Сторч ‘старчак’, ‘зламанае ветрам дрэва’ (Сл. ПЗБ), сторч, стырч ‘старчак’ (ТС), прысл. сторч ‘уніз галавою’ (ТСБМ, Сцяшк. Сл., Пятк. 2). Параўн. укр.сторч ‘старчма’, сторч ‘падваліна’, сто́рча ‘плот з газы’, рус.сторчь ‘старчма’, сторчако́м, сторчмя́ ‘старчма’, польск.stark ‘кол, вастрыё’; сюды ж, магчыма, балг.дыял.страч ‘страха’; Фасмер, 3, 769; ЕСУМ, 5, 428–429. Сторч з’яўляецца аддзеяслоўным назоўнікам, ад якога ўтварылася прыслоўе ў форме Він. скл. Далей гл. тырчаць, стырчацъ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ostrze
ostrz|e
н.
1.вастрыё;
~e igły — вастыё іголкі;
2. лязо;
~e topora — лязо сякеры;
postawić sprawę na ~u noża — паставіць пытанне рубам
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Асна́ч ’плытагон, сплаўшчык’, асна́к (Янк. БП) ’тс’. Рус., укр.оснач, ст.-рус.осначь ’тс’; рус.арханг. таксама пераносна ’легкадумны чалавек’. З остьнъ ’вастрыё’, ’бусак’ (> асон, гл.) + суфікс ‑ачь (остьнъ мае той жа корань *akʼ‑, што востры, гл.) ці ‑акъ (Супрун, Веснік БДУ, 1971, 1, 72–73). Думка Даля пра паходжанне ад снасть, оснастка, а таксама думка Мацэнауэра, 12, 173 (гл. таксама Міклашыч, 4; Бернекер, 32; Фасмер, 3, 162), пра паходжанне ад гоц.asneis ’падзёншчык’ непераканаўчыя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ко́нчыкмпамяншÉndchen n -s, -; Spítze f -, -n (вастрыё); Zípfel m -s, -; Zípfelchen n -s, (хусткіі пад.);
ко́нчык но́са Násenspitze f;
◊ гэ́тае сло́ва кру́ціцца ў мяне́ на ко́нчыку языка́ dieses Wort liegt mir auf der Zúnge
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Kíppe
f -, -n
1) край, кант, вастрыё
auf der ~ sein — быць няўсто́йлівым; быць у небяспе́цы
2) разм. аку́рак
3) тэх. самазва́л
4) пад’ём разгі́бам (гімнастыка)
5) арэ́лі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
уздзе́ць, ‑дзену, ‑дзенеш, ‑дзене; зак., што.
1. Надзець, нацягнуць на сябе або на каго‑н. (адзенне, абутак і пад.). Уздзець паліто. Уздзець боты на ногі. □ Уздзеў [Платон] кепку, схапіў са сцяны дубальтоўку і выскачыў.Пестрак.Вокны Параска посцілкамі пазавешвала, лепшы андарак уздзела.Лобан.
2. Павесіць, начапіць на што‑н.; прымацаваць да чаго‑н. Уздзець рукзак на плечы. Уздзець пятлю на крук. □ Лаўрэн Карпавіч, не спяшаючыся, уздзеў на нос акуляры і пачаў чытаць.Гроднеў.
3. Насадзіць што‑н. на вастрыё, на які‑н. стрыжань; праколваючы, надзець на што‑н. вострае. Уздзець кола на вось. □ Збан уздзеў на відэлец скрылёк кілбасы і на момант задумаўся, нібы вырашаючы, есці ці не.Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
edge1[edʒ]n.
1. край, беражо́к;
the edge of a forest узле́сак;
at the water’s edge ля са́май вады́
2. лязо́; вастрыё;
The knife has a very sharp edge. У нажа вельмі вострае лязо.
♦
have an edge on/over smb./smth. мець перава́гу над кім-н./чым-н.;
on edge нерво́вы; у нерво́вым ста́не
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ По́стрык ’доўгі шост з крукам для падавання снапоў’ (Шат.). Утворана пры дапамозе прыстаўкі по- ад *мгьк‑/*słrek‑/*strok‑, параўн. спірык ’прыстасаванне ў возе для прыпрэжкі другога каня’, стрыкаць ’пстрыкаць’ (ТС). укр.стракаты ’калоць, джаліць’, рус.дыял.апраксіяй ’вастрыё, джала’, стрекать. стрекну́ть ’калоць, пырскаць’, польск.strzykać ’пра боль, што коле’, чэш.strikati ’тс’, ст.-слав. стріькало ’джала’, ’востры кій, якім падганяюць валоў’, стріьклтм ’джаліць’, ’укалоць (у тым ліку пра ўкус насякомых)’. Даслоўна ’тое. чым колюць, наколваюць’, ’шост, якім наколваюць сена’.
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Боршч ’ежа, суп’; таксама назва раслін. Рус.борщ, укр.борщ, польск.barszcz, чэш.bršť, славен.břšč. Прасл.bъrščь ’расліна Heracleum’ (< *bъrsti̯o‑). Параўн. ст.-інд.bhṭr̥ṣi‑ ’вастрыё’ і некаторыя іншыя і.-е. формы (першапачаткова ’расліна з вострымі лісцямі’). Іншыя версіі не пераконваюць. Бернекер, 109; Фасмер, 1, 198 (там і агляд літ-ры); Слаўскі, 1, 27–28. Махэк₂ (69) выводзіць з асновы *br̥sk‑ ’быць кіслым’ (а таксама думае пра «праеўрапейскае» слова). Версію Махэка падтрымлівае Мяркулава, Очерки, 60–62 (там і агляд форм і праблематыкі).