адзінка поўнай магутнасціэл. ланцуга пераменнага току пры вымярэнні эфектыўных значэнняў сілы току ў амперах і напружання ў вольтах. Абазначаецца В·А. Адзінка рэактыўнай магутнасці — вар (вольтампер рэактыўны; гл. таксама Ват).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
síedend
a кіпя́чы, які́ кіпі́ць
~es Wásser — кі́п(ец)ень, вар
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ва́ратак ’вар’ (Жд.), вара́так ’тс’ (Сцяшк. МГ). Рус.вароток, вареток, вараток, варяток ’кіпецень’ (Даль, 1, 166). Да варыць ’кіпяціць’ па мадэлі кіпяток (Фасмер, 1, 274, 276; Міклашыч, 381).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кроп1 ’аднагадовая травяністая расліна сямейства парасонавых з вострым прыемным пахам, Anethum L.’ (ТСБМ, Сцяшк., Кіс., Сержп. Грам., Жыв. сл., ТС, Сл. паўн.-зах., Касп.). Укр.кріп, рус.укроп ’тс’. Паралелі з іншых славянскіх моў узыходзяць да формы *koprъст.-слав.копръ. балг.копър, серб.-харв.ко̏пар, славен.kóper, польск.koper, чэш.kopr, славац.kôpor, н.-луж.kopr. Існуе думка аб тым, што koprъ < kropъ якое азначала ’кіпень, вар’, ад крапіць (гл. кроп2) (Слаўскі, 2, 455).
Пэўная колькасць чаго‑н. [Дзед Талаш] засыпаў у стрэльбу добрую порцыю пораху, туга забіў яго клакам.Колас.Пасля таго, як выпіты першыя шклянкі, у чайнік кладзецца новая порцыя цукру і новыя лісткі мяты, наліваецца свежы вар.В. Вольскі.// Ежа або напітак, разлічаныя на аднаго едака ў сталовай ці рэстаране. Порцыя кашы. Порцыя катлет.
[Лац. portio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Закро́п ’прынада з пахучай травы для пчол’ (Сл. паўн.-зах.). Паколькі крапі́ць (гл.) азначае ’абпырскваць вулей рэдкай прынадай’ (Анох., 337), закроп трэба разглядаць як бязафіксны назоўнік ад дзеяслова закрапіць. Параўн. рус.дыял.окроп, укр.окріп ’квецень, вар’ (гл. Фасмер, 3, 130–131).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ки́пеньм. и ж.
1.(пена) пе́на, -ны ж.;
2.(кипяток) кі́пень, -пню м., кі́пецень, род. кі́петню м., вар, род. ва́ру м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
смала́ж Teer m -s, -e; Harz n -es, -e (здраўніны); Pech n -(e)s, -e (вар);
го́рная смала́ Bérgharz n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
шлёпацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм.
1. Гучна, з пляскам, шумам стукацца, біцца аб што‑н. Вялікі саган з капустай быў абхоплены полымем. Вар у ім.. шлёпаўся.Бядуля.
2. Шумна, з глухім гукам падаць; плюхацца. Адна качка хіснулася, нырае ўніз, няёмка махае аслабелымі кры[ла]мі і, апісаўшы дугу, раптам шлёпаецца ў ваду.Колас.Часта і густа шлёпаліся міны і снарады.Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ukrop, ~u
м.вар, кіпень, кіпецень;
uwijać się jak w ~ie — круціцца, як вужака на патэльні
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)