Суму́д ’гермафрадыт’ (Ласт.). Відаць, да муды (гл.), параўн. сінонім абаму́д ’тс’ (Ласт.) з няяснай першай часткай, што адпавядае су- са значэннем сумеснасці (тады аба‑ з абодва, абое?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заяві́цца, ‑яўлюся, ‑явішся, ‑явіцца; зак.
Разм. Прыйсці, з’явіцца куды‑н. (звычайна нечакана). Абодва заявіліся неўзабаве і, як згаварыўшыся, разам: Ляшчэня — брытагаловы, хударлявы, .. Бабейка — у чорным напаў вайсковым гарнітуры.Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разме́н, ‑у, м.
Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. разменьваць — размяняць і разменьвацца — размяняцца. // У шахматнай гульні — ход, у выніку якога абодва партнёры адначасова выводзяць з гульні аднолькавыя фігуры. Размен ферзёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бурды́хнуцца ’ўпасці’. Гл. бурды́к!Абодва словы, мабыць, гукапераймальнага паходжання. У словах гэтага тыпу часта сустракаюцца «суфіксальныя» элементы велярныя, якія чаргуюцца (k ∼ g ∼ cx, а нават з «палаталізацыяй»: бурды́ц!).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Нафталі́н (хімічнае рэчыва) (БРС, ТСБМ), нафталі́на ’тс’ (Некр. і Байк.; маладз., Янк. Мат.). Запазычанні, першае — праз рус.нафталин, другое — праз польск.naftalina (абодва тэрміны ад лац.naphtha ’нафта’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Arcades ambo
Абодва аркадцы/Абодва з Аркадзіі.
Оба аркадцы/Оба из Аркадии.
бел. Абое рабое. Аднаго поля ягады. На адным сонцы сушыліся. Адзін чорт маляваў.
рус. Два сапога пара. Одного поля ягоды.
фр. Les deux font la paire (Два составляют пару). L’un vaut l’autre (Один стоит другого).
англ. Birds of a feather (Птицы одинакового оперенья).
нем. Gleich zu gleich gesellt sich gern (Одинаковое к одинаковому приобщается охотно). Gleiche Brüder, gleiche Kappen (Одинаковые братья, одинаковые шапки).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
крывя́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., каго-што.
Абл. Разбіваць, расціраць да крыві; крывавіць. У наступны момант абодва качаліся па пожні, па свежай раллі, крывянілі адзін аднаму твары, шматавалі сарочкі.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пааба́пал, прыназ. і прысл.
1.прыназ.зР. Спалучэнне з прыназоўнікам «паабапал» выражае прасторавыя адносіны; ужываецца для ўказання на размяшчэнне па абодва бакі чаго‑н. На гарызонце ў ружовым мроіве паказалася вёска, а паабапал яе серабрыліся сінія лясы.Алешка.Тут, паабапал шляху з прысадамі старых ясакараў і ліп, да вайны размяшчаліся ўсе грамадскія будоўлі: сельсавет, бальніца, школа, клуб, сельмаг.Шамякін.
2.прысл. Па абодва бакі. [Мужчыны] увайшлі ў калідор, у якім паабапал было многа дзвярэй.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)