Verbum

Вярста́к ’сталярны варштат’ (КТС, Інстр. II, Шат.), палес. вэрста́к, вярста́к ’тс’ (Уладз.), рус. верстак. Відазмененае ст.-бел. запазычанне верстатъ (< ст.-польск. warstat), пераразмеркаванае дысіміляцыяй тат > так. Гл. яшчэ вярста́т.

Вяці́сты ’галінасты’ (КСТ, ТСБМ, петрык., Шатал.). Укр. вітистий (Грынч.), рус. ветистый (СРНГ). Прыметнік ад вець, суф. ‑іст‑; гл. яшчэ вецце і вець. Бел., магчыма, незалежна ад асновы вет‑ (< ветка).

Відавочца ’сведка здарэння, падзеі’ (КТС). Калька з рус. очевидец, аднак з польск. суфіксам Nomina agentis ‑ca (прасл. ‑ьca), які на ўсх.-слав. глебе даў ‑ец/‑ац; параўн. бел. відавочац.

Віху́ра (паэт.) ’віхар, завея, буран’ (БРС, Яруш., КТС). Польск. wichura ’тс’. Гл. віхар. У бел., калі меркаваць па месцы націску і па кніжным характары слова, відаць, запазычанне з польск.

Гаспада́рка ’гаспадарка’ (БРС, Касп., Шат., Бяльк., Сл. паўн.-зах.). У гэтым значэнні слова запазычана з польск. мовы (параўн. польск. gospodarka ’тс’). Таксама з польск. gospodarczy ўзята бел. гаспада́рчы ’тс’.

Гегемо́нія ’гегемонія’ (БРС). Рус. гегемо́ния, укр. гегемо́нія. Сучаснае рус. гегемо́ния (адсюль, відаць, бел. і ўкр.) з ням. Hegemonie (< лац. < грэч.). Падрабязна аб гісторыі рус. слова Шанскі, 1, Г, 44.

Гном ’гном’ (БРС). Рус. гном, укр. гном. Крыніцай запазычання з’яўляецца ням. Gnom ’дух зямлі, гор’ (< с.-лац. gnomus < грэч.). У бел. і ўкр. мовы слова трапіла, магчыма, праз рус.

Дыспано́ўка ’распараджэнне’ (Нас.). Кюнэ (Poln., 52) звязвае гэта слова з польск. dysponować, dysponowanie (< лац.). Параўн. яшчэ ст.-бел. диспоновати ’распараджацца, прычашчаць’ (з XVII ст., Булыка, Запазыч., 97) < лац. disponere.

Квасо́ўка ’кіслы крупнік’ (ТС, Ян., Вешт., Мат. Гом., З нар. сл., Сцяц., Бел. нар. сл.), ’кампот’ (Сцяшк. Сл.), ’страва з круп і сушанай садавіны’ (Нар. словатв.). Да квас (гл.).

Клейно́ды ’каштоўнасці; знакі ўлады’ (Др.-Падб.). Укр. клейноды ’тс’. Ст.-бел. клейнот ’каштоўнасць; герб’ (з 1495 г.) < польск. klejnot < с.-в.-ням. kleinôt (Булыка, Запазыч., 156; ЕСУМ, 2, 457).