ламба́рд

(фр. lombard, ад іт. Lombardia = вобласць у Італіі)

крэдытная ўстанова, якая выдае грашовую пазыку за пэўны працэнт пад заклад рэчаў або маёмасці.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

фасо́н

(фр. façon)

1) крой, мадэль, форма якога-н. адзення, абутку (напр. сукенка новага фасону);

2) перан. пэўны спосаб, манера (напр. трымаць ф.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ВА́ЦЛАЎ IV

(Vclav; 26.2.1361 — 16.8.1419),

чэшскі кароль з 1378, імператар «Свяшчэннай Рымскай імперыі» [1378—1400]. Сын Карла IV, з Люксембургскай дынастыі. У ходзе барацьбы з кааліцыяй чэш. феадалаў двойчы паланёны (1394, 1402). Каб спыніць сепаратызм і захаваць цэласнасць чэш. дзяржавы, стварыў у 1396 пастаянны каралеўскі савет з буйных феадалаў. У 1400 скінуты курфюрстамі з ням. прастола. У апошнія гады яго кіравання ў Чэхіі пачаўся Гусіцкі рэвалюцыйны рух. Пэўны час Вацлаў падтрымліваў рэфарматарскую дзейнасць Я.Гуса.

т. 4, с. 47

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВО́ІНСКАЯ СЛУ́ЖБА,

выкананне грамадзянамі ўстаноўленага законам абавязку воінскага. У Рэспубліцы Беларусь воінская служба — канстытуцыйны абавязак грамадзян і актыўная форма выканання імі свайго доўгу па абароне Айчыны. Праходжанне яе вызначаецца законам аб воінскім абавязку і ваен. службе і інш. заканад. актамі. На Беларусі воінская служба складаецца з абавязковай ваеннай службы і службы ў запасе. У некаторых краінах рэгламентуецца законамі аб воінскай павіннасці, а таксама кантрактамі, якія заключаюцца на пэўны тэрмін пры найме на воінскую службу.

т. 4, с. 256

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

абанеме́нт

(фр. abonnement)

1) права на карыстанне пэўны час чым.-н. (напр. месцам у тэатры, басейнам), а таксама дакумент, які забяспечвае гэта права;

2) аддзел бібліятэкі, дзе кнігі выдаюцца на дом.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ангажы́раваць

(фр. engager)

1) запрашаць артыстаў для ўдзелу ў спектаклях або канцэртах на пэўны тэрмін;

2) запрашаць даму на танец, 3) прыцягваць каго-н. да актыўнага ўдзелу ў якой-н. справе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

gewss

1.

a

1) абавязко́вы, пэўны

2) не́йкі, пэўны

etw. (G) ~ sein — быць упэўненым (у чым-н.)

ich bin miner Sche ~ — я ўпэўнены ў по́спеху маёй спра́вы

ein ~er Müller — не́хта [не́йкі] Мю́лер

ein ~es twas — не́шта тако́е; то́е, што ця́жка ўлаві́ць

2.

adv вядо́ма, безумо́ўна, бясспрэ́чна

~ doch! — як жа!

ganz ~ — абавязко́ва

~ und whrhaftig! — сло́ва го́нару!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ча́ртэр

(англ. charter)

дагавор паміж уладальнікам судна і тым, хто яго фрахтуе, на арэнду ўсяго судна ці яго часткі на пэўны рэйс або тэрмін.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Гардзі́на1 (БРС). Рус. гарди́на ’тс’, укр. гарди́на. Запазычанне з ням. Gardine ’тс’ (франц. courtine). Гл. Фасмер, 1, 393. Шанскі (1, Г, 29) удакладняе, што ў рус. мове гэта слова (у форме гордина) было ўжо ў Пятроўскую эпоху і вядома, прынамсі, з 1709 г. Можна меркаваць, што бел. слова (як і ўкр.) запазычана непасрэдна з рус. мовы.

Гардзі́на2 ’карціна, малюнак’ (Бяльк.). Азванчэннем зычных к і ц узнікла з карціна; пры гэтым, магчыма, пэўны ўплыў мела, здаецца, і асацыяцыя са словам тыпу рус. гарди́на (асацыяцыя, так сказаць, «па функцыі» або лепш «па месцу»: тое, што вісіць на сцяне).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

укла́сціся, -ладу́ся, -ладзе́шся, -ладзе́цца; -ладзёмся, -ладзяце́ся, -ладу́цца: -ла́ўся, -ла́лася; -ладзі́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Умясціцца ў што-н.

Усе рэчы ўклаліся ў чамадан.

2. перан., у што. Падысці пад якую-н. катэгорыю, класіфікацыю (кніжн.).

У. ў інструкцыю.

3. перан. Паспець зрабіць што-н. у пэўны тэрмін.

У. ў рэгламент.

4. Легчы (спаць), улегчыся (разм.).

У. на канапе.

Укласціся ў галаве або у свядомасці (разм.) — дайсці да свядомасці, стаць зразумелым.

|| незак. уклада́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і укла́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.

У галаве (у свядомасці) не ўкладваецца што-н. (немагчыма дапусціць, паверыць у што-н.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)