Пло́іць ’завіваць валасы’ (брасл., Сл. ПЗБ; Бяльк.), плойка ’шчыпцы, якімі накручваюць валасы’, ’прычоска, аздобленая такімі шчыпцамі’ (ТСБМ; брасл., Сл. ПЗБ). З рус.плои́ть ’завіваць валасы, укладваць бялізну падчас прасавання’, плой ’складкі, хвальбоны’, якія з франц.ployer ’згінаць, складваць’ < лац.plicāre ’тс’, магчыма, праз нідэр.plooien ’укладваць складкамі’ (Фасмер, 3, 284).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тру́кша (трю́кша) ‘бручка, Brassica napus’ (слаўг., ДАБМ, камент.). Няясна. Лаўчутэ (Балтизмы, 133) мяркуе, што трюкша — нядаўняе запазычанне з літ.*triukša, якое магло б быць утворана ад гукапераймальнага дзеяслова triukšė́ti, triuškė́ti ‘хрумстаць падчас жавання ежы’, прыводзячы ў якасці аналогіі назву бручкі griẽžtis, утвораную ад griẽžti ‘скрыгатаць, скрыгаць’. Сумніўна, бо адсутнічае фіксацыя літ.*triukša.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апеты́тм Appetít m -(e)s;
во́ўчы апеты́т Bärenhunger m -s;
е́сці з вялі́кім апеты́там mit gróßem Appetít éssen*; kräftig zúlangen [réinhauen] (разм);
◊ апеты́т прыхо́дзіць падча́с яды́ der Appetít kommt beim Éssen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
blind3[blaɪnd]v.
1. асляпля́ць; сляпі́ць во́чы;
He was blinded in the explosion. Ён аслеп падчас выбуху.
2. (to) асляпля́ць, ура́жваць, мо́цна здзіўля́ць;
blind smb. to the truth зрабі́ць каго́-н. сляпы́м да пра́ўды
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
За́хва ’прыстасаванне для прымацавання лодкі падчас рыбалкі (калы, убітыя на глыбокім месцы ракі)’ (Касп.). З суфіксам ‑ва ўтвараюцца некаторыя назвы меса, прылад: пратва ’месца для прання’, брытва, кочва ’выкачанае месца’ (Сцяцко, Афікс. наз., 34). Аднак элемент зах‑ не тлумачыцца. Магчыма, тут сувязь з захватваць (як пошва ’навалачка’ з пашыць, пашываць), менш верагодна сувязь з захаваў. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зыкацца ’бегаць, насіцца’ (Мат. Маг.). Рус.дыял.зыкаться, арл. ’непакоіцца падчас цечкі’, пецярб. ’лягацца’, зи́катьсмал., кур., арл., калуж. ’бегаць (пра жывёлу, у тым ліку калі яе кусаюць авадні)’, смал. ’бегаць, скакаць (пра моладзь)’, зыкатьдыял. ’бегаць (пра жывёлу)’, ’біць’. Ад гукапераймальнага зык2 (гл.) ’авадзень’ > ’непакой жывёлы’: ’беганне’ з дзеяслоўным суф. ‑а‑цца < *‑a‑ti sę.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прысто́іць, прысто́йваць ’ідучы, спыніцца, стаць на кароткі час’ (Гарэц., Бяльк., Жд.; чавус., Нар. сл.; ТСБМ), прыста́іваць ’спыняцца на кароткі час’; ’стаяць над тымі, хто працуе’; ’настойваць’ (Нас., Юрч.), прысто́яць ’прыпыніцца, пастаяць кароткі час’ (ТС), прыстояць ’затрымацца на хаду, прыпыніцца, пачакаць’ (Растарг.), ст.-бел.пристояти ’быць разам’: с молодци моими пристои (Альтбаўэр). Рус.смал.пристоя́ть ’спыніцца, зрабіць перадышку падчас хады’, укр.присто́яти ’пастаяць, чакаючы’. Да стая́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пама́рыць, ‑ма́ру, ‑ма́рыш, ‑ма́рыць; зак.
Марыць некаторы час. Робячы нешта сур’ёзнае, падчас бывае прыемна і памарыць.Брыль.Добра згубіцца ў шырокім стэпе, паляжаць на мяккай зямлі, памарыць.Няхай.
2.перан. Замучыць, замарыць усіх, многіх. [Міхал:] — Ну, сядай, расказвай, старшыня, як верхаводзіла. Людзей голадам не паморыш, хлеб ёсць на працадні?Васілевіч.
3.Спец. Апрацаваць спецыяльным растворам або марылкай усё, многае.
4. і без дап. Марыць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
picket
[ˈpɪkət]1.
n.
1) кол, убі́ты ў зямлю́
2) вартаўні́чая заста́ва
3) піке́т -у m.
2.
v.t.
1) абгаро́джваць частако́лам
2) прывя́зваць да слупа́(каня́)
3) расстаўля́ць піке́ты (падча́с стра́йку)
4) пікетава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
*Прысо́шак (прысо́шок) ’сошка ў будане’ (ТС), сюды ж прісі́х ’рыбалоўнае прыстасаванне — двурогія драўляныя вілы, да якіх прымацоўваецца падхватнік, або невялікія перасоўныя звычайныя пасткі ў выглядзе падхватніка’ (Крыв.). Параўн. рус.урал.при́со́шек ’падстаўка пад стрэльбу пры стральбе’, присо́шка ’падпорка, стойка’, укр.присі́шок ’слупок з развілінай на канцы, у якую кладзецца гарызантальнае бервяно (падчас пабудовы хлява, пуні)’. Конфікснае ўтварэнне (пры‑ + ‑ак) ад со́шка (гл.) з усячэннем у апошняга слова суфікса ‑к‑.