Буя́ць ’буйна расці; расці ў лісце, бацвінне, на націну, салому’ (БРС, Арх. Бяльк., слонім., КЭС, лаг., Інстр. I, Сцяшк. МГ, Гарэц., Жд., Інстр. III, Мат. Гродз., Янк. II, Янк. III), ’рыкаць (пра вала)’ (Арх. Бяльк., слонім.), ’гудзець; лётаць з гудзеннем’ (Сцяшк. МГ, Сцяц.), ’ярка гарэць’ (Гарэц.), ’лятаць, парыць’ (Гарэц.), ’буяніць, шалець’ (Сцяц., Бяльк., Булг.). Рус. буя́ть ’разрастацца’, укр. буя́ти ’буйна расці, разрастацца і г. д.’, польск. bujać, чэш. bujeti ’хутка, буйна расці’, серб.-харв. бу́јати ’буйна расці’, балг. буя́, буя́я ’тс’ і г. д. Прасл. *bujati ’тс’. Старая этымалогія (Міклашыч, Türk. El., 1, 268): запазычанне з цюрк. bujumak ’расці’ вельмі няпэўная. Звычайна лічыцца вытворным ад і.-е. кораня (базы) *bheu̯ā‑ ’быць, расці’ (гл. быць), Параўн. і такія і.-е. формы, як ст.-інд. bhū́yān ’большы, мацнейшы і да т. п.’ Сюды ж і вытворнае *bujьnъ ’бурны, буйны, пышны і г. д.’ Гл. Мейе, Études, 378, Траўтман, 40; Фасмер, 1, 234; Бернекер, 98; БЕР, 2, 96; Слаўскі, 1, 49.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

jet

I [dʒet]

1.

n.

1) мо́цны струме́нь (вады́, па́ры, га́зу)

2) вы́пуск -а m., гарлаві́на f.; фарсу́нка f.

3) рэакты́ўны самалёт або́ рухаві́к

2.

adj.

рэакты́ўны

3.

v.i.

1) біць, цячы́ струме́нем, струме́ніць

2) лётаць рэакты́ўным самалётам

II [dʒet]

1.

n.

1) Min. гага́т -а m. (род каме́ннага ву́галю)

2) бліску́чы чо́рны ко́лер

2.

adj.

1) гага́тавы

2) бліску́чага чо́рнага ко́леру

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

fly

I [flaɪ]

n., pl. flies

му́ха, му́шка f., dim.

a fly in the ointment — лы́жка дзёгцю ў бо́чцы мёду

II [flaɪ]

1.

v.i. flew, flown, flying; flied, flying

1) лётаць, ляце́ць

birds fly — пту́шкі лётаюць

2) разьвява́цца ў паве́тры, луна́ць (пра сьцяг, валасы́)

3) лётаць, ляце́ць самалётам

4) ляце́ць; імча́цца, імкну́ць

time flies — час ляці́ць

5) уцяка́ць

2.

v.t.

1) пушча́ць у паве́тра

to fly a kite — запуска́ць зьме́я

2) пералята́ць

3) кірава́ць самалётам

4) пераво́зіць самалётам

5) уцяка́ць ад каго́-чаго́, уніка́ць каго́-чаго́

3.

n.

1) кла́пан на гу́зікі; прарэ́х -а m., шыры́нка f.

2) адкідно́е пало́тнішча (дзьве́ры ў намёце)

3) даўжыня́ сьця́га

4) палёт -у m.

•

- fly at

- fly away

- fly by

- fly past

- fly through

- fly down

- fly in the face of

- fly off

- fly out

- fly over

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

flíegen

*

1.

vi (s)

1) лётаць, лята́ць

in die Luft ~ — узарва́цца, вы́бухнуць

2) імклі́ва мча́цца, ляце́ць

vom Platz ~ — уско́чыць з ме́сца

j-m in die Árme ~ — кі́нуцца каму́-н. у абды́мкі

2.

vt ве́сці (самалёт), пілатаваць

der Flíeger fliegt díese Maschíne zum érsten Mal — лётчык пілату́е гэ́ты самалёт у пе́ршы раз

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

unosić się

unosi|ć się

незак.

1. узнімацца; прыпадымацца;

2. насіцца; лётаць; вісець (у паветры);

3. перан. ускіпаць; запальвацца;

4. nad kim/czym захапляцца кім/чым; быць у захапленні ад каго/чаго;

~ła się nad jego urodą — яна была ў захапленні ад яго прыгажосці

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Ла́хаць 1, ла́хыць, лахъць ’бегаць у пошуках чаго-небудзь’ (Янк. II, КТС; докш., бял., Янк. Мат.; міёр., Нар. лекс.), ’насіцца, шукаць спажывы’ (Юрч.), ’шукаць’ (Касп.; в.-дзв., Шатал.; б.-каш., Мат. Гом.), ’хадзіць’, ’абхадзіць’ (Бяльк.), ’бегаць’ (добр., Мат. Гом.), ’бегаць без патрэбы, гайсаць’ (КЭС, лаг.), ’бегаць, блукаць’ (Яўс.) ’хадзіць без справы, бадзяцца’ (брас., Сл. паўн.-зах.), ’гультаяваць’ (Мат. Гом.). Укр. лахати ’збіраць калоссе’, рус. брат лахать ’бегаць, гайсаць, мітусіцца’, польск. сувалк. obłachnąć ’захапіць, завалодаць, апанаваць’, харв. дуброўн. láhati ’хутка выходзіць’, ’хутка хадзіць (экспрэсіўнае)’, ’пераганяць з аднаго месца ў другое’, ’квапіцца, галіцца на што-небудзь’, прасл. laxati. Суадносіцца генетычна з літ. lakstýti ’бегаць’, ’лётаць’, лат. lakstît ’бегаць туды і назад’ праз пераходную форму ла́хтаць (гл.) насуперак Скоку (2, 261), які бачыць у ім анаматапеічнае ўтварэнне.

Ла́хаць 2, ла́хыць, ла́хъць ’гаварыць недазволенае’ (міёр., Нар. лекс.), навагр. ’пляткарыць, балбатаць’ (З нар. сл.), ’балбатаць, пустасловіць’ (Юрч.), ’гаварыць недарэчнае’ (паст., маст., смарг., Сл. паўн.-зах.). Рус. ёнаўск. (ЛітССР), прэйльск. (ЛатвССР) ла́хаць ’гаварыць пра тое, чаго не ведаеш’, наўг. ’смяяцца’, польск. łachać ’лаяць, ганьбаваць’. Экспрэсіўнае дзеяслоўнае ўтварэнне ад лаяць (гл.), як maxati < majati ’махаць’, baxati < bajati ’гаварыць’ (Слаўскі, 4, 405).

Ла́хаць 3 ’трахаць, напр., лыжкай па лбе’ (полац., Нар. лекс.). Гукапераймальнае. Да лах! 3 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Плю́ндра ’неахайная, нязграбная жанчына’ (зэльв., Сл. рэг. лекс.); плю́ндріна (Юрч. СНЛ; Юрч. Вытв.). Паралельная форма флюндра ’тс’ (беласт., Жыв. НС) сведчыць, што гэта — запазычанне з польск. flądra ’няхлюйная жанчына, прастытутка’ (з XVIII ст.), якое Слаўскі (1, 232) разглядае як запазычанне з ням. дыял. Flunder, Flander ’анучы, рыззё’, ’прастытутка’, што паходзяць, напэўна, з назвы краіны Фландрыі, адкуль разыходзіліся па Еўропе сукны. Банькоўскі (2, 600) мяркуе, што фармальна блізкае польск. plądra ’вандроўная ашуканка-зладзейка’ паходзіць ад plądrować, plondrować і plundrować ’грабці’, ’шарыць, шукаць’, а гэтае — з н.-ням. plündern ’грабіць, спусташаць’. Таго ж паходжання ўкр. фльондра, чэш. plundra ’гуляшчая, блудніца, прастытутка’, pladry ’адзенне’, ’паношанае адзенне, латы, анучы’, н.-луж. plundrawa ’абадранка’, славен. plȗndra ’снежная слота’, ’балота, дрыгва’, plọ̑dra, plọ̑jndra ’дождж са снегам’ (з факультатыўнай экспрэсіўнай назалізацыяй — Бязлай, 3, 62). Адносна літ. pliùndra ’слата’, pliùdra ’непраходная дарога з-за дажджу’, pliù(n)dra ’бадзяга, блудніца, прастытутка’, ’пляткарка’, ’неахайная жанчына’ Фрэнкель (1, 625) мяркуе, што яны ўзыходзяць да і.-е. *pel‑, *pleu̯‑d ’плыць, лётаць’, што дае падставы Лаўчутэ (Балтизмы, 71) следам за Блесэ (SB, 5, 17) лічыць балтыйскія словы зыходнымі для бел. плюндра ’той, хто заўсёды пэцкаецца’, што ў святле вышэй прыведзеных фактаў не мае падстаў, гл. спецыяльна Віткоўскі (LB, 4, 149–152). Гл. і хлюндра.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

носи́ться

1. насі́цца; (бегать) бе́гаць, го́йсаць; (летать) лята́ць, лётаць; (гоняться) ганя́цца; (кружиться) кружы́цца; (ходить) хадзі́ць;

де́ти но́сятся по двору́ дзе́ці но́сяцца (бе́гаюць) па двары́;

над о́зером но́сятся ла́сточки над во́зерам лята́юць (лётаюць) ла́стаўкі;

в во́здухе но́сятся снежи́нки у паве́тры лята́юць (лётаюць, кру́жацца) сняжы́нкі;

це́лый день носи́лся по го́роду цэ́лы дзень бе́гаў (го́йсаў) па го́радзе;

2. страд. насі́цца;

◊

но́сится как ку́рица с яйцо́м погов. но́сіцца як ду́рань з пі́санай то́рбай (як кот з селядцо́м);

носи́ться с мы́слью насі́цца з ду́мкай;

но́сятся слу́хи хо́дзяць чу́ткі (пагало́скі, по́галаскі).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

wing

[wɪŋ]

1.

n.

1) крыло́ n.

2) крыло́ n. (буды́нка)

3) крыло́ n., ча́стка, фра́кцыя f.

the left/right wing of the party — ле́вае/пра́вае крыло́ па́ртыі

4) кулі́сы (у тэа́тры)

2.

v.i.

1) акрыля́ць

2) лётаць, узьлята́ць

3) Figur. падганя́ць, прысьпе́шваць

Terror winged his steps — Жах прысьпе́шваў яго́ныя кро́кі

4) пара́ніць у крыло́ або́ руку́

The bullet winged the bird but did not kill it — Ку́ля пара́ніла пту́шку ў крыло́, але не забі́ла яе́

•

- be on the wing

- take wing

- under the wing of

- wing its way

- wings

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

flight

I [flaɪt]

1.

n.

1) лёт, палёт -у m.

2) адле́гласьць палёту

3) чарада́ пту́шак; град (стрэ́лаў, ку́ляў)

4) рэйс самалёта

5) ху́ткі рух (ча́су, хма́раў)

6) чарада́ схо́даў; пралёт, марш -а m.

7) луна́ньне n., узьлёт -у m.

a flight of fancy — узьлёт фанта́зіі

8) чарада́ шлю́заў (на кана́ле)

2.

v.i.

1) лётаць чарадо́ю

The wild geese are flighting — Дзі́кія гу́сі лётаюць чаро́дамі

2) Obsol. пералята́ць (на зіму́)

3.

v.t.

страля́ць у пту́шку ў лёце

II [flaɪt]

n.

1) уцёкі pl. only.

2) хава́ньне ад правасу́дзьдзя, та́йныя ўцёкі

to put to flight — зму́сіць уцяка́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)