Verbum

панаціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго-што. Нацерці, намазаць чым-н. усё, многае.

П. рукі шкіпінарам.

2. што. Начысціць да глянцу усё, многае.

П. паркет.

3. што. Пашкодзіць трэннем усё, многае; нацерці на чым-н. многа чаго-н.

П. ногі.

П. мазалі на руках.

4. чаго. Нарыхтаваць трэннем вялікую колькасць чаго-н.

П. канапель.

до́ўгі, -ая, -ае.

1. Працяглы ў прасторы, які мае вялікую даўжыню (у 1 знач.).

Д. шлях.

2. Працяглы ў часе.

Д. дзень.

Доўга (прысл.) чакаць.

◊

Доўгія рукі ў каго (разм., неадабр.) — пра таго, хто мае схільнасць да кражы, захопу.

Доўгі рубель (разм., неадабр.) — вялікі лёгкі заробак.

Адкладваць у доўгую скрынку (неадабр.) — адкладваць якую-н. справу на доўгі час.

галасава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; незак.

1. за каго-што. Выказвацца ў падтрымку каго-чаго-н. (у час выбараў пры вырашэнні пытання і пад.).

Г. за дэлегата.

2. што. Ставіць на галасаванне; выбіраць, рашаць шляхам галасавання.

Г. праект пастановы сходу.

3. Спыняць машыну ўзняццем рукі (разм.).

Г. на шашы.

|| зак. прагаласава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны.

мах¹, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Адзін хуткі рух у паветры чым-н., узмах.

М. крыла.

М. рукі.

2. У спорце: адзін рух нагой, рукой або корпусам уперад, назад або ўбок.

М. уперад.

◊

Адным махам, за адным махам (разм.) — адразу, за адзін прыём.

Даць маху (разм.) — дапусціць памылку.

З усяго маху (разм.) — размахнуўшыся, з усяе сілы.

млець, мле́ю, мле́еш, мле́е; незак.

1. Траціць прытомнасць ад хвалявання, перажывання.

М. на пахаванні.

2. Слабнець, дранцвець, нямець (пра часткі цела).

Рукі млеюць.

3. перан. Заміраць ад якога-н. моцнага пачуцця.

Хлопчык млее ад шчасця.

|| зак. самле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і замле́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -е́е (да 2 знач.).

|| наз. мле́нне, -я, н.

аслабані́ць, -баню́, -бо́ніш, -бо́ніць; -бо́нім, -бо́ніце, -бо́няць; -бані́; -банёны; зак. (разм.).

1. каго-што. Вызваліць, зрабіць свабодным, выслабаніць ад чаго-н. цяжкага.

А. ваеннапалонных.

А. рукі.

2. што. Зрабіць парожнім, нічым не занятым.

А. посуд.

А. кватэру.

3. каго. Дазволіць не выконваць якой-н. работы.

А. жанчын ад цяжкай работы.

|| незак. аслабаня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. аслабане́нне, -я, н.

абві́снуць, -ну, -неш, -не; абвіс, -сла; -ні́; зак.

1. Апусціцца ўніз.

Галіны дрэва абвіслі.

2. Павіснуць ад знямогі.

Рукі ў хворага абвіслі.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Адцягнуцца, апусціцца.

Скура на твары абвісла.

4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Выцягнуцца, стаць даўжэйшым (пра вопратку).

Падкладка паліто абвісла.

|| незак. абвіса́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

агрубе́лы, -ая, -ае.

1. Які стаў грубым, шорсткім, цвёрдым, шурпатым (пра скуру, паверхню чаго-н.).

Агрубелыя рукі.

2. Які стаў больш нізкім (пра голас).

3. Які страціў вастрыню, сілу.

Агрубелы нюх.

4. Які стаў знешне нязграбны, страціў мяккасць, тонкасць (пра аблічча, выгляд).

5. Які страціў душэўную далікатнасць, стаў менш чулым, чэрствым.

Агрубелая натура (перан.).

|| наз. агрубе́ласць, -і, ж.