недаяда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Сістэматычна не наядацца; дрэнна харчавацца. Людзі працуюць, як праклятыя, недаядаюць, недасыпаюць, б’юцца, як рыба аб лёд, каб з зямлянак вылезці, каб перажыць галодную вясну і поле засеяць. Сяркоў. [Маці] недаядала, усё лепшае, чым магла разжыцца, пакідала сыну. Няхай.
2. Незак. да недаесці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папрыжыва́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Прыжыцца дзе‑н. — пра ўсіх, многіх. Папрыжываліся людзі на новым месцы. // (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Прыняўшыся, прыжыцца — пра ўсё, многае. З гадамі лаза месцамі збуцвела, пагніла, а месцамі папрыжывалася, пусціла карэнне і буяла вялізнымі купамі-кустамі. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́длы, ‑ая, ‑ае.
Нізкі ў маральных адносінах; ганебны, несумленны. [Тарас Іванавіч:] — Разумныя людзі спачуваюць вам, дурні, прахвосты ганяць, а болей хітрыя і подлыя маўчаць. Колас. — Дзе ты яе [цялушку] ўжо знойдзеш? — махнуў рукою Вабёр. — Хто ўзяў, той і хаваць умее. — Платон Грушка абурыўся на нечы такі подлы ўчынак. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадаве́ц, ‑даўца, м.
Той, хто прадае што‑н. Кожны прадавец імкнуўся як мага вышэй падняць сваю клетку або жэрдачку, на якой сядзела птушка, каб спакусіць багатых пакупнікоў. Арабей. // Работнік магазіна, гандлёвага прадпрыемства, які прадае тавар пакупнікам. Там быў магазін, дзе загадчыкам і прадаўцом працавалі свае людзі. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скле́іцца, склеіцца; зак.
1. Змацавацца пры дапамозе клею. // Зліпнуцца (ад чаго‑н. клейкага). У бот пацякла кроў, запяклася. Склеіліся штаны і анучы. Шамякін.
2. перан. Разм. Наладзіцца; аднавіцца. Мо таму, што мы з Аленай Данілаўнай Паньковай людзі аднаго веку, у нас і гаворка неяк адразу склеілася. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смуро́дны, ‑ая, ‑ае.
Які дрэнна пахне, смярдзіць. Нерухома вісела густое, душнае і смуроднае ад балотных выпарэнняў паветра. Шамякін. Смуродны дым пайшоў па вуліцы, людзі затыкалі насы і адплёўваліся. Самуйлёнак. // Напоўнены смуродам, поўны смуроду. Праз жалезныя краты лез у цемру смуроднага пакоя ціхі бледна-жоўты месяц. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцяле́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што.
Сарваць з перадка (калёсы). [Саўка] расказвае мне, што я ўпаў на дарогу і людзі накрычалі на дзеда, у злосці сцялежылі воз, паскідалі з яго ў раўчак усе дзедавы мяшкі, а ўсіх нас, дзяцей, хто прыстаў, падбіўся ў дарозе, пасадзілі на воз. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цішэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; незак.
Рабіцца, станавіцца ціхім, цішэйшым. Вецер цішэе. □ «Што ж, можа я і цішэю, — думае Васіль. — Але ж і ты, Настачка, становішся не тая, што раней. Я цішэю, а ты байчэеш...» Карамазаў. Людзі цішэлі, лагаднелі, з разуменнем і спагадай глядзелі адзін на другога. Кудравец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
доро́жный
1. даро́жны;
доро́жный ма́стер даро́жны ма́йстар;
доро́жные расхо́ды даро́жныя выда́ткі;
доро́жный знак даро́жны знак;
доро́жные ве́щи даро́жныя рэ́чы;
доро́жное строи́тельство даро́жнае будаўні́цтва;
2. (связанные с путешествием) падаро́жны; даро́жны;
доро́жные лю́ди падаро́жныя лю́дзі;
доро́жные впечатле́ния даро́жныя ўра́жанні.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шуме́ть несов.
1. шуме́ць; (громко разговаривать) гамані́ць; (кричать) крыча́ць;
лес шуми́т лес шумі́ць (гамо́ніць);
лю́ди шумя́т лю́дзі гамо́няць (крыча́ць);
2. перен., безл. шуме́ць;
шуми́т в уша́х шумі́ць у вуша́х (у вушшу́);
в голове́ шуми́т у галаве́ шумі́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)