(ад гр. prisma, -atos = тое, што распілавана + -оід)
мнагаграннік, дзве грані якога з’яўляюцца многавугольнікамі, а рэшта — трохвугольнікамі або трапецыямі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Сакуя́ш ’цёплая кофта’ (Сл. рэг. лекс.). Да сак1 з суф. ‑яш (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 35); ‑у‑рэшта старой асновы на ‑ŭ‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прак: ад траку веку ’здаўна, спрадвечна’ (ТСБМ, Ян.), про‑ кувеку ’спрадвеку’ (круп., Сл. ПЗБ), пракавётны ’вельмі стары, векавечны’ (ТСБМ, Некр., Мат. Гом., Ян.), пракаветаускі ’спрадвечны’ (светлаг., SOr, 39, 356), пракаваны ’тс’ (бяроз., Сл. ПЗБ), ст.-бел.прокь ’астатак, рэшта’; параўн. укр.прік ’рэшта’, рус.прок ’перад; продкі; будучае; карысць, запас’; дыял.папрок ’на будучы год’; прочий ’іншы’, прочны ’моцны’, ст.-рус.прокь ’рэшта’, вьпрокь ’назаўсёды’, ст.-польск.prokny ’кожны’, польск.oprócz ’акрамя’, ст.-чэш.prokni ’кожны’, ст.-слав. прокъ ’рэшта’. Прасл.*proкь утворана ад прыназоўніка *pro‑ (гл. пра-) шляхам пашырэння з дапамогай элемента ‑ко‑ (параўн. пёрак), як у лац.гесіргосш ’той, які накіраваны наперад і назад’ (*гесо‑ 4’ proco‑), ст.-лац.procum ’знянацку, той жа час’. Першапачатковая форма ўзнаўляецца як *prokos ’той, хто (што) знаходзіцца наперадзе’ (гл. Фасмер, 3, 373; там жа і інш. літ-pa). Зыходзячы з формы *proкь, зыходнай для бел. слова трэба прызнаць форму прыметніка: пракавечны (ад *прокавечпы з прок і век), адкуль быў выабстрагаваны назоўнік прах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Stúmmel
m -s, - рэ́шта, аста́так; ко́нчык; абру́бак; ага́рак (свечкі), недапа́лак
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
абга́рак, ‑рка, м.
Абгарэлая рэшта (бервяна, запалкі і пад.). Хоць ліў безупынку дождж, да світання ад трох гумнаў асталіся толькі мокрыя абгаркі.Мележ.Тышкевіч намацаў пад узгалоўем запалкі, доўга шукаў сярод абгарэлых цэлую, злаваў на старую прывычку соваць у карабок абгаркі.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Mehr
n -(s)
1) лі́шак, рэ́шта, аста́так; прыбы́так
2) бо́льшасць, перава́га
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
etc.
[etˈsetərə]
(lat. et cetera)
1) і гэ́так дале́й (і гд.)
2) і іншыя, і рэ́шта
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
абрэ́закм. Stück n -(e)s, -e, Fétzen m -s, -; Schnítzel m -s, - (паперы); Rest m -es, -e (рэшта)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Масля́тка ’маслёнка пасля збітага масла’ (светлаг., Мат. Гом.). Да маслюк (гл.). Мена ‑н‑ на ‑т‑ у канчатку пад уплывам астаткі, астатак ’рэшта’, г. зн. ’тое, што астаецца ў канцы працэсу збівання масла’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прысмірэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Разм. Сцішыцца, супакоіцца, уціхамірыцца. — Тады трэба паказаць.. [Тарэнту] сваю сілу, у саміх сабе знайсці на яго ўправу. Тады ён прысмірэе.Галавач.Некаторыя з .. [заможных сялян] агітавалі супроць калектывізацыі і былі высланы адгэтуль. Рэшта прысмірэла, пападціскала хвасты і сядзела ціха, сыкаючы на калгас спотайку.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)