Éinbruch
m -s, -brüche
1) узло́м
2) абва́л
3) надыхо́д (пачатак чаго-н.)
4) уварва́нне; ата́ка
~ kálter Luft — прыто́к хало́днага паве́тра
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
datować się
незак. пачынацца; браць пачатак;
poprawa w zdrowiu chorego ~uje się od roku — паляпшэнне здароўя хворага пачалося год назад (год таму)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
germ
[dʒɜ:rm]
n.
1) мікро́б -а m., бактэ́рыя f.
2) Biol. заро́дак -ка m.; эмбрыён -а m.; насе́ньне n.; за́вязь f.
3) палава́я кле́тка (расьлі́наў, жывёлы), гамэ́та f.
4) пача́так чаго́-н. наагу́л
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
вясна́ ж Frühling m -s, -e, Frühjahr n -s, -e; Lenz m -es, -e (паэт);
ра́нняя вясна́ Vórfrühling m;
пача́так вясны Frühlingsanfang m -(e)s;
у пача́тку вясны zu Frühlingsanfang;
ужо́ надышла́ вясн der Frühling ist schon da
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
заснава́ць 1, ‑сную, ‑снуеш, ‑снуе; ‑снуём, ‑снуяце; зак., што.
1. Пакласці пачатак чаму‑н., стварыць што‑н. Заснаваць таварыства. Заснаваць калгас. □ Рэспубліку шчасця народ заснаваў, Аб шчасці здабытым народ заспяваў. Чарнушэвіч.
2. на чым. Зрабіць на аснове чаго‑н., пакласці ў аснову што‑н. Заснаваць планы на разліках.
3. Пакрыць, зацягнуць якую‑н. паверхню чым‑н., плетучы, снуючы. Нейкі вялікі павук заснаваў акно. Баранавых.
заснава́ць 2, ‑сную, ‑снуеш, ‑снуе; ‑снуём, ‑снуяце; зак.
Пачаць снаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нарадзі́ць, ‑раджу, ‑родзіш, ‑родзіць; зак., каго-што.
1. Даць жыццё каму‑н. шляхам родаў. У хутарской адзіноце Галена нарадзіла сына. Чорны.
2. перан. Даць пачатак чаму‑н., стварыць што‑н., быць прычынай з’яўлення чаго‑н. Рэвалюцыя нарадзіла Савецкую краіну. □ Гэта была незабыўная да смерці крыўда, яна нарадзіла глыбокую злосць. Быкаў. Цяпер.. [Славік] добра разумеў, што толькі вера ў сур’ёзнасць яго прызнання можа нарадзіць у Машы гэтакія ж пачуцці. Шамякін.
•••
У чым маці нарадзіла гл. маці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ríchtschnur
f -, -schnüre
1) тэх. алавя́нка, адве́с
2) перан. кіру́ючы пача́так; кіраўні́цтва; інстру́кцыя;
etw. zur ~ néhmen* узя́ць што-н. у я́касці кіраўні́цтва
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
zaranie
zarani|e
н. пачатак чаго; w ~u dziejów — на пачатку гісторыі;
w ~u życia — на пачатку жыцця;
od ~а — з самага пачатку
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Зо́лак ’пачатак світання’. Рус. пск. зо́лок ’тс’. Паводле Даля (1, 691), таго ж кораня, што золата, жоўты. Тады тую ж форму мае злак, злакі (гл.). Семантычная сувязь з і.-е. коранем *gʼhlōʼ, да якога ўзводзяцца зялёны, зала́ 1, золата, верагодная, тым больш што ў сям’і гэтых слоў ст.-англ. glōm ’прыцемак, паўсвятло’ (у жоўты корань пачынаўся з *g‑). Шыманскі, RS, 40, 1, 43–45; Коген, Запіскі, 2, 9, 88.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пе́рвісінка ’першацёлка’ (рас., Шатал.). Рус. первесинка, пер‑ вестника ’тс’. Параўн. таксама польск. pierwiosnek, pierwiosnek ’чалавек-навічок’, ’пачатак’, ’кветка ключыкі, Primula L.’, чэш. prvosenka ’тс’, славен. prvesnica ’жанчына, якая нарадзіла упершыню’, ц.-слав. пръвѣснъ ’першародны’, укр. первісний ’першасны’ Прасл. *pьrvesf(bjnьjь — прыметнік, утвораны ад адцягнеішага назоўніка ж. р. *pьrveslъ (параўн. *sves(b), як аналагічнае праслав. утварэнне *ры©’ 0(ьпуь < *рьп > (На > pierwotny* рус. первост‑ ныіі (Трубачоў, Проспект, 75–76).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)