Стан узрушанага; усхваляванасць; трывога. Дзяўчына зусім супакоілася, нервовая ўзрушанасць зусім прайшла.Маўр.Панавала бадзёрая ўзрушанасць — ва ўсіх толькі і было размоў, што пра Мінск, пра штурм...Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
watch smth.with trepidation сачы́ць за чым-н. з хвалява́ннем
2. трапята́нне, дрыжэ́нне, дрыжа́нне
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
неспако́й, ‑ю, м.
1. Душэўная трывога, узбуджэнне, выкліканыя чым‑н. (страхам, апаскай, чаканнем і пад.). Я пачынаю хвалявацца, адчуваю, як нараджаецца неспакой.Галавач.У юных сэрцах неспакой — то радасць, то трывога: Як павядзе іх у прастор жыццёвая дарога?Ставер.Шабуня па адзін міг кінуў на камісара быстры адкрыты позірк, у якім, быў відаць неспакой і трывога.Мележ.// Шум, рух, хваляванне. На пероне былі яшчэ большая мітусня, шум і неспакой, і.. [жанчына] разгубілася.Мележ.
2. Масавае хваляванне, узбуджэнне. Тым часам наступаў вялікі неспакой сярод польскіх войскаў.Чарот.Навокал было неспакойна, і Мікодым у гэтым грамадскім неспакоі шукаў сабе рады.Сабаленка.
3. Турботы, клопаты. Благаслаўляю адзіноту, Але такую, за якой Прыходзіць свет тае работы, Якая любіць неспакой...Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неспако́йм
1. (душэўнаятрывога) Áufregung f -, -en; Únruhe f -, -n;
2. (турботы, клопат) Únrast f -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
uneasiness
[ʌnˈi:zɪnəs]
n.
1) непако́й -ю m.; устрыво́жанасьць, трыво́гаf.
2) няёмкасьць, зьбянтэ́жанасьць, сарамлі́васьць f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Перапало́х ’спалох, збянтэжанасць’: захварэць з перапалоху, з пярэпалаху і інш. (зах.-бел., маг., гом., ЛА, 3). Укр.переполо́х ’пераляк; хвароба з перапалоху’, рус.переполох ’тс’, ’трывога’, польск.przeploch ’паніка’, ’страхі’, ’хвароба ад перапалоху’, славен.preplàh ’перапалох’, ’паніка, трывога’, параўн. серб.-харв.прѐплашити ’перапалохаць’, макед.преплаши ’тс’. Прасл.*per‑polochъ. Да пера- і полах (гл.), якое роднаснае ст.-грэч.πάλλω ’размахваю, трасу’, ’моцна біцца (аб сэрцы)’, ’дрыжэць ад страху’, гоц.(us)filma ’пераляканы’ (КЭСРЯ, 334; Шанскі-Баброва, 230).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́зрух, ру͡озрух ’разруха, поўнае расстройства, развал у гаспадарцы’ (ТСБМ), ’разгром, беспарадак, клопаты’ (Гарэц., Мал., Байк. і Некр.). Укр.ро́зрух, ро́здрух ’бунт, смута, трывога, замяшанне, пярэпалах’, рус.разру́х ’распад, разбурэнне’, ’разрыў, канец згодзе, дружбе’, ’вайна’, польск.rozruch ’запуск (рухавіка)’, rozruchy ’хваляванні, беспарадкі’, чэш., славац.rozruch ’хваляванне, замяшанне, трывога’, славац. ’пярэпалах’. Аддзеяслоўнае (найпраўдападобней), праславянскае, ад асновы *rux утварэнне з суф. *‑ъ. Да раз‑/роз‑ (прасл.*orz‑ < і.-е.*ordh‑/*ardh‑ + s) і ру́хаць (гл.). Параўн. экспрэсіўнае рэ́зрух (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Не́рамасць, нермасць ’турбота’ (Сл. ПЗБ). Запазычанне з літ.nerimastis ’трывога, турбота’, параўн. таксама нема- расце, гл. Грынавяцкене і інш., LKK, 16, 184; Яна ж, 22, 193; Лаўчутэ, Балтизмы, 70.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сало́дкі, -ая, -ае.
1. Які мае прыемны смак, уласцівы цукру, мёду і пад.
С. яблык.
2.перан. Прыемны, які прыносіць задавальненне і асалоду.
Салодкая трывога.
Не салодка (прысл.) жывецца сіраце.
3.перан. Празмерна далікатны, занадта ўважлівы і ласкавы.
Салодкая ветлівасць.
Салодкія манеры.
4.перан. Ліслівы, ненатуральны, дагодлівы.
Салодкія словы.
5.у знач.наз.сало́дкае, -ага.
Паставіць на стол салодкае.
|| наз.сало́дкасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рассе́яцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -се́ецца; зак.
1. Падаючы, сеючыся, рассыпацца ў розныя бакі, папасці ў розныя месцы.
2. Размеркавацца, размясціцца на вялікай прасторы, у розных месцах.