◎ Мы́чыцца ’круціцца, мільгаць каля чаго-небудзь’ (Нас.). Інтэнсіў ад імчицца (гл.). Роднаснае да рус.мыкаться. Параўн. рус.уладз.мычкаться ’мучыцца, гараваць, пакутаваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мелькята́цца ’трапятацца, мільгаць’ (ТС). Да мялька́цца (гл.). Утворана ад назоўніка ⁺мелькот (⁺мелькет), які, відаць, узнік з гукапераймання. Параўн. укр.миль‑миль! для выражэння мільгання.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цітр, ‑а і ‑у, м.
1.‑а. Надпіс на кадры ў кінафільме, які перадае словы дзеючых асоб або тлумачальны тэкст. У клубе ўжо выключылі святло, на экране сталі мільгаць ужо цітры кінакарціны.Ермаловіч.
2.‑у. У хіміі — ступень канцэнтрацыі раствору (колькасць рэчыва ў грамах у 1 мл раствору).
3.‑а. Спец. Тое, што і тэкс.
[Ад фр. titre — якасць, характарыстыка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мільга́ (м.) ’дробны, крохкі лёд, які ідзе па рэках ледаставам’, ’шарош’ (Крыў., Дзіс.). Да мальга́ ’дробныя рэчы, дробязь’ (гл.). Мена а > і адбылася праз рэдуцыраваны гук ъ, характэрны гэтым гаворкам. Не выключана магчымасць супастаўлення лексемы мільга́ з мільга́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
трепыха́ться
1.(биться, дёргаться) трапята́цца;
2.(дрожать, часто колебаться) дрыжа́ць; (колебаться от ветра) разг. матля́цца, калыха́цца;
3.(об огне, свете)мільга́ць, трымце́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
schímmern
vi
1) сла́ба свяці́ць
2) мільга́ць, міг(а)це́ць
3) блішча́ць, зіх(а)- це́ць, ззяць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Пярэ́мут: пярэмутам ляцець ’стрымгалоў, без аглядкі’ (Наша Ніва, 1999, 12 ліп.), пырэ́мытуш ’тс’ (Клім., Сл. Брэс.), пярэ́мяццю ’тс’ (Сцяшк.). Відаць, звязана з мітусі́цца, мятушы́цца ’кідацца, мільгаць’, параўн. мі́тусь, мята́ць (гл.), польск.przemiatać ’перакідаць’, з палескай дыялектнай фанетыкай (і > ы; ы > у).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мелюзгва́, мілюзге́ча, мілюзня́ ’малеча (дзеці)’, ’дробязь, глупства’. Рус.мелюзга́, мелузга́ ’мальга’, цвяр.мелюза ’дробны акунь’, пск., цвер. мелю́зговатый ’дробны’, цвяр.мелюно́к ’дробная рыба’. Балтызм. Параўн. лат.maĩle ’малеча моль-рыба’, літ.máila, zmaila ’тс’, maĩlius ’дробная рыба драбната’, а таксама рус.мель ’тс’, мелёк, мели́к ’дробна акунь’, укр.мілька ’тс’ (Буга, Rinkt., 1, 464). Аднак Фасмер (2, 596) суадносіць з рус.мелкий, мелю, што можна разглядаць як народную этымалогію. Нарашчэнне асновы ‑ʼуз‑ надае аснове дадатковае адценне ’дрыжаць, мільгаць’ (параўн, рус.арханг.мельзить ’здавацца дрыготкім’, ’мільгаць ва ўяўленні’, пск., цвяр.мелюзить ’мітусіцца, надакучліва мільгацець перад вачыма’. Зборныя суфіксы ‑г‑в‑а, ‑ня, ‑еча параўн. у мальга́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Мята́ць1, мята́цца ’мільгаць блізка, перад вачыма’ (Юрч.), укр.мета́ти, рус.мета́ть (мечу́), польск.miotać ’кідаць’, палаб.micĕ ’шпурляе’, н.-луж.mjetaś, в.-луж.mjetać, чэш.metati, славац.metať, славен.méȧti, metáti, серб.-харв.мѐтати, ’кідаць’, ’падаваць’, макед.метка се ’кідацца, мільгаць, матляцца’, мета, балг.метка ’кіну’, ст.-слав.метати ’кідаць’. Прасл.metati. І.‑е. адпаведнікі: літ.mèsti ’кідаць’, лат.mest ’тс’, mets ’куча збожжа’ (Бернекер, 2, 41; Траўтман, 183; Фасмер, 2, 614). Дапускаецца роднаснасць з ме́сці (гл.). Іншая ступень вакалізму — motati > матаць (гл.). Сюды ж мята́льнік ’фокуснік’, мята́льніца ’жанчына, якая бегае без толку’, ’непаседа’, ’якая ўмешваецца не ў свае справы’ (Нас.), мяту́цца ’кінуцца ў якім-небудзь напрамку’ (ТСБМ, Растарг.).
Мята́ць2, міта́ць ’месці’ (мін., КЭС). Да ме́сці (гл.).