жаргані́зм

(ад жаргон)

слова або выраз любога жаргону, якія выкарыстоўваюцца за яго межамі (толькі ў гутарковай мове і мастацкай літаратуры).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

пле́ер

(англ. player, ад play = іграць)

кампактны магнітофон з навушнікамі, які выкарыстоўваецца толькі для ўзнаўлення музычных запісаў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Infelix mus est, cui non uno lare plus est

Няшчасная тая мыш, што мае толькі адну нару.

Несчастна та мышь, которая имеет только одну нору.

бел. Бедная тая ліса, што толькі адну нару мае.

рус. Худа та мышь, которая одну лазейку знает.

фр. Souris qui n’a qu’un trou est bientôt prise (Быстрее словят ту мышь, у которой только одна дыра).

англ. The mouse that has but one hole is quickly taken (Мышь, у которой одна нора, быстро словят).

нем. Das ist eine arme Maus, die nur weiß zu einem Loch hinaus (Бедная та мышь, которая знает, как выбраться лишь из одной дыры). Es ist eine schlechte Maus, die nur ein Loch weiß (Плоха та мышь, которая знает лишь одну дыру).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Таке́ля ’толькі’ (Сцяшк.), ’не; яшчэ; усяго толькі’ (іўеў., Яшк. Мясц.). Да тыкеле (гл.), мена пад уплывам так, таквеле, гл. Не звязана, відаць, са штучна ўтвораным та́кель (Ласт.), да такаць 1 (гл.) з рэдкім суф. ‑ель, па тыпу вярзель, круцель (параўн. Сцяцко, Афікс. наз., 38).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лі́чбы ’толькі б, хоць бы’ (маст., Сл. ПЗБ). З рус. лишь бы ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

новавы́дадзены, ‑ая, ‑ае.

Толькі што, нядаўна выдадзены, апублікаваны. Новавыдадзеная кніга.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

служе́бный

1. службо́вы;

2. (вспомогательный) службо́вы; дапамо́жны;

э́та гипо́теза име́ет то́лько служе́бное значе́ние гэ́та гіпо́тэза ма́е то́лькі службо́вае значэ́нне;

3. грам. службо́вы;

служе́бные слова́ службо́выя сло́вы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

пя́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Тое, што і пята (у 1 знач.).

Пераступаць з наскоў на пяткі.

Паказаць (падмазаць) пяткі (таксама перан.: хутка пабегчы, уцячы). Пяткі лізаць каму-н. (падхалімнічаць перад кім-н.; разм., пагард.). Толькі пяткі блішчаць або заблішчалі (перан.: пра хуткі бег).

2. Тое, што і пята (у 2 знач.; спец.).

|| прым. пя́тачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

службо́вы, -ая, -ае.

1. гл. служба, служыць.

2. Другарадны, дапаможны.

Зробленыя падлікі маюць толькі службовае значэнне.

3. У граматыцы: словы, якія прызначаны для выражэння граматычных сувязей і адносін, не знамянальныя.

Службовыя часціны мовы.

4. Пра сабак: які адносіцца да парод, што дрэсіруюцца для патрэб спецыяльных службаў.

Службовае сабакаводства.

Выстаўка службовых сабак.

|| наз. службо́васць, -і, ж. (да 3 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

фарма́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Пэўная стадыя ў развіцці грамадства, а таксама структура грамадства, уласцівая дадзенай стадыі развіцця, якая характарызуецца ўласцівым толькі ёй спосабам вытворчасці.

2. Сістэма поглядаў, перакананняў, уласцівая якому-н. перыяду грамадскага жыцця.

Чалавек новай фармацыі.

3. Сукупнасць генетычна звязаных горных парод аднаго часу і спосабу ўтварэння (спец.).

|| прым. фармацы́йны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)