Verbum

анлайнавы слоўнік

Паспе́х ’паспешнасць’ (Нас., Грыг.), ’празмерная хуткасць’ (ТСБМ), ’паскарэнне’ (Гарэц., Касп., Др.-Падб.), поспех ’спорнасць, хуткасць’ (ТС). Укр. по́спіх, рус. поспе́х, польск. pośpiech, н.-, в.-луж., чэш. pospěch, славен. pospȇh, ст.-слав. поспѣхъ ’паспешнасць’, ’паскарэнне’, ’садзейнічанне’. Прасл. pospěxъ было, відаць, утворана ад дзеяслова po‑spěšiti, у якім прэфікс po‑ павялічвае значэнне дзеяслова. Да спех, спяшы́ць (гл.). Сюды ж паспяшны́ ’ранні (напр., капуста)’ (лід., Сл. ПЗБ), пасьпе́шка ’ранні сорт бульбы, скараспелка’ (Касп.; в.-дзв., астрав., смарг., Сл. ПЗБ), параўн. польск. pośpiechy ’тс’. Гл. таксама поспех.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

speed-up [ˈspi:dʌp] n. infml паскарэ́нне; павышэ́нне но́рмы (вы́рабатку) без павышэ́ння зарпла́ты;

a speed-up system патаго́нная сістэ́ма

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Verschärfung

f -, -en абвастрэ́нне, узмацне́нне, паскарэ́нне; гл. verschärfen

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

электракаагуля́цыя, ‑і, ж.

1. У тэхніцы — паскарэнне зліпання калоідных часцінак пад уздзеяннем электрычнага поля.

2. У медыцыне — згортванне бялку тканак пад дзеяннем электрычнага току высокай частаты. // Хірургічная аперацыя, заснаваная на гэтай з’яве.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акселера́цыя

(лац. acceleratio = паскарэнне)

1) паскоранае фарміраванне арганізма або асобных органаў;

2) імклівы рост, паскарэнне якога-н. працэсу (напр. каэфіцыент акселерацыі эканомікі).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

АДНО́СНЫ РУХ,

рух матэрыяльнага пункта (цела) адносна сістэмы адліку, якая сама рухаецца адносна інш. сістэмы адліку, што ўмоўна прымаецца за нерухомую. Звычайна нерухомая сістэма адліку (K) лічыцца інерцыйнай сістэмай адліку; рухомая сістэма (K′) можа быць інерцыяльнай і неінерцыяльнай. Скорасць і паскарэнне цела адносна сістэмы K′ наз. адноснымі ( ${\vec{V}}_{ад}$ , ${\vec{a}}_{ад}$ ), адносна сістэмы K — абсалютнымі ( ${\vec{V}}_{аб}$ , ${\vec{a}}_{аб}$ ), скорасць і паскарэнне сістэмы K′ адносна K — пераноснымі ( ${\vec{V}}_{пер}$ , ${\vec{a}}_{пер}$ ). У кінематыцы паміж гэтымі велічынямі ўстаноўлена залежнасць: ${\vec{V}}_{аб} = {\vec{V}}_{ад} + {\vec{V}}_{пер}$ ; ${\vec{a}}_{аб} = {\vec{a}}_{ад} + {\vec{a}}_{пер} + {\vec{a}}_{кар}$ , дзе ${\vec{a}}_{кар}$ — Карыяліса паскарэнне.

т. 1, с. 125

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

акселера́цыя

(лац. acceleratio = паскарэнне)

паскоранае фарміраванне арганізма ці асобных органаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фарса́ж

(фр. forçage)

паскарэнне, узмацненне якога-н. працэсу, напр. цягі рухавіка.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

аўтаката́ліз

(ад аўта- + каталіз)

паскарэнне хімічнай рэакцыі адным з яе прадуктаў, які выконвае ролю каталізатара.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

біяката́ліз

(ад бія- + каталіз)

паскарэнне або запавольванне хімічных рэакцый, якія адбываюцца ў арганізме пры ўдзеле ферментаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)