Нуда́1 ’нячыстасць на целе і на галаве; бядота, голад; сум, нудота’ (Нас.), ’нудота, сум; моташнасць’ (Бяльк., Гарэц., Шат., Сл. ПЗБ), ’маркота; бядота’ (Касп.), ’сум, гора; галеча’ (Яруш.), ’маркота, сум, хандра’ (Мал.), ’маркота; вошы’ (Пятк. 2), ’хвароба раслін’ (Сцяшк.), ’галеча, нястача’ (Нік. Очерки), ’моташнасць’ (ТС), ну́джа ’моташнасць; сум, маркота’ (Клім.), ’нудны чалавек’ (ТС), укр.нуда́ ’маркота, сум; моташнасць’, рус.нуда́ ’прымус; надаедлівасць; сум, маркота; спёка; насякомыя (камары, машкара і інш.); кароста, нячыстасць на целе; цяжкае становішча, турбота, голад’, польск.nuda ’маркота; нудота; сум; вошы; нудны чалавек’, славен.nȗdo, nüda ’заробак, плата’, серб.-харв.кайк.nuda ’тс’. Вытворнае ад *nuditi (гл. нудзіць), насуперак Фасмеру (3, 88: нудить ад нуда), як хада ад хадзіць і пад.
Нуда́2 ’так, але’ (карэл., Нар. лекс.). Відаць, запазычана з рус. прастамоўн. ну да́ ’тс’ < ну (гл.) і да ’так’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пла́та1 ’выплата, узнагарода за працу, службу ці за атрыманую рэч’, ’грашовая кампенсацыя’ (ТСБМ, Яруш., Сл. ПЗБ, ТС, Бяльк., Варл., Сцяшк. Сл.), укр.пла́та, рус.пла́та, польск.płaca (< *plat‑ja) ’від аплаты ў судзе’ (XV ст.), пазней ’плата за працу’, старое płata ’аплата’, в.-луж.płata ’плата, плацеж’, чэш.pláce, plat, славац.pláca, plat, славен.plȃt узнагарода’, pláča ’жалаванне’, серб.-харв.пла́та, пла́ћа ’плата, заробак’, макед., балг.плата ’тс’. Прасл.*plata, *platja, утворанае ад *platiti (Банькоўскі, 2, 615), якое ад *platъ > плат1 (гл.), было запазычана ў прагерм. мову (Мартынаў, Язык, 23–24). Паводле Фасмера (3, 274), ад *plata ўтворана *platiti.
Пла́та2 ’гатунак са скуры каніны’ (Касп.), рус.дыял.плат ’моцная скура для ботаў, якая не прапускае ваду’, польск.płat ’кавалак скуры’. Развіліся з плат1 (гл.) ’кавалак палатна’. Канец слова — пад уплывам ску́ра.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
przeciętny
przeciętn|y
1. сярэдні;
~y zarobek — сярэдні заробак;
2. звычайны; пасрэдны;
~y uczeń — пасрэдны вучань;
3. ~a ж. сярэдняя велічыня; сярэдні паказчык
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
treble
[ˈtrebəl]1.
adj.
1) патро́ены, утрая́ бо́льшы
His salary is treble mine — Яго́ны заро́бак утрая́ бо́льшы за мой
2) Mus. сапра́навы
3) высо́кі (тон)
2.
v.
патро́йваць (-ца), павялі́чваць (-ца) утрая́
3.
n.
1) Mus. сапра́на, indecl.
2) высо́кі тон, гук
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
profit
[ˈprɑ:fət]1.
n.
1) often profits, pl. прыбы́ткі pl., заро́бак -ку m.
2) кары́сьць, выго́да f.
What profit is there in worrying? — Яка́я кары́сьць з турбо́таў?
2.
v.
1) мець дахо́д, прыбы́ткі або́ кары́сьць з чаго́
2) карыста́ць з чаго́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Lohn
m -(e)s, Löhne
1) зарабо́тная пла́та, заро́бак
2) узнагаро́да; перан. адпла́та, по́мста
◊ wie die Árbeit, so der ~ — ≅ як дба́еш, так і ма́еш; як узарэ́ш, так і збярэ́ш
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)