◎ Кваты́рка ’адлегласць паміж бэлькамі столі’ (Шушк.), ’чацвярцінка’ (ТС), ’засовачнае шкло ў акне, фортачка’ (Грыг., Рам., Радч., Кос.). Параўн. кватэрай (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Люз ’невялікі прамежак паміж чым-небудзь’ (брасл., драг., Сл. ПЗБ). Запазычана з польск. luz ’зазор, шчыліна’. Гл. таксама наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ На́беражня ’папярочнае ўмацаванне паміж капылоў у caнях’ (рэч., Мат. Гом.). Відаць, да бėpae ’край’, што адлюстроўвае месца дэталі ў санях.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Перасце́нак ’перагародка’ (брасл., Сл. ПЗБ). Відаць, з рус. (старааб рад екае?) простенок ’тс’, бо бел. прасценак — ’частка сцяны паміж вокнамі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зеў ’адтуліна (з рота ў глотку)’. Рус. зев ’тс’, уст. ’рот’, укр. зів ’тс’, дыял. ’рот’, ’зябры’, ’кут паміж ніткамі’, польск. уст. ziew ’зеў, пазяханне’, ’кут паміж ніткамі ў ткацкім станку’; чэш. zev, zeva ’адтуліна’, славен. zę̀v, zę̑v ’зеў’, серб.-харв. зе̑в, зи̏јев ’адкрытыя вусны, адтуліна, позех’, балг., макед. зев ’адтуліна’. Параўн. зе́ва, зяво́, зявэ́, зя́вы ’прамежак паміж верхнімі і ніжнімі ніткамі асновы’, зе́вы, зя́вы, зявэ́ ’рот, пашча’ (Сл. паўн.-зах.), зяву́ ’прамежак паміж ніткамі асновы, праз які праходзіць чаўнок’ (брагін., Нар. сл.), зі́вы ’тс’ (пін., Нар. лекс.), зева, зява ’тс’ (Мат. Гом.). Прасл. zěvъ ’адтуліна’ ўтворана ад дзеяслова zě‑va‑ti (гл. зяваць) бязафіксным спосабам. Роднасныя словы ззяць 1, зяхаць. Фасмер, 2, 91; Скок, 3, 656. Паводле Шанскага (2, З, 83), зеў ад кораня *zě‑ з суфіксам ‑vъ (як рус. сев, гнев), а зевать ад зев.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мо́лот мо́лат, -та м.;
◊
быть (находи́ться, оказа́ться и т. п.) ме́жду мо́лотом и накова́льней быць (знахо́дзіцца, апыну́цца і да таго́ падо́бнае) памі́ж (між) мо́латам і кава́длам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
пестре́тьI несов.
1. (виднеться — о чём-л. пёстром) стракаце́ць, пярэ́сціцца;
цветы́ пестре́ют ме́жду дере́вьями кве́ткі стракаця́ць памі́ж дрэ́вамі;
2. (становиться пёстрым) стракаце́ць, станаві́цца пярэ́стым (рабы́м).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
антра́кт
(фр. entracte, ад entre = паміж + acte = дзеянне)
1) перапынак паміж актамі спектакля, аддзяленнямі канцэрта і інш.;
2) музычны твор, які выконваецца паміж актамі опернага ці драматычнага спектакля;
3) перан. перапынак у якім-н. дзеянні, працэсе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ганіёметр, ‑а, м.
1. Прыбор для вымярэння вуглоў паміж гранямі крышталяў, а таксама ў розных прызмах.
2. Прыбор (сістэма шпулек) для накіраванай радыёперадачы і накіраванага рэдыёпрыёму.
[Ад грэч. gōnia — вугал і metreō — мераю.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грыбні́ца 1, ‑ы, ж.
Вегетатыўнае цела грыба, якое складаецца з бясколерных тонкіх ніцей — гіфаў, пераплеценых паміж сабой; міцэлій.
грыбні́ца 2, ‑ы, ж.
Разм. Жан. да грыбнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)