А́ЛЬФА-ЧАСЦІ́ЦА,

α-часціца, ядро атама гелію ​42He. Выпрамяняецца некаторымі радыеактыўнымі ядрамі (нуклідамі) і складаецца з 2 пратонаў і 2 нейтронаў, звязаных ядзернымі сіламі. Зарад альфа-часціцы +2, маса 6,644·10​-27 кг, магн. момант і спін роўныя 0. Метады назірання альфа-часціц заснаваны на іанізацыі.

т. 1, с. 287

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

электро́н ​1, ‑а, м.

Элементарная часціца рэчыва, якая нясе адмоўны электрычны зарад.

•••

Свабодныя электроны — электроны, якія аддзяліліся ад атамаў і перамяшчаюцца ў міжатамнай прасторы.

[Ад грэч. ēlektron — янтар.]

электро́н ​2, ‑у, м.

Спец.

1. Сплаў алюмінію з магніем, які мае вялікую трываласць і пластычнасць.

2. Сплаў серабра з золатам, які выкарыстоўваецца для вырабу каштоўных рэчаў.

[Ад грэч. ēlektron — янтар.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БОЕГАЛО́ЎКА ракеты, галаўная частка ракеты, прызначаная для непасрэднага паражэння цэляў. Складаецца з корпуса, баявога зараду, падрыўнога прыстасавання і засцерагальна-выканаўчага механізма. Баявы зарад у залежнасці ад прызначэння можа быць ядзерным або звычайным. У стратэгічных ракет бывае адна або некалькі боегаловак, якія аддзяляюцца ў пэўных пунктах траекторыі яе палёту.

т. 3, с. 204

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

электрызава́ць

(фр. électriser, ад н.-лац. electricus = электрычны)

1) перадаваць якому-н. целу электрычны зарад;

2) перан даводзіць каго-н. да ўзбуджанага стану (напр. э. аўдыторыю).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

самалёт, ‑а, М ‑лёце, м.

Цяжэйшы за паветра лятальны апарат з рухавіком і, звычайна, нерухомымі крыламі. Транспартны самалёт. Спартыўны самалёт. □ Над галавою з металічным падвываннем пагрозліва гулі самалёты. Карпаў.

•••

Дыван-самалёт — у казках — чарадзейны дыван, на якім героі пералятаюць па паветры ў любое месца.

Самалёт-снарад — беспілотны лятальны апарат, які нясе зарад выбуховага рэчыва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разрадзі́цца ​1, ‑дзіцца; зак.

1. Стаць разраджаным (пра агнястрэльную зброю). Граната разрадзілася.

2. Страціць электрычны зарад. Батарэя разрадзілася.

3. перан. Перастаць быць напружаным, стаць спакайнейшым. Абстаноўка разрадзілася. □ Ранейшая напружанасць у людзей разрадзілася. Дрымотная цішыня лесу супакойвала. Беразняк.

разрадзі́цца ​2, ‑раджуся, ‑родзішся, ‑родзіцца; зак.

Разм. Радзіць. [Апанаска] уздыхнуў з палёгкай: раз прыехала Дора Абрамаўна, значыць, Куліна разродзіцца нармальна. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

глаба́льны

(фр. global, ад лац. globus = шар)

усеагульны, усёабдымны, сусветны (напр. г. падыход, г-ае рашэнне);

г-ая ракета — ракета, здольная данесці баявы зарад у любы пункт зямнога шара.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дэ́льта-фўнкцыя

(ад гр. delta = назва чацвёртай літары грэчаскага алфавіта + функцыя)

сімвал, што прымяняецца ў матэматычнай фізіцы пры рашэнні задач, у якія ўваходзяць сканцэнтраваныя велічыні (нагрузка, зарад і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

induce

[ɪnˈdu:s]

v.t.

1) схіля́ць, прымуша́ць; заахво́чваць; уплыва́ць, перако́нваць

2) выкліка́ць што, прычыня́цца да чаго́

3) Electr. узбуджа́ць індукцы́йны ток або́ зара́д

4) рабі́ць высно́ву шля́хам інду́кцыі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

выбухны́ Explosións-, Detonatións ; Spreng , Zünd ;

выбухны́я рабо́ты Spréngarbeiten pl;

выбухны́ зара́д Spréngladung f -, -en;

выбухна́я хва́ля Detonatiónswelle f -, -n;

выбухны́ гук фан Explosívlaut m -es, -e, Verschlússlaut m

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)