Свабоднае публічнае абмеркаванне якога‑н. спрэчнага пытання. Распачаць дыскусію. Уступаць у дыскусію. □ Былі спрэчкі і дыспуты, былі ваяўнічыя выступленні ў шматлікіх дыскусіях, на канферэнцыях, сходах.Звонак.//перан.Разм. Спрэчка некалькіх субяседнікаў па якіх‑н. прыватных пытаннях. Не так ужо і кепска жыць на свеце, як гэта здавалася яму ў часе нуднай дыскусіі з жонкай.Лынькоў.
[Ад лац. discussio — даследаванне, абмеркаванне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разм. Прымусіць весці сябе як належыць; праявіць строгасць у адносінах да каго‑н. Прыструніць распусніка. □ Не толькі маці, але і сам Нічыпар Патупчык угаварылі дачку, нават прыструнілі, што калі не паслухаецца, то будзе кепска...Кавалёў.— Правільна! — падняў руку каваль. — Усып яму па самую пятніцу! Хто ж можа прыструніць Алеся...Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́нчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.
1.што, а таксама з чым і з інф. Завяршыць, давесці да канца, закончыць.
К. касьбу.
К. з рамонтам.
К. чытаць.
2.што чым. Зрабіць што-н. у заключэнне, закончыць чым-н.
К. артыкул цытатай.
К. выступленне заклікамі.
3.што, з чым і з інф. Палажыць канец чаму-н., спыніць што-н.
К. гулянкі.
К. з п’янствам.
К. бяздзейнічаць.
4.што. Завяршыць навучанне дзе-н.
К. аспірантуру.
5.каго (што). Звесці са свету (разм.).
◊
Дрэнна (кепска) кончыць — пра ганебны канец чыйго-н. жыцця або дзейнасці.
Кончыць жыццё — памерці.
|| незак.канча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
niedyspozycja
niedyspozycj|a
ж. нездароўе; кепскае самаадчуванне;
być w ~i — кепска сябе адчуваць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Ко́рпацца ’капацца, калупацца’ (ТСБМ, ТС, Сл. паўн.-зах., Жд. 3, Жыв. сл., Сцяшк., Мат. Гом.). Укр.корпати ’калупаць, павольна рабіць што-небудзь’. Параўн. бел.карпаць (гл.) у значэнні ’кепска шыць’ (Нас., 230). Апошняе звязана з рус.корпать ’зашываць адзенне, лапіць’ і іншымі славянскімі паралелямі: серб.-харв.кр́пати ’лапіць абутак і адзенне’, славен.kŕpati ’тс’, польск.karpać ’лапіць адзенне’, славац.krpať ’тс’. Прасл.kъrpati вытворны дзеяслоў ад kъrpa ’лапік’ (балг.кърпа ’анучка, лапік’, серб.-харв.кр̏па ’тс’, славен.kŕpa ’лапік’, серб.-харв.кр̏пље ’від абутку’, kŕplja ’тс’, чэш.krpec, славац.krpec, польск.kierpce ’тс’). З гэтым славянскім словам, якое збераглося толькі спарадычна, генетычна звязана вядомая балтыйская назва абутку: ст.-прус.kurpe, літ.kùrpė, лат.kur̄pe (Тапароў, K–L, 323–333). Цікава, што першасны дзеяслоў літ.kur̃pti мае значэнне ’кепска шыць, вязаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
непрывы́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, да якога не прывыклі; які з’яўляецца новым для каго‑н. Здзіўлены і моцна ўражаны Пракоп нясмела сеў за стол у гэтай непрывычнай для сябе абстаноўцы.Колас.У вестыбюлі была цішыня. Непрывычная, нейкая застыглая.Васілёнак.
2. Які не мае прывычкі, звычкі да чаго‑н. Лучына дыміць і чадзіць. Непрывычнаму чалавеку было б кепска пры гэтым асвятленні.Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распыта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Пытаючы ў каго‑н., даведацца, высветліць што‑н. Ганна з палёгкаю ўздыхнула і шпарка рушыла ў бок чыгункі, каб распытаць там дарогу ў Арэхаўку.Шамякін.Салдат разгаварыўся з Панасам, распытаў, хто ён такі, за што яго забралі.Колас.Кепска, што гэтую мясцовасць .. [Рыбак] ведаў блага, ды і не распытаў як след у хлопцаў у лесе.Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ham
[hæm]1.
n.
1) кумпя́к -а́m., шы́нка f.
2) сьвіны́ зад
3) ля́жка f .; сьцягно́n. (ча́стка нагі́)
4) Sl. слабы́ акто́р, слаба́я йгра́
5) радыёама́тар -а m.
2.
v.t., v.i., Sl.
ке́пска йгра́ць ро́лю
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
галубя́тня, ‑і; Рмн. ‑бяцень; ж.
Памяшканне для галубоў, якое робіцца на даху, у падстрэшшы і пад. Дом стаіць у цэнтры сяла на каменным падмурку, наверсе — прыгожая галубятня, пафарбаваная ў блакітны колер.Гамолка.//перан.Разм. Высокае месца (звычайна пра жыллё, размешчанае на самым высокім паверсе). Адно.. кепска: занадта высока і лесвічныя пралёты крутыя — пакуль Заранік падымецца на галубятню, як ён называе свой пакой, задыхваецца: сэрца...Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kac
м.разм. пахмелле; бадун;
mieć ~a разм.кепска адчуваць сябе з пахмелля (з бадуна)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)