жава́ць несов.

1. жева́ть;

ж. кава́лак хле́ба — жева́ть кусо́к хле́ба;

2. перен. жева́ть, мусо́лить;

ж. яко́е-не́будзь пыта́нне — жева́ть (мусо́лить) како́й-л. вопро́с;

◊ ж. жва́чку — жева́ть жва́чку;

жывём, хлеб жуём — погов. живём, хлеб жуём

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перасядзе́ць сов., в разн. знач. пересиде́ть;

ён усі́х ~дзе́ў — он всех пересиде́л;

з гэ́тым хле́бам зіму́ як-не́будзь ~дзі́м — с э́тим хле́бом зи́му ка́к-нибудь пересиди́м;

~дзі́м, хай дождж пераста́не — пересиди́м, пусть дождь переста́нет

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пільнава́ць несов.

1. охраня́ть, стере́чь, сторожи́ть, карау́лить;

п. сад — стере́чь (карау́лить) сад;

2. карау́лить, подстерега́ть;

п. на ву́ліцы каго́-не́будзь — карау́лить (подстерега́ть) на у́лице кого́-л.;

3. (глядеть за кем-л.) смотре́ть, присма́тривать, следи́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

day [deɪ] n. дзень;

He works a ten-hour day. У яго дзесяцігадзінны працоўны дзень;

by day удзе́нь;

by the day : He is paid by the day. Яму плацяць падзённа;

every other day праз дзень;

in those days у ты́я дні; у той час;

the day after tomorrow пасляза́ўтра;

the day before напярэ́дадні;

the day before yesterday заўчо́ра;

the other day (гэ́тымі) дня́мі;

these days цяпе́р;

to this day да сённяшняга дня

♦

April Fool’s Day Дзень сме́ху (1 красавіка);

the Day of Judgement дзень Стра́шнага Суда́, су́дны дзень;

all in a day’s work звыча́йная рэч;

day after day дзень у дзень, дзень пры дні, з дня ў дзень, ко́жны бо́жы дзень;

day in, day out ко́жны дзень, штодзе́нь;

from day to day з дня на дзень;

in this day and age у наш час, у на́шы дні;

one day адно́йчы, калі-не́будзь;

one of these days калі́-не́будзь, адно́йчы (у будучым);

some day калі-не́будзь;

name the day назна́чыць дзень вясе́лля;

save for a rainy day адкла́дваць на чо́рны дзень;

His days are numbered. Яму засталіся лічаныя дні;

Let’s call it a day. infml На сёння хопіць;

He has had his day. Яго лепшыя дні прайшлі;

She’s thirty if she’s a day. infml Ёй не менш за трыццаць год;

This isn’t my day. infml Сёння мне не шанцуе.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

◎ Кампура́т ’раўня, роўны каму-небудзь’ (стаўбц., Жыв. сл.). Відавочна, ў выніку кантамінацыі слоў кампан (гл.) і польск. kamrat ’калега, таварыш’ (> *кам(у)рад, параўн. польск. дыял. kombrat з ад’ідэацыяй да brat ’брат’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кво́ліць 1 ’слабець’ (Нас.), ’непакоіць’ (Сцяшк. Сл.). Гл. кволіць 2 і кволы.

Кво́ліць 2 ’рабіць што-небудзь больш вольным’ (Нас.). Гл. кволы.

Кво́ліць 3 ’чакаць’ (Нас.). Параўн. кволіць 2 і кволы (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мадэрн ’дэкадэнцкі напрамак у архітэктуры і мастацтве на мяжы XIX і XX стст.’, (разм.) ’што-небудзь сучаснае, моднае’ (ТСБМ). Еўрапейскае слова, запазычанае з рус. модерн < фр. moderne ’самы новы, сучасны’ (Лёхін, 456).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Майстэрня ’прадпрыемства па рамонту або вырабу чаго-небудзь’, ’аддзел цэха ці завода’, ’памяшканне для работы мастака, скульптара’ (ТСБМ, Бяльк.) — адыменнае Nomen loci (суф. ‑ьnʼa), як і ўкр. майсте́рня ’тс’. Да ма́йстар (гл).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Механі́зм ’частка машыны, прылады, апарата’, ’унутраны лад, сістэма чаго-небудзь’ (ТСБМ). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 83) — з рус. механизм, якое з еўр. моў, утворанае ад новалац. mechanismus на падставе ст.-грэч. μηχανέ ’інструмент’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Нюхце́ць ’нюхаючы, вышукоўваць што-небудзь’ (Некр., Сл. ПЗБ), рус. нюхтить ’нюхаць, вынюхваць, вышукваць’, славац. nuchtiť ’тс’. Да нюхаць (гл.) з інтэнсіўным ‑т‑, параўн. дыхаць і дыхцець, пыхаць і пыхцець і г. д.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)