Трэ́шчыць ‘пляскаць у далоні’ (шуміл., Сл. ПЗБ), трі́шчыты ‘лупцаваць’ (кам., ЖНС); сюды ж, відаць, трэшша́ць (куры) ‘сакочуць’ (гарад., ЛА, 4). Да прасл. *trěsk‑ъ > трэск, трашчаць, гл. папярэдняе слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тхаць ‘дыхаць, веяць, павяваць’ (ТСБМ., Нас., Байк. і Некр., Нар. Гом., Др.-Падб., Гарэц.), ‘несці, пахнуць, смярдзець’ (Сцяшк. Сл., Гарэц., ТСБМ), сюды ж тханне ‘папіханне’ (Юрч. Мудр.). Гл. тхнуць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Вы́баўкнуць, вы́бовкнуты ’вынырнуць’ (пін., Нар. лекс.). Да бо́ўкнуць ’упасці ў ваду’; сюды ж, відаць, і драгіч. вы́бовчаный ’выпучаны’, якое Клімчук (Бел.-укр. ізал.) звязвае з карп. бовчь ’паглыбленне ў рацэ’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вільго́тны ’сыры, мокры, пранізлівы’ (Шат., Нас.), ст.-бел. вилкготный, вильготный (з XVII ст.). Запазычаны з польск. мовы (Шатэрнік, 46; Булыка, Запазыч., 63). Сюды ж прыслоўе вільго́тна ’насычана вільгаццю’ (КТС, Касп.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Добразычлі́вы ’добразычлівы’ (БРС), укр. добрози́чли́вий. Здаецца, запазычанне (дакладней, калька) з рус. доброжела́тельный, благожела́тельный (параўн. доброхо́т у Шанскага, 1, Д, Е, Ж, 147). Сюды адносіцца добразычлі́васць, якое калькуе рус. доброжела́тельность, благожела́тельность.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ды злучнік, часціца. Відавочная, фанетычная па паходжанню варыяцыя злучніка і часціцы да (гл.); параўн. Трубачоў, Эт. сл., 4, 180. Сюды адносяцца і камбінацыі тыпу дый (< ды + i), дык (< ды + к).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лажок ’лагчына’ (Сл. паўн.-зах.), ’лужок, упадзістае месца сярод поля’ (Нас., ТСБМ), ’лужок з вадою’ (Рам., 8). Памяншальнае да лог (гл.). Сюды ж жлоб. лажок ’паз у бервяне’ (Мат. Гом.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ло-ло, ло‑лам, ло‑лым — прыпеў у песнях на канцы страфы (Федар. 7). Гукапераймальнае. Да ла-ла-ла (гл.). Сюды ж алалым — аб валачобніках (Шпіл., Нас.). Гл. таксама лалоўнікі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ляпе́нь ’праснак’ (Гарэц., шкл., Мат. Маг.), ля́пінь (Нік., Оч. 1, Шн. 3), чэш. lepeň, серб.-харв. лѐпиња ’тс’. Да ляпі́ць (гл.). Сюды ж пераноснае ляпе́нь ’няздатная, нязграбная асоба’ (Юрч. Вытв.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Няго́ж ’а як жа, так, напэўна’ (віц., Хрэст. дыял.), сюды ж аняго́ж ’так’, аня́‑ж ’а як жа’ (віц., Мат.). Гл. няго́, семантыку добра тлумачыць няго́‑не ’тс’ (Др.-Падб.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)