Verbum

двор

1. У актах (XVI ст.). Адміністрацыйны цэнтр пэўнай мясцовасці ў дзяржаўных маёнтках (Піч.).

2. Дом, хата (Кузн. Касп., Слаўг., Шчуч.).

3. Месца пад жылым домам і гаспадарчымі пабудовамі разам з пляцоўкай перад домам (БРС).

4. Панская сядзіба, фальварак (БРС).

5. Месца, дзе стаялі пабудовы (Ст.-дар.).

6. Вялікая хата, дзе жыве нераздзеленая сям'я (Слаўг., Шчуч.).

□ в. Новы Двор Мін., в. Стары Двор Паст., ур. Двор каля в. Малева Нясв.

про́лубка

1. Глыбокае месца; бездань, прорва (Слаўг.); багністае і глыбокае месца ў рэчцы (Лёзн., Слаўг.); правал (Мсцісл. Юрч.). Тое ж проламка (Смал.), пролабка (Мсцісл. Юрч.), пролыбка (Слаўг., Смален. Дабр).

2. Палонка ў лёдзе на рацэ (Віц. Нік. 1895, Бял. Матэр., Грыг. 1838—1840, Зах. Бел. Др.-Падб., Мсцісл. Бяльк., Сен. Касп., Слаўг.). Тое ж проламка (БРС), пролабка (Мсцісл. Юрч.), праломка (Навагр. XIX ст. КПЖ, 38), проруб, прорубка (Слаўг.), палонка (Кам., Стол.).

ро́стань

1. Месца, дзе перакрыжоўваюцца дарогі, вуліцы (БРС). Тое ж ростані (Маг. губ. вед., 1854, № 48, 865, Рагач., Рэч., Слаўг.), ростанкі (Віц. Нік. 1895, Нас., Смален. Дабр.), ростанькі (Грыг. 1838—1840, Пол., Рэч., Слаўг., Ст.-дар.).

2. Месца, дзе дарога раздвойваецца (БРС). Тое ж ростані (Рэч.), ростанькі (Краснап. Бяльк., Леп., Слаўг., Хоц.), ростанкі (Ст.-дар.), растане́, растані́ (Слаўг.).

3. Дарога на бязлеснай мясцовасці; шляхі зносін (Віц. Рам. Мат.).

балацві́на́ Малое балотца; балоцістае месца; забалочаная нізіна сярод поля або ў лесе; лужына; вадасцёкавая яма (Слаўг.). Тое ж балаці́на́, балаця́нка, балацві́нка (Слаўг.), балаці́на (Глуск., Сал.), балаця́нка (Пар., Рэч., Усх. Палессе Талст.).

заці́шак Падветраны сонечны бок у лесе, за гарой, за пабудовамі; месца закрытае ад вятроў (БРС). Тое ж за́ціш (Слаўг., Шчуч.), за́цішак (Слаўг.), заці́шша (БРС).

□ б. пас. Зацішша каля в. Ржаўка Слаўг.

като́к Месца на лёдзе, дзе кола надзета на забіты кол і пры дапамозе жэрдкі прыстасавана для катання на санках па крузе (Слаўг.). Тое ж калаўрот (БелСЭ, т. 2, 259), кру́жала (Бял.).

курга́нне

1. Месца старажытных пахаванняў, дзе ёсць звычайна насыпныя магілы-курганы круглай формы (БРС). Тое ж курганы́, курганнё (Слаўг.).

2. Купіны, узгоркі (Беш. Касп.). Тое ж курга́не (Слуцк.).

□ в. Курга́нне Слаўг.

падбе́раззе Месца каля бярозавага лесу, пад бярозамі (Слаўг.). Тое ж падбяроззе (Слаўг.), падбярэзнішча, падбярэзішча (Краснап.), падбярэззе (Бых., Слаўг.).

□ в. Падбярэззе Віц., саўгас «Падбярэззе» Валож., ур. Падбярэззе (поле) каля в. Чарнякоўка Слаўг.

пра́тва Пастаяннае месца каля вады, на рэчцы, дзе мыюць бялізну (Глуск. Янк. I, Жытк., р. Пціч Серб. 1915, Стол.). Тое ж пра́цвішча (Стаўбц. Прышч.), пра́цьва (БРС).

□ ур. Пра́цвішча (сенажаць) Стаўбц. (Прышч.).

са́ла

1. Абведзенае лініяй месца (пры гульні ў лапту), дзе можна спыніцца, выбіўшы мячык, калі не ўдаецца дабегчы назад да «горада» (Стол.).

2. Жалезістыя плямы на паверхні вады (Віц. Нік. 1895).