Прышаламі́ць экспр. ’пакараць’ (лях., Сл. ПЗБ). Параўн. укр. пришоломити ’ашаламіць’. Гл. ашаламіць, шолам з развіццём семантыкі ’аглушыць, адурыць’ → ’пакараць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пра́віцца ’ачуньваць пасля хваробы’ (Шат., Мат. Гом.), ’упраўляцца з работай’ (Сл. ПЗБ, лях.), ’сыцець, гладчэць’ (ТС), ’спраўджвацца’ (Ян.). Да правіць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Разгачы́ ’галлё’ (іўеў., Сл. ПЗБ), разга́чыкі ’адросткі (пра пер’е)’ (там жа), разга́ціна ’разгалістае дрэва’ (лях., там жа). Ад ро́зга (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Макрасту́пы (уст.), ’галёшы’ (б.-каш., Мат. Гом.; лях., Сл. Брэс.). З рус. мокросту́пы ’абутак для хадзьбы па мокраму лесу’, ’лапці’, ’галёшы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пе́ша, пе́шо, пі́шо ’пяшком’ (ТСБМ; Сцяшк. Сл.: лях., гродз., маст., драг., Сл. ПЗБ) — адпрыметнікавыя ўтварэнні з суф. *‑o. Да пе́шы (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лямі́на ’бераст’ (лях., Сл. ПЗБ), брасл. лямовы ’ільмовы’ (там жа). Да ільма́ (гл.). Суфікс ‑іна са значэннем адзінкавасці (Бел. гр.₂, 1, 247).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

су́шня Будынак, у якім сушаць і труць лён (Лях., Ст.-дар.). Тое ж сушы́лаўка (Гродз.), сушы́лка (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Ся́дравы, сядро́вы ’халодны, сцюдзёны, золкі’ (баран., лях., Сл. ПЗБ; ЛА, 2, Сцяшк.), ся́драны ’тс’ (чэрв., Сл. ПЗБ; ЛА, 2), ся́драва ’халаднавата’ (Нас., Чач.), ся́драва, ся́драво, сядро́ва ’холадна, сцюдзёна’ (лях., асіп., Сл. ПЗБ; Сцяшк.), сідра́ва ’халаднавата, з сырым ветрам’ (Бяльк.), ся́драна ’сцюдзёна, холадна’ (чэрв., ЛА, 2), сядры́цца ’лютаваць (пра мароз)’ (чач., Жыв. НС). Паводле аўтараў Сл. ПЗБ (там жа), з літ. siaudrùs ’гулкі, звонкі ад холаду’, siadìmas ’гул, гудзенне, шапаценне’, што не пераконвае. Іншы шлях этымалагізацыі адкрываюць гэтыя словы ў значэнні ’цвердаваты, хрумсткі, ядраны’ (лях., Сл. ПЗБ, Сцяшк.), параўн. сядзёр (гл.), што дазваляе звязаць іх з наступнымі словамі, гл. Да семантыкі параўн. ядране́ць = рус. холодать (Некр. і Байк.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пахадзе́нька ’прыстасаванне, з дапамогай якога вучаць дзяцей хадзіць’ (лях., Янк. Мат.). З ⁺паходня. Да па‑ і хадзіць (гл.). Па‑ мае значэнне ’невялікай меры’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Разга́ты ’разгалісты’ (ТСБМ), ’вілаваты’ (лях., баран., Сл. ПЗБ; Некр.), разыга́ты ’галінасты’ (чэрв., Сл. ПЗБ). Ад ро́ска, ро́зга (гл.), як расаха́ты. Гл. таксама разгачы́.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)