вёска, -і, ДМ вёсцы, мн. -і, -сак, ж.

1. Сельскае паселішча.

Жыць у вёсцы.

2. адз. Сельская мясцовасць.

Паехаў працаваць на вёску.

3. адз. Жыхары вёскі, вясковае насельніцтва.

Культурны рост вёскі.

|| памянш. вёсачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. вяско́вы, -ая, -ае.

Вясковыя ростані.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

аджы́ць, -жыву́, -жыве́ш, -жыве́; -жывём, -жывяце́, -жыву́ць; -жы́ў, -жыла́, -ло́; -жы́ты; зак.

1. Пражыць, скончыць жыць.

А. свой век.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Устарэць.

Аджылі розныя звычаі і забабоны.

3. Вярнуцца да жыцця, стаць зноў жывым, ажыць.

Прайшоў дождж, і аджыла ніва.

|| незак. аджыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ушчыльні́цца, -ыльню́ся, -ы́льнішся, -ы́льніцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць больш шчыльным (у 1 знач.).

2. Пачаць жыць цясней, пасяліўшы да сябе каго-н.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць цалкам запоўненым (пра рабочы час).

|| незак. ушчыльня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. ушчыльне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ці́снуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ніся; незак.

1. Прыціскацца, набліжацца да каго-, чаго-н.

Ц. адзін да аднаго, каб хутчэй выйсці.

2. Жыць у цеснаце.

Дзве сям’і ціснуліся ў адным пакойчыку.

3. Пасоўвацца, набліжацца цясней адзін да аднаго, каб вызваліць месца.

4. перан. Скупіцца, скнарнічаць (разм.).

Раскашэльвайся, не трэба так ц.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

gergelt

a урэгулява́ны, упара́дкаваны, рэгламентава́ны

ein ~es Lben führen — жыць урэгулява́ным жыццём

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

husen

vi

1) жыць, мець прыту́лак, тулі́цца

2) гаспада́рнічаць

arg [schlimm] ~ — лютава́ць, бясчы́нстваваць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Пражы́так у выразе: на пражытакдля таго, каб пражыць. (ТСБМ, Нас.), пражыткі ’перажыванні’ (астравы Сл. ПЗБ). Рус., укр. прожи́ток ’жыццё; сродкі для жыцця’, польскі przeżytek ’перажытак, рэлікт’, чэш. prožitek ’тое, што перажыта’. Суфіксальны дэрыват ад пражыць < жыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адле́жаць сов. отлежа́ть;

а. сабе́ руку́ — отлежа́ть себе́ ру́ку;

ме́сца (вугла́) не ~жыць — ме́ста (угла́) не отлежи́т;

бакі́ а. — бока́ отлежа́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

па-во́ўчаму и па-во́ўчы нареч. по-во́лчьи;

з ваўка́мі жыць — па-во́ўчы выцьпосл. с волка́ми жить — по-во́лчьи выть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

цесната́ ж

1. nge f -; Rummangel m -s;

жыць у цеснаце́ zusmmengedrängt [zusmmengepfercht, bengt] leben;

2. (даўка) Gedränge n -s

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)