валбу́ка Невялікая няроўнасць на дарозе; кучка цвёрдай зямлі, маленькі ўзгорачак (Ветк., Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

стажо́к, ‑жка, м.

1. Памянш. да стог. Журдовіч выйшаў за сядзібныя будынкі, трымаючы кірунак на гароды. Каля самага прыгумення пачуў, як нехта шастае саломай, скубучы яе са стажка. Дуброўскі.

2. перан. Вялікая колькасць, кучка складзеных разам прадметаў. Само свята пачынаецца, вядома, не тады, як убачыш на стале стажок бліноў, латушку смятаны і чарку-другую гарэлкі. Рылько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

магу́тны

1. в разн. знач. мо́щный; (имеющий большую мощность — ещё) си́льный;

м. рухаві́к — мо́щный (си́льный) дви́гатель;

~ная абараня́льная пазі́цыя — мо́щная (си́льная) оборони́тельная пози́ция;

2. (очень значительный по своему воздействию, силе) могу́щественный;

м. ла́гер дэмакра́тыі — могу́щественный ла́герь демокра́тии;

м. сро́дак — могу́щественное сре́дство;

3. (обладающий большой силой) могу́чий, си́льный; богаты́рский;

магу́тнага скла́ду чалаве́к — богаты́рского телосложе́ния челове́к;

○ ~ная ку́чка — могу́чая ку́чка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ГУСЬ ШЭ́РАЯ

(Anser anser),

птушка сям. качыных атр. гусепадобных. Пашырана ў Еўразіі па рачных поймах, азёрах, ліманах, балотах, мокрых лугах з густымі зараснікамі расліннасці. На Беларусі трапляецца пераважна на пралётах, месцамі гняздуецца на Палессі і ў Бел. Паазер’і.

Даўж. цела 76—89 см, маса 2,5—4,4, зрэдку да 6 кг. Апярэнне светла-шэрае, падхвосце белае, на бруху чорныя плямы. Дзюба і лапы шаравата-ружовыя. Гняздо — кучка з раслінных рэшткаў. Нясе 4—12, найчасцей 4—5 яец. Корміцца травамі, парасткамі, насеннем, клубнямі. Продак многіх парод гусей свойскіх. Аб’ект палявання.

т. 5, с. 548

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

pack​1 [pæk] n.

1. паку́нак, пак, цюк

2. па́чак;

a pack of cigarettes па́чак цыгарэ́т

3. BrE кало́да (карт)

4. ку́чка, гру́па, набо́р (часта ў адмоўным сэнсе);

a pack of lies суцэ́льная хлусня́

5. згра́я; ба́нда;

a pack of wolves во́ўчая згра́я;

a pack of thieves ша́йка зладзе́яў

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

таш Ст.-бел. Сяло, сяліба (1596 «Лексіс» Л. Зізанія. Хрэст. па гіст. бел. м., 1961, 256). Тое ж намет, кучка, ме́шканье.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Пу́гавіца ’гузік’ (Бяльк.). Магчыма, захаваны на ўсходзе Беларусі архаізм, што ўзыходзіць да прасл. *pǫgy ’круглы прадмет, гузік’, параўн. укр. пу́говиця, рус. пу́говица, польск. pągwica ’круглы гузік (срэбны, касцяны ці са скуры); пампон; адростак на шыі казы; гузак’, што звязваюць з лат. puõga, puogs ’гузік’ (на думку некаторых, запазычаным са ст.-рус. пугы, пугъвь — гл. Каруліс, 2, 73), ст.-інд. puñjas ’камяк, маса, кучка’ і інш. (Фасмер, 3, 400). Мяркуюць, што прыметнік *pǫgъ ’круглы’ захаваўся ва ўкр. пу́головок ’апалонік’ (ад *пуго‑головий, літаральна ’круглагаловы’, гл. ЕСУМ, 4, 626; Банькоўскі, 2, 521). Параўн. пуга 3 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ку́па

1. Куча пяску (Кам.).

2. Кучка зямлі, якую нарыў крот; кратавінне (Бельск., Гродз.). Тое ж ку́пка (Гродз.).

3. Гай з адной пароды дрэў на высокім месцы сярод лесу; кучка дрэў (Віц. Нік. 1895).

4. Перагной, чарназём (Азяр. Касп., Пол.).

5. Торф (Беш. Касп.).

6. У актах (1529). Населены пункт, дзе гоняць смалу, выпальваюць попел, робяць дубовыя брусы (ванчос), клёпку (Люб. 1893, 490).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Ку́піна 1 ’кучка зацвярдзелай зямлі на нізкім або балоцістым месцы, аброслая травой, мохам’ (ТСБМ, Касп., ТС, Нік. Очерки, З нар. сл., Федар., Яруш., Сержп. Ск., Яшк., Кліх, Сл. паўн.-зах.). Укр. купина ’рачная выспачка’, рус. купина ’тс’, польск. kępina, в.-луж. kupa, н.-луж. kupa ’выспачка’. Параўн. літ. kam̃pas ’мясцовасць’, лац. campus ’поле’ (Бернекер, 1, 600; Фасмер, 2, 420).

Ку́піна 2 ’цярновы куст’ (Булг.). Запазычанне са ст.-слав. кѫпина ’тс’ у біблейскім тэксце.

Ку́піна 3 ’скабіёза жоўтая, Scabiosa ochroleuca L.’ (Кіс.). Да купа 1 (гл.). Пра семантычную сувязь гэтых слоў сведчаць такія сінанімічныя назвы, як каўтуннік і гузікі. Параўн. купена (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Fontibus ex modicis concrescit maximus amnis

3 невялікіх крыніц вырастае вялікая рака.

Из небольших родников вырастает большая река.

бел. Сноп да снапа ‒ і будзе капа. Па капельцы ‒ мора, па травінцы ‒ стог.

рус. Из крошек ‒ кучка, из капель ‒ море. Собирай по ягодке ‒ наберёшь кузовок. По капельке море, по зёрнышку ‒ ворох. С миру по нитке ‒ голому рубаха. Пушинка к пушинке ‒ и выйдет перинка. Полено к полену ‒ костёр. Клюёт носок ‒ набирает зобок. Из грошей рубли растут.

фр. Les petits ruisseaux font les grandes rivières (Из маленьких ручейков вырастают большие реки). Grain à grain, la poule remplit son ventre (Зёрнышко к зёрнышку ‒ и курочка наполняет свой живот [зоб]).

англ. Many a little makes a mickle (Много по малу ‒ вот и много).

нем. Viele Bäche machen einen Strom (Много ручьёв образуют реку). Güsse machen Flüsse (Потоки образуют реки).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)