беларускага сідар ці ўкраінскага сідор.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
слязні́ца, ‑ы, ж.
1. У старажытным Рыме — пасудзінка, у якую збіралі слёзы, калі плакалі па нябожчыку.
2. Слёзны мяшок каля вока, дзе збіраюцца слёзы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зашы́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак., што.
1. Адрамантаваць, сшыўшы краі, а таксама злучыць швом канцы чаго-н.
З. падраны рукаў.
З. мяшок.
2. Упакаваць, сшыўшы канцы ўпакоўкі.
З. пасылку.
|| незак. зашыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. зашыва́нне, -я, н. і зашы́ўка, -і, ДМ -шы́ўцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Рукава́ць ’мяшок у выглядзе клінка дня прыгатавання сыру’ (Сл. Брэс.). Гл. рукаяць, рукаятка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мышля́к, мышлёк ’саломенны матрац’ (стол., лін., Сл. Брэс.). Няясна. Магчыма, роднаснае да мяшок (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
куль
1. (мешок) мех, род. мяха́ м., мяшо́к, -шка́ м.;
2. (соломы) обл. куль, род. куля́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)