2. Жонка рыбака. Доўга рыбачка ў сяле Будзе адна сумаваць.Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тараба́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Разм. Займацца пустымі размовамі, балбатаць. Брыгадзір нешта вельмі доўга абціраў ногі, потым тарабарыў з гаспадыняй і з Галяй.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чапе́льнік, ‑а, м.
Разм. Тое, што і чапяльнік. Затым.. [Гарвась] ідзе да качарэжніка, доўга гаўкае, не знаходзіць чапельніка, і нечакана заўважае новы, акуратна выгаблеваны.Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уле́жаць líegen können*;
ён паві́нен быў трыма́цца пасце́льнага рэжы́му, але́до́ўга ўле́жаць до́ма не мог er músste das Bett hüten, aber kónnte lánge Zeit zu Háuse nicht liegen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
дэбатава́ць debattíeren vt, vi; éinen Méinungsstreit áusfechten*; verhándeln vi (што-н., пра што-н. um A, über A); dúrchsprechen*vt;
до́ўга дэбатава́ць пыта́нне über éine Fráge lánge debattíeren
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
застая́цца, ‑стаюся, ‑стаішся, ‑стаіцца; зак.
1.Доўга прастаяць без работы, без руху (часцей пра каня). Коні застаяліся, астылі — іх цяжка было стрымліваць.Кулакоўскі.
2. Спыніўшыся, доўга прастаяць на адным месцы (думаючы, разглядаючы што‑н. і пад.). Застаяцца перад карцінай. □ Як прыйшла я на ток малаціць — У задуменні застаялася.Багдановіч.
3.(1і2ас.неўжыв.)Доўга стаяць, не перасыхаючы, не сцякаючы (пра ваду). У каляінах застаяліся брудныя лужыны.Новікаў.// Страціць свежасць, сапсавацца, знаходзячыся доўга ў нерухомасці (пра ваду, паветра). У калодзежы многа вады, але яна застаялася, гнілая.Жычка.
4.(1і2ас.неўжыв.)Разм. Застацца на доўгі час не выкарыстаным. Цікавыя кнігі па паліцах не застаяцца. Летам асвяжальны напітак у магазіне не застаіцца. □ У лясніцтве кут парожн[і] .. Не застаіцца, не згуляе, Паноў к сабе ён прыцягае.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Но́скі ’які доўга носіцца’ (бялын., Янк. Мат., ТС), і носкі́ (ТС). Аддзеяслоўны назоўнік ад насіць, параўн. хо́дкі ’хадавы’ і пад.; аманімічнае ўтварэнне ад насіць, несці (яйкі) — но́скі ’нясучы (пра курэй)’, якое Аткупшчыкоў (Сравн.-типол. исследования слав. яз. и литератур. Л., 1983, 62) лічыць дакладным адпаведнікам літ.našus ’прадуктыўны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нагуля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак.
1.Доўга, уволю пагуляць дзе‑н. Нагуляцца ў лесе. □ І вырас [Міша] і нагуляўся як мае быць.Якімовіч.// Многа, уволю павесяліцца. А калі нагуляліся і нагаварыліся, госці селі за стол.Колас.
2. Многа, уволю пагуляць у якую‑н. гульню. Нагуляюцца [шахматысты] бывала так, што калі пакладуцца вечарам спаць, дык і шахматная дошка, і фігуры... доўга стаяць у вачах.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Пражыць больш звычайнага, надта доўга. Зажыцца на белым свеце.
2. Пачаць жыць заможна; абжыцца. — Я сваім гарбом зажыўся.. — Доўга кляўся і бажыўся Панскі солтыс, хітры ліс.Броўка.— Дык жа бывае і так, што хату людзі прадаюць, каб цяжкі час перажыць, а пасля, калі зажывуцца, яшчэ лепшую зробяць.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заляжа́цца, ‑ляжуся, ‑лежышся, ‑лажыцца; зак.
Праляжаць доўга, больш звычайнага, дазволенага. Бярозка сам устаў і нават пацягнуўся, як чалавек, які лішне заляжаўся ў пасцелі.Шахавец.// Праляжаць доўга без ужытку, збыту і пад. Праз дажджы ляцяць, праз буры, Быццам тыя галубкі, Не залежацца на пошце Нецярплівыя радкі.Куляшоў.// Страціць свежасць або сапсавацца ад працяглага ляжання, захоўвання. Дзесьці заляжалася і не мае збыту мыла.Філімонаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)