сродак радыяцыйнай засцярогі людзей (ці інш.біял. аб’ектаў) ад шкодных выпрамяненняў дысплеяў, тэлевізараў і інш. У напрамку да карыстальніка змяншае інтэнсіўнасць эл.магн. выпрамянення (у т.л. рэнтгенаўскага, ультрафіялетавага, інфрачырвонага, радыёчастотнага), узровень эл. статычнага поля, інтэнсіўнасць люстраных блікаў, павялічвае кантраст (выразнасць) відарысаў. Уяўляе сабой пласціну са шкла ці пластмасы са спец. дамешкамі, пакрытую спец. саставам. Гл. таксама Засцярога супраць іанізавальнага выпрамянення.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БУ́НКЕР-ЦЯГНІ́К,
транспартны сродак для бесперапыннай загрузкі, транспартавання і разгрузкі горнай масы. Складаецца з секцый-платформаў (без тарцовых сценак) на колава-рэйкавым ходзе. Секцыі ўтвараюць суцэльны жолаб-бункер, па дне якога пракладзены скрабалкавы або пласціністы канвеер для загрузкі і выгрузкі горнай масы. Бываюць са скрэпернай загрузкай-выгрузкай, з вібрацыйнымі секцыямі, адкіднымі днішчамі і інш. Умяшчальнасць бункера-цягніка звычайна 20—40 м³.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
пантамі́ма, ‑ы, ж.
1. Тэатральны спектакль, у якім дзеючыя асобы выражаюць свае думкі і пачуцці не словамі, а мімікай, жэстамі, пластычнымі рухамі. // Адпаведны жанр у тэатральным мастацтве. // Цыркавы паказ феерычнага характару, у якім асобныя нумары злучаны пэўным сюжэтам.
2. Сюжэтная сцэна ў балеце, оперы, драме, заснаваная на драматычна выразнай ігры без слоў.
3. Жэсты, міміка як сродак размовы (звычайна пры няведанні або слабым веданні мовы).
[Ад грэч. pantómimos — які ўсё пераймае, імітуе.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гіпе́рбала1, ‑ы, ж.
Мастацкі прыём перабольшання для ўзмацнення выразнасці выказвання. З мэтай падаць сваім апавяданнях, гумарыстычную афарбоўку Якуб Колас, апрача параўнанняў, ужывае і другія стылістычныя спосабы — эпітэты, метафары, гіпербалы, якія нясуць у сабе пэўную долю гумару.«Полымя».У пісьмовай літаратуры гіпербала .. ужываецца як сродак вобразнага адлюстравання рэчаіснасці.А. Макарэвіч.// Усякае перабольшанне.
[Ад грэч. hyperbolē — перабольшанне.]
гіпе́рбала2, ‑ы, ж.
У матэматыцы — крывая лінія з ліку канічных сячэнняў.
[Ад грэч. hyperballō — праходжу праз што‑н.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
двара́нства, ‑а, м.
Пануючае саслоўе феадальнага (пазней — і капіталістычнага) грамадства, якое складалася з памешчыкаў, вышэйшых чыноўнікаў і мела асноўнай крыніцай даходу зямельную ўласнасць. Так, антычная дзяржава была, перш за ўсё, дзяржавай рабаўладальнікаў для падаўлення рабоў, феадальная дзяржава — органам дваранства для падаўлення прыгонных сялян, а сучасная прадстаўнічая дзяржава ёсць сродак эксплуатацыі наёмнай працы капіталам.Энгельс.// Званне двараніна. Атрымаць дваранства,//зб. Дваране. Павятовае дваранства.
•••
Прадвадзіцель дваранствагл. прадвадзіцель.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самазва́л, ‑а, м.
1. Грузавы аўтамабіль з кузавам, які механічна перакульваецца, а таксама кузаў гэтага аўтамабіля. На платформах стаялі новенькія мінскія самазвалы і пад’ёмнікі «Піянеры», вагоны былі загружаны цэглаю і сухім тынкам.Грахоўскі.Экскаватар працуе з самае раніцы. Натужна пыхкае, чмыхае ды ўсё глыбей у зямлю ўгрызаецца, коўш за каўшом набірае пясок і ў самазвалы насыпае.Кавалёў.
2. Транспартны сродак, які механічна звальвае груз. Баржа-самазвал.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
tint
[tɪnt]1.
n.
1) адце́ньне n., тон -у m., афарбо́ўка f. (ко́леру)
2) даліка́тны, сьве́тлы тон
3) сро́дак для фарбава́ньня валасо́ў
2.
v.t.
падмалёўваць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Суліма́ ’сулема, хларыд ртуці’ (Некр. і Байк.), ’дэзынфекцыйны сродак’ (Сержп. Прымхі), сулі́ма ’атрута, нячыстая сіла, нячысцік (у пагражальных выразах і праклёнах)’ (ПСл), параўн. укр., рус.сулема́. Адаптаванае запазычанне, крыніцай якога лічыцца с.-лац.sublimatum ’сулема’ (< лац.sublimare ’высока ўздымаць, падносіць, узвышаць’, у пазнейшым спецыяльным значэнні ’выпарваючы цвёрдае цела, атрымаць яго ў ачышчаным крышталічным выглядзе’), параўн. польск.sublimat ’прадукт узгонкі’, ’хларыд ртуці’ — з удакладненнем sublimat gryzący, у якасці непасрэднай крыніцы дапускаюць грэч.σουλιμας < тур.sülimen (Фасмер, 3, 800; ЕСУМ, 5, 471–472).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
какаі́н
(ісп. cocaina, ад індз. соса = кока)
наркатычнае рэчыва, якое здабываецца з лісця кокі і ўжываецца як сродак для суцішэння болю і для ўсыплення.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)