Прыле́га ’прэласць’: хлеб аддае прыле́гаю (ваўк., Арх. Федар.). Бяссуфікснае ўтварэнне ад прыле́глы ’які сапсаваўся ад доўгага ляжання’, запазычанага з польск. przyległy ’тс’. Адтуль і ўкр. приле́глий ’прэлы’. Аднак нельга выключыць і адваротны дэрыват ад прыляжа́лы ’прагніўшы ад доўгага ляжання’ (Нас.), параўн. рус. дыял. прилежа́ться ’сапсавацца (ад доўгага ляжання, дрэнных умоў захоўвання і да т. п.)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Свяцілка, свеці́лка, свецёлка ‘дружка; дзяўчына з боку маладога, якая несла вясельны хлеб з свечкамі’ (ТС, Ян.), свяці́ліца ‘дзяўчына, што трымае запалёную свечку, калі ўбіраюць нявесту’ (Нар. Гом.), укр. світилка ‘дзяўчына, што выконвае абрад трымання шаблі з прывязанай да яе свечкай’. Падрабязна аб семантыцы гл. Гура, С і БФ, 1995, 318–321. Да свяціць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мякі́на, мекі́на ’адходы пасля абмалоту і ачысткі зерневых, бабовых культур і льну’ (ТСБМ, Яруш., Грыг., Маш., Бяльк., Бір. Дзярж., Сл. ПЗБ, ТС; бабр., Воўк-Лев.; КЭС, лаг.), ’бесхарактарны чалавек’ (ТС); мякі́нка, мякінны хлеб’, ’хлеб з сумесі жыта, аўса і ячменю’ (Нік. Очерки; ТСБМ), мсцісл. мякі́ніць ’забруджваць мякінай’ (Юрч., Полымя, 7, 1987). Укр. мʼяки́на, рус. мяки́на, польск. miękiny, славен. mekíną ’мякіна’, серб.-харв. мѐкиње ’вотруб’е’, балг. мекина ’мяккая салома’, мʼъки́на, мики́на, мекенице (паўн.-усх.) ’мякіна’. Прасл. mękyna, якое з прыметніка mękъ‑kъ ’мяккі’ (Бернекер, 2, 43; Фасмер, 3, 29; Бязлай, 2, 176). Аб суфіксе ‑ina (< ‑ynʼi) гл. Слаўскі, SP, 1, 140. Сюды ж мякі́ннік (мякы́ннык, мнякэ́ннік); мякі́нніца ’адгароджанае месца на таку, засек у застаронку гумна, куды ссыпаюць мякіну’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС; КЭС, лаг.; драг., КЭС; бяроз., Шатал.; ашм., Бел. хр. дыял.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

забы́ць сов.

1. (перестать помнить) забы́ть, позабы́ть; запа́мятовать;

я забы́ў ну́мар ва́шага тэлефо́на — я забы́л (позабы́л, запа́мятовал) но́мер ва́шего телефо́на;

2. в др. знач. забы́ть, позабы́ть;

ён забы́ў до́ма кні́гу — он забы́л (позабы́л) до́ма кни́гу;

вы нас зусі́м забы́лі — вы нас совсе́м забы́ли;

◊ з. даро́гу — (куды) забы́ть доро́гу (куда);

з. (чыю) хле́б-со́ль — забы́ть (чью) хле́б-со́ль

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

fold​2 [fəʊld] v.

1. згіна́ць, склада́ць, скла́дваць (паперу, адзенне і да т.п.);

fold one’s arms скла́сці ру́кі на грудзя́х

2. склада́цца; скла́двацца;

Does the table fold? Гэты стол складаецца?

3. заго́ртваць;

She folded the bread in a piece of paper. Яна загарнула хлеб у кавалак паперы.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

stale​1 [steɪl] adj.

1. нясве́жы, няно́вы; чэ́рствы;

stale bread чэ́рствы хлеб;

stale air за́тхлае паве́тра;

stale water гніла́я вада́;

stale meat мя́са з душко́м

2. стары́, збі́ты, шабло́нны;

a stale compliment по́шлы кампліме́нт;

a stale joke стары́ анекдо́т

3. сто́млены;

go stale sport ператрэнірава́цца; стра́ціць спарты́ўную фо́рму

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

новы прыметнік

  1. Упершыню створаны або зроблены; які ўзнік, з’явіўся нядаўна.

    • Новыя самалёты.
    • Н. горад.

  2. Адкрыты, вынайдзены нядаўна.

    • Новая планета.

  3. Незнаёмы, малавядомы.

    • Новыя мясціны.
    • Н. чалавек.

  4. Які прыйшоў на змену ранейшаму, замяніў сабой тое, што было; чарговы, наступны.

    • Пасадзіць новыя дрэўцы.
    • Радавацца новаму дню.

  5. Які мае адносіны да нашай эпохі, часу.

    • Новая гісторыя.

  6. Не той, што раней; іншы.

    • Н. сэнс.

  7. Гэтага года, апошняга ўраджаю.

    • Н. хлеб.

  8. новае, -ага, н. Навіна.

    • Што ў вас новага?

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

е, нескл., н.

Шостая літара беларускага алфавіта, якая абазначае: а) пасля зычных — галосны «э» і мяккасць папярэдняга зычнага, напрыклад, «хлеб — хльэб»; б) пасля галосных, «ў», раздзяляльнага мяккага знака, апострафа і ў пачатку слова — два гукі: «й» і «э», напрыклад, «мае — майэ», «здароўе — здароўйэ», «лье — льйэ», «п’е — пйэ», «ехаць — йэхаць». Вялікае Е.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазначыцца, ‑чыцца; зак.

1. Прыкметна змяніцца. [Марынчук:] — Нешта не разбяруся, — еў я той хлеб ці не еў? Нічога не пазначылася. С. Александровіч.

2. Зрабіцца бачным; зрабіцца прыкметным. Маршчыны пазначыліся. ▪ Наўкол палыхалі пажары, а ў лесе скрозь усю ноч было цёмна, і толькі пад ранне патроху пазначылася пад нагамі дарога. Чыгрынаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пацвісці, ‑цвіце; зак.

1. Зацвісці, пакрыцца цвіллю — пра ўсё, многае. — Бабка, глядзі, хлеб пацвіў! — у сваю чаргу паказваю я зеленаватую цвіль на .. скарынцы. Каліна.

2. Цвісці некаторы час (пра кветкі, дрэвы і пад.). — Пра атаву напомніць прасіла?.. — Голас дзеда цячэ ў цемнаце. — Маладую даўно пакасілі, А старая... Няхай пацвіце! Янішчыц.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)