rozmawiać
rozmawia|ć
незак. размаўляць, гаварыць;
~ć przez telefon — гаварыць па тэлефоне;
oni ze sobą nie ~ją — яны паміж сабой не размаўляюць;
~ć z wielkim uchem разм. ванітаваць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Зюзю́каць ’весці лагодную размову’ (чавус., Нар. сл.), зю́каць ’тс’, ’гаварыць паціху’ (Нас., Юрч.). Рус. калуж. зюзю́кать ’гаварыць шапялявячы, картава’, пск. ’піць (віно)’, зюкать калуж., смал., зах.-бранск. зах. ’размаўляць’, кур., арханг. ’шаптацца’, пск. ’піць’, пск., цвяр. ’біць’. Верагодна, анаматапея. Фасмер, 2, 110: зюзюка. Параўн. зузліць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лэмзаць 1 ’балбатаць, малоць языком’, ’гаварыць абы што’ (астрав., Сцяшк. Сл.; шальч., Сл. ПЗБ). Запазычана з літ. lem̃zyti ’вярзці, гаварыць абы-што’ (Грынавяцкене, Сл. ПЗБ, 2, 700).
Лэмзаць 2 ’аблізваць языком’, ’спрабаваць скубці траву (аб карове)’ (драг. Сл. ПЗБ). Балтызм, параўн. літ. lémžti ’лізаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Моўна ’выразна, моцна’ (Нас.), моўнасць ’вымова, дар слова, выразнасць’ (Нас., Др.-Падб., Гарэц.), моўны ’размоўны, гаваркі, які валодае прыгожай мовай’, ’ветлівы’ (Нас., ТС; гродз., Сцяшк. Сл.). Паланізмы. Параўн. польск. mownie, mowność < mowny, mówny ’які можа гаварыць, якому лёгка гаварыць аб чым-небудзь, гаваркі, балбатлівы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Патрандэля, пін. потрондэля ’балбатуха’ (Сл. Брэс.). Параўн. чэш. trandati ’разбалабоніць’, якое ўтворана пры дапамозе суфікса ‑nd‑ati ад *tratanti — яму адпавядае рус. тара‑ торить < прасл. tor‑tor; параўн. літ. tarti ’прамаўляць’, ’гаварыць’, хецк. tar- ’гаварыць’ (Махэк₂, 649). Потрондэля — экспрасіўнае слова, як і драг. тарандоха ’балбатуха’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кі́ркаць ’гаварыць’ (Мат. Гом.). Магчыма, балтыйскага паходжання. Параміі, літ. kirkti ’крычаць (аб гусях)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мыля́ць ’варушыць губамі’ (ТСБМ). Да му́ляць (гл.). Параўн. рус. разан. му́лить ’паволі гаварыць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Перацалпоніванне (піріцатюпівыпьпя) ’абгаворванне, плёткі’ (Юрч. СНЛ). Да пера- і цалпопіць ’гаварыць пустое’ (m.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трэ́міць ‘балбатаць, гаварыць пустое’ (івац., Сл. Брэс.). Няясна, магчыма, памылкова расчытанае трэліць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апа́ска, ‑і, ДМ ‑цы, ж.
Разм. Асцярожнасць, выкліканая прадбачаннем нядобрага, непрыемнага. Хадзіць з апаскай. Гаварыць з апаскай. // Боязь, страх. Што ты глянула, з такой апаскаю? Глебка. Вялікай апаскі няма — з Журавіч немцы паўцякалі. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)