◎ Пі́плух, nirtyx ’бутон кветкі’ (Растарг.). Відаць, роднаснае лексеме птушка < пупышка пры ад’ідэацыі пухнуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
грак, ‑а, м.
Пералётная птушка сямейства воранавых з чорным блішчастым апярэннем. Прыгадаўся [Лабановічу] і стары млын, гнілое возера каля яго, алешнік над возерам, густа затканы гнёздамі грахоў, і несціханы іх крык.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пяю́ха, ‑і, ДМ ‑юсе, ж.
Разм.
1. Пеўчая птушка. У залатой лістоце дрэў чуваць ля сонечнай палянкі з маленства вывучаны спеў пяюхі сціплай — берасцянкі.А. Вольскі.
2.Жан.да пяюн.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спрасо́нку, прысл.
Не зусім прачнуўшыся, толькі што прачнуўшыся. Дудок спрасонку ўсё не мог уцяміць, што гэта за жанчына і што яна робіць тут.Лынькоў.Недзе ў кустах спрасонку крыкнула птушка.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
webfoot
[ˈwebfʊt]
n., pl -feet
1) перапо́нчатая нага́
2) пту́шкаабо́ жывёла зь перапо́нчатымі нага́мі, ла́памі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ка́йра
(ад эст. kaur)
марская палярная птушкасям. чысцікавых з чарнавата-бурым апярэннем зверху і белым знізу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
тана́гра1
(тупі-гуарані tangara)
пеўчая птушка атрада вераб’інападобных з чырвоным апярэннем, якая жыве ў лясах Амерыкі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Снягі́р ‘гіль, лясная птушка’ (ТСБМ, Сцяшк.), снягу́р, снягу́рка, снягу́рчык ‘тс’ (Жыв. св.), снегу́р ‘тс’ (лях., Сл. ПЗБ, Нар. лекс.), снегі́рчык, снігі́р, сныгі́р, сногі́р ‘тс’ (ТС), снігі́р ‘птушка Pyrrhula vulgaris Briss.’ (Пятк. 2), сняжо́к ‘тс’ (Сцяшк. Сл.), сняжу́рка ‘птушка падарожнік, Piectrophanes nivalis’ (Ласт.). Укр.сніга́р, снігу́р, сниги́р, рус.снеги́рь, сниги́рь ‘гіль’; з іншымі суфіксамі: польск.śniegula ‘птушка падарожнік зімні’, чэш.sněhule, в.-луж.sněhula, н.-луж.sněgula ‘снягір’, славац.snehuliak. Да *sněgъ ‘снег’ з суф. ‑urъ, ‑yrъ, ‑ulъ; гл. Шустар-Шэўц, 1328. Рускія формы з ‑и‑ у корані тлумачацца асіміляцыяй галосных: *снѣгырь > снигырь. Гл. Міклашыч, 312; Фасмер, 3, 698. Сюды ж таксама снягу́рка ‘сінічка’ (Янк. 1). Назвы звязаны са з’яўленнем птушак на фоне выпаўшага снегу.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
bird[bɜ:d]n.пту́шка, птах
♦
an old bird стрэ́ляная пту́шка;
be (strictly) for the birdsinfml ≅ кура́м на смех; не мець ва́ртасці;
the bird has flownпту́шка зні́кла (пра асобу, якая ў вышуку);
a bird in the hand is worth two in the bush ≅ лепш верабе́й у руцэ́, чым го́луб на страсе́;
birds of a feather (flock together) ≅саро́ка саро́ку ба́чыць здалёку; аднаго́ по́ля я́гады;
kill two birds with one stone ≅ адны́м стрэ́лам забі́ць двух зайцо́ў;
the early bird catches the worm ≅ xто ра́на ўстае́, таму́ Бог дае́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
БЕ́РКУТ
(Aquila chrysaëtos),
драпежная птушкасям. ястрабіных атр. сокалападобных. Пашыраны ў лясных, горных і пустынных раёнах Еўразіі, Паўн. Афрыкі, Паўн. Амерыкі. На Беларусі вельмі рэдкі від, адзначаны ў Бел. Паазер’і і на Палессі. У час вандровак і пралёту трапляецца часцей. Занесены ў Чырв. кнігу Беларусі.
Даўж. 80—95 см, размах крылаў да 2 м, маса да 6,5 кг. Самкі большыя за самцоў. Апярэнне цёмна-бурае, знізу святлейшае з дамешкам залаціста-рыжаватага колеру. Пер’е на патыліцы і ззаду шыі залаціста-жоўтае. Цэўка аперана да пальцаў. Дзюба і лапы дужыя, жоўтыя. Кіпцюры вялікія, чорныя. Гнёзды на высокіх дрэвах і скалах. Корміцца млекакормячымі, птушкамі, земнаводнымі, мярцвячынай. Выкарыстоўваецца як лоўчая птушка.