1) тлумачальнікі аракулаў, часам законаў і звычаяў у Стараж. Грэцыі;
2) філолагі, якія займаліся экзегезай; пазней — багасловы-схаласты, якія тлумачылі біблейскія тэксты.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
бос
(англ. boss)
1) кіраўнік фірмы, прадпрыемства, установы;
2) асоба, якая ўзначальвае апарат якой-н. партыі, прафсаюза і г. д.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
шэф
(фр. chef)
1) кіраўнік, начальнік у адносінах да падначаленых;
2) асоба, прадпрыемства або арганізацыя, якая пастаянна дапамагае каму-н.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ЛАПУХО́Ў Фёдар Васілевіч
(20.10.1886, С.-Пецярбург — 28.1.1973),
рускі артыст балета, балетмайстар, педагог. Нар.арт. Расіі (1956). Скончыў Пецярбургскае тэатр. вучылішча (1905, педагог М.Легат). У 1905—22 саліст Марыінскага т-ра (у 1910—11 гастраліраваў у ЗША). У 1922—56 (з перапынкамі) маст.кіраўнік трупы Т-ра імя Кірава, з 1931 арганізатар і кіраўнік балетнай трупы Ленінградскага Малога т-ра оперы і балета, у 1936—41 маст.кіраўнік Ленінградскага харэаграфічнага вучылішча. Арганізатар і кіраўнік балетмайстарскага аддзялення Ленінградскай кансерваторыі (1962, з 1965 праф.). Адным з першЫх сярод сав. балетмайстраў пачаў аднаўляць балеты класічнай спадчыны. Стварыў бессюжэтны праграмны «балет-сімфонію» (танцсімфонія «Веліч сусвету» на муз. Л.Бетховена, 1923), сінт. спектаклі (уводзіў спевы, слова, эксцэнтрыку, буфанаду, элементы цырка, т-ра лялек і інш.). Сярод пастановак у Т-ры імя Кірава: «Веліч сусвету»; «Пульчынела» І.Стравінскага (1926), «Ледзяная дзева» на муз. Э.Грыга (1927), «Вясновая казка» на муз. П.Чайкоўскага — Б.Асаф’ева (1947). На бел. сцэне паставіў балеты «Капелія» Л.Дэліба (1935), «Салавей» М.Крошнера (разам з А.Ермалаевым), танцы ў оперы «У пушчах Палесся» А.Багатырова (1939). Аўтар кніг «Шляхі балетмайстра» (1925), «Шэсцьдзесят гадоў у балеце» (1966).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
па́стыр, ‑а, м.
1.Уст.паэт. Пастух. Пастыр стадка ў поле гоніць і пяе. Дзе роўкі, валы, коні, Дзе мае?Купала.
2. Свяшчэннік, кіраўнік паствы. [Поп:] — Клянуся святым крыжам... Бог пакарае таго, хто не верыць свайму пастыру духоўнаму!Якімовіч.
пасты́р, ‑а, м.
Абл. Пастух. Доўга пастыр на трубе Пералівае зару.Танк.На небе месяц, як пастыр, на плечы ўскінуўшы сярмягу, зганяе хмары ўсе ў Мазыр, каб паратунак даць на смагу.Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АНСА́МБЛЬ ПЕ́СНІ І ТА́НЦА РАСІ́ЙСКАЙ А́РМІІ імя А.В.Аляксандрава, вялікі армейскі мастацкі калектыў; даў пачатак развіццю новага віду масавага мастацтва — ансамбля песні і танца. Створаны ў 1928 пры Цэнтр. Доме Чырв. Арміі, з 1978 акадэмічны. Арганізатар і першы маст.кіраўнік А.В.Аляксандраў, у 1946—86 маст.кіраўнік і гал. дырыжор Б.А.Аляксандраў.
У рэпертуары творы рас. кампазітараў пераважна ваен.-патрыят. тэматыкі, нар. песні і танцы, творы рус. і замежнай класікі. Найб. папулярнасць у выкананні ансамбля набылі песні «Свяшчэнная вайна» А.В.Аляксандрава і «Калінка» ў яго апрацоўцы. У складзе ансамбля мужчынскі хор, аркестр і танц. група.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
вэб-ма́йстар
(англ. web master, ад web = павуціна + ням. Meister, ад лац. magister = кіраўнік, настаўнік)
спецыяліст па стварэнню caйтаў у Інтэрнэце.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ма́йстар, -тра, мн. -тры́, -тро́ў, м.
1. Спецыяліст у якім-н. рамястве, у якой-н. галіне вытворчасці.
М. па абутку.
Выдатны м.
2.Кіраўнік асобнага ўчастка вытворчасці, цэха.
Зменны м.
3. Чалавек, які дасягнуў высокага майстэрства ў сваёй справе.
М. жывапісу.
4. Званне, якое прысвойваецца выдатным спартсменам, а таксама асоба, якая мае такое званне.
М. спорту.
5.на што і з інф. Аб лоўкім, здатным да чаго-н. чалавеку (разм.).
М. на розныя штукі.
|| ж.майстры́ха, -і, ДМ -ры́се, мн. -і, -ры́х (да 1 і 5 знач.).
|| прым.майстро́ўскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Про́вад1 ’правадыр, камандзір’ (Шн.). Нулявы дэрыват ад право́дзіць; параўн. і ўкр.провідні́к ’праваднік, кіраўнік’, польск.przewodnik ’тс’, przewód ’важак’ (рыбаводны тэрмін).
Про́вад2 ’дрот для перадачы электрычнага току’ (ТСБМ). Запазычанне або калька рус.про́вод у тым жа значэнні.
Про́вад3, про́вады, про́воды ’пахаванне, хаўтуры’ (Нас., Касп.; лях., Сл. ПЗБ; ТС), ’радаўніца’ (Сцяшк. Сл.). Укр.про́від ’пахавальная працэсія’, рус.про́воды сярод іншых значэнняў ’пахаванне, хаўтуры; радаўніца’, чэш.provod ’другая нядзеля пасля Пасхі’. Этымалогія ідэнтычная провад1; больш падрабязна гл. право́дная нядзеля.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ра́бін1 ’служыцель культу, духоўны кіраўнік веруючых у яўрэйскай рэлігійнай абшчыне’ (ТСБМ, Гарэц.), рабе́й ’тс’ (Сержп.), рабэй ’тс’ (Нас.) ст.-бел.рабей, рабинъ, раббинъ, равви, рави, рус.равви́н, укр.ра́бин, польск.rabin, чэш.rabín, літ.rãbinas. Упершыню зафіксавана ў помніках старабеларускай пісьменнасці ў форме рабинъ (раббинъ) у 1506 годзе. Са ст.-яўр.rabbî ’мой настаўнік’. Як мяркуе Фасмер, тут, магчыма, сінгулятыўнае слав.‑inъ (Фасмер, 3, 428).
Ра́бін2 ’рабы чалавек’ (міёр., З нар. сл.). Ад рабы (гл.) з іранічнай адсылкай да папярэдняга слова.
