шчарба́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, што мае не ўсе зубы, рэдкія зубы.
2. Які мае няроўныя, са шчарбінамі краі.
3.
4. Які мае паменшаны, малы серп (пра месяц).
5.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчарба́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, што мае не ўсе зубы, рэдкія зубы.
2. Які мае няроўныя, са шчарбінамі краі.
3.
4. Які мае паменшаны, малы серп (пра месяц).
5.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бог, ‑а,
1. Паводле рэлігійнага ўяўлення — вярхоўная істота, якая стварыла свет і кіруе ім.
2.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каро́на, ‑ы,
1. Галаўны ўбор з каштоўнымі ўпрыгожаннямі, які з’яўляецца знакам улады манарха.
2.
3. Тое, што і крона 1.
4. Светлы арэол вакол Сонца, бачны ў час сонечнага зацьмення.
•••
[Ад лац. corona — вянок.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нату́ра, ‑ы,
1. Характар, тэмперамент чалавека.
2. Рэчаіснасць, рэальнае існаванне чаго‑н.
3. Жывыя істоты, з’явы і прадметы рэальнага свету, з якіх малююць, робяць здымкі і пад.
4. Тавары, прадукты як сродак аплаты замест грошай.
5.
•••
[Лац. natura.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сво́йскі, ‑ая, ‑ае.
1. Не дзікі, выгадаваны чалавекам (пра жывёл, птушак).
2. Прыручаны чалавекам; ручны.
3. Не куплёны, хатняга вырабу.
4.
5. Характэрны, знаёмы, пашыраны на якой‑н. тэрыторыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чу́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Уважлівы, спагадлівы; добразычлівы.
2. Які жыва, востра ўспрымае жыццёвыя з’явы; уражлівы.
3. Які тонка, лёгка ўспрымае што‑н. органамі пачуццяў.
4. Які хутка адзываецца, адказвае на ўздзеянне, раздражненне (гук, датыканне і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бог
1. (Бог)
2.
◊ артыле́рыя — б. вайны́ — артилле́рия — бог войны́;
бо́гам прашу́ — ра́ди бо́га;
б. дасць — бог даст;
дзя́куй бо́гу — сла́ва бо́гу;
напрамі́лы бог — христо́м бо́гом, ра́ди бо́га;
Б. Ба́цька — Б. Оте́ц; бо́жья во́ля;
браць на бо́га — брать на бо́га;
б. з ва́мі — бог с ва́ми;
б. ве́дае — бог зна́ет;
б. ве́дае, ці... — ма́ло наде́жды, что...; бог весть;
адда́ць бо́гу душу́ — отда́ть бо́гу ду́шу;
аднаму́ бо́гу вядо́ма — одному́ бо́гу изве́стно;
хвала́ бо́гу — сла́ва бо́гу;
як у бо́га за па́зухай (пляча́мі) — как у Христа́ за па́зухой;
дай бог но́гі — дай бог но́ги;
б. ро́зуму не даў — бог ума́ лиши́л;
памага́й б. — бог в по́мощь;
пабо́йся (пабо́йцеся) бо́га — побо́йся (побо́йтесь) бо́га;
не давядзі́ б. — не приведи́ госпо́дь;
забі́ мяне́ б. — убе́й меня́ бог;
аднаму́ бо́гу (ала́ху, чо́рту і пад.) вядо́ма — одному́ бо́гу (алла́ху, чёрту и т.п.) изве́стно;
няма́ чаго́ бо́гу грашы́ць — грех жа́ловаться;
як б. дасць — как бог даст;
узя́ць бо́га за бараду́ — взять (ухвати́ть) бо́га за бо́роду;
бо́гу душо́ю не вінава́т (ві́нен) — как пе́ред бо́гом чист;
не гняві́ бо́га — не гневи́ бо́га;
што бо́га гняві́ць; няма́ чаго́ бо́га гняві́ць — что бо́га гневи́ть; не́чего бо́га гневи́ть;
б. ты
пакры́ўджаны бо́гам — бо́гом оби́женный;
бог адвярну́ўся — (ад каго)
на бо́га спадзява́йся, а сам не здава́йся —
як трыво́га, дык да бо́га —
заста́ў ду́рня бо́гу малі́цца, дык ён і лоб разаб’е́ —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ле́гчы, лягу, ляжаш, ляжа; ляжам, ляжаце, лягуць;
1. Прыняць ляжачае, гарызантальнае становішча (пра чалавека і жывёл);
2. Размясціцца спаць, адпачываць.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9. Прыняць якое‑н. становішча, узяць які‑н. напрамак (пра самалёты, судны).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
завалі́цца, ‑валюся, ‑валішся, ‑валіцца;
1. Упасці за што‑н.
2. Паваліцца, абваліцца, абрушыцца.
3.
4.
5.
6. Аказацца заваленым, загрувашчаным чым‑н.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
блі́зкі, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца, адбываецца на невялікай адлегласці;
2. Які аддзяляецца невялікім прамежкам часу.
3. Звязаны пачуццямі сімпатыі, дружбы, кахання; дарагі.
4. Які мае кроўныя сувязі; родны.
5.
6. Падобны.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)