Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дэзакарыдыза́цыя
(ад дэз + гр. akari = клешч)
комплекс мерапрыемстваў па знішчэнню кляшчоў і іх зародкаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
цукро́выв разн. знач. са́харный;
~вая пу́дра — са́харная пу́дра;
ц. заво́д — са́харный заво́д;
ц. клешч — зоол. са́харный клещ;
○ ц. дыябе́т — са́харный диабе́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
акараідо́зы
(н.-лац. acaroidea, ад гр. akari = клешч)
інвазійная хвароба скуры жывёл і чалавека, якая выклікаецца кароставымі кляшчамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
АКАРЫЦЫ́ДЫ
[ад грэч. akari клешч + ...цыд(ы)],
пестыцыды, прызначаныя для барацьбы з кляшчамі. Існуюць акарыцыды расліннага (анабазін, нікацін) і сінтэтычнага (фосфарарган., хлараваныя арган. злучэнні, карбаматы і інш.) паходжання. Выкарыстоўваюць у выглядзе водных раствораў, эмульсій, суспензій, дустаў, газаў, аэразоляў. Магчыма атрутнае ўздзеянне на чалавека, жывёл і птушак. З акарыцыдаў найб. шырока ўжываюцца мінер. масла, сера, вапнава-серны адвар, фосфарарган. злучэнні (хларафос, карбафос). Парушэнні тэхналогіі выкарыстання акарыцыдаў вядуць да экалагічных страт.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Клоп ’насякомае-паразіт, якое корміцца кроўю жывёл і чалавека’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., Бяльк.). Укр.клоп, рус.клоп ’тс’, серб.-харв.кло̏п ’клешч’, славен.klòp ’тс’. Прасл.klopъ не мае надзейнай этымалогіі. Цікавае супастаўленне з балг.клопам ’кішэць’ (БЕР, 2, 467). Параўн. Якабсон, Word, 8, 388. Нельга рашуча аспрэчваць і метатэзу klopъ < *plokъ, маючы на ўвазе балтыйскія паралелі літ.blãkė ’клоп’, лат.blakts ’тс’ (параўн. вядомае прасл.pekti ∼ літ.kèpti). Можна меркаваць таксама аб klopъ ∼ klapati ’біць, плюшчыць’, параўн. польск.pluskwa, ploszczyca ’клоп’. Іншыя версіі зусім неверагодныя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АКАРАЛО́ГІЯ
(ад грэч. akari клешч + ..логія),
галіна арахналогіі, навука пра кляшчоў. Мае прыкладныя раздзелы — мед., вет., с.-г. акаралогія. Навук. акаралогія сфарміравалася ў 18 ст. (швед. вучоны К.Ліней). На Беларусі н.-д. работа вядзецца з 1920-х г. (М.М.Судзілоўскі, І.В.Шчарбінін, В.Л.Якімаў, К.Ф.Расцягаева, І.Ц.Арзамасаў, Б.П.Савіцкі, В.І.Вацякоў, Н.П.Мішаева, І.В.Чыкілеўская і інш.). Вывучаюцца біялогія кляшчоў і іх роля ў фарміраванні эпідэміял. сітуацый; даследуюцца кляшчы — узбуджальнікі хвароб чалавека, жывёл і раслін (іксодавыя, гамазавыя, чырванацельцавыя, панцырныя, акароідныя, раслінаедныя і інш.). Вывучаюцца асаблівасці змен акаракомплексаў у залежнасці ад ландшафтнага размеркавання з мэтай прагназіравання ачагоў масавага размнажэння кляшчоў у асн. лесараслінных зонах.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВАРАО́З
(Varroosis),
вараатоз (Varroatosis), эктапаразітная хвароба пчол і пячатнага расплоду. Выклікаецца кляшчом Varroa jacobsoni. Трапляецца ў многіх краінах Паўд.-Усх. Азіі, Паўд. Амерыкі, Афрыкі, Еўропы, у т. л. на Беларусі. Пры масавым пашырэнні прыводзіць да вял.эканам. страт.
Крыніца інвазіі — хворыя сем’і, раі і зрэзаны трутневы расплод. Пашырэнню хваробы садзейнічаюць перамяшчэнне пчальнікоў, купля і продаж пчол. Клешч праходзіць поўны цыкл развіцця на кукалках пчол на працягу 8—9 сут і пашкоджвае дарослых насякомых. Пры вараозе назіраецца гібель недаразвітых кукалак пчол, нараджэнне нежыццяздольных трутняў і пчол з рознымі пачварнасцямі. Скарачаецца тэрмін жыцця матак, пашкоджаныя сем’і адстаюць у развіцці. Вясной і восенню хварэе пераважна пчаліны расплод, а ўлетку — трутневы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
акары́ны
(н.-лац. acarina, ад гр. akari = клешч)
група членістаногіх жывёл класа арахнідаў з шарападобным або прадаўгаватым целам даўжынёй ад 0.2 мм да 3 см, якая ў сусветнай фауне налічвае больш за 10 тысяч відаў; многія — паразіты, пераносчыкі ўзбуджальнікаў розных хвароб; кляшчы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
tick
I[tɪk]1.
n.
1) ці́каньне n. (гадзі́ньніка)
2) informal мо́мант -у m., хвілі́нка f.
I’ll be with you in a tick — Я прыйду́ за хвілі́нку
3) пту́шка f. (значо́к)
2.
v.i.
ці́каць
3.
v.t.
пазнача́ць пту́шкай
•
- tick off
II[tɪk]
n., Zool.
клешч кляшча́m.
III[tɪk]
n.
1) на́сыпка f., сяньні́к сеньніка́m.
2) informalгл. ticking
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)