◊ так-ся́к, накася́к, абы́ не па-лю́дску — посл. тяп-ля́п, лишь бы с рук
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
lick1[lɪk]n.
1. ліза́нне, аблі́званне;
Саn I have a lick of your ice cream? Можна мне лізнуць тваё марожанае?
2.infml кры́шку, тро́шкі (чаго-н.)
♦
a lick and a promise наспе́х, абы-я́к;
at a (great/fair) lickinfml умо́мант, вокамгне́нна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
sketchy[ˈsketʃi]adj.
1. схематы́чны, каро́ткі, сці́слы;
a sket chy treatment of the problem павярхо́ўны разгля́д прабле́мы;
a sketchy knowledge of philology павярхо́ўныя ве́ды ў філало́гіі
2. эскі́зны, ко́нтурны
♦
on the sketchy side нядба́йны, няўва́жны (пра мову); зро́блены наспе́х, зро́блены абы́-як
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Нелапы́ ’ладны, дастатковы па велічыні, вазе і памерах’: мае парасята ужэ нелапые (слуц., Нар. словатв.), нелапу́ ’няладны, нядобры’ (ТС), параўн. ст.-рус.не лапъ ’ужо не, больш не’, укр.не лапі ’няхутка’, польск.nie łapie ’няхутка; нялёгка’, ст.-чэш.nelap ’нялёгка, з цяжкасцю, ледзь’. Выводзіцца з прасл.*lapati, lapъ!, што выражае хуткі рух з мэтай схапіць, злавіць і г. д., гл. лапаць. Развіццё семантыкі ад ’што трапіла, абы-што’ да ’не абы-што’, пры гэтым адмоўе не ўносіць новага семантычнага адцення, параўн. ст.-чэш.lap kto, lap který ’хто-небудзь’; больш падрабязна гл. Махэк₂, 320; Фасмер, 2, 459; Слаўскі, 4, 475.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́хартацца ’прагаладацца’ (Касп.), вы́хартавацца ’тс’ (Юрч.). Рус.дыял.пск., смал.вы́хортаться ’прагаладацца ад хадзьбы, работы’, пск., цвяр.хортать ’жыць абы-як, перабівацца’, чэш.chrt ’хорт (сабака)’ і ’вельмі худы чалавек’. Усё ад хорт (гл.) (Фасмер, 4, 268; Махэк₂, 207).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
schlúdern
vi
1) дрэ́нна [нядба́йна] працава́ць, працава́ць абы́ з рук
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
АКАЛІ́ЧНАСЦЬ,
даданы член сказа, які паясняе словы са значэннем дзеяння або прыкметы, паказваючы на час, месца, прычыну, умову, мэту, спосаб дзеяння, характар выяўлення, інтэнсіўнасць прыкметы. У бел. мове акалічнасці сінтаксічна звязваюцца з гал. словамі пры дапамозе прымыкання і кіравання. Ролю акалічнасці выконваюць прыслоўе («вельмі здольны»), дзеепрыслоўе («разглядаць не спяшаючыся»), інфінітыў («зайсці развітацца»), назоўнік з прыназоўнікам ці без яго («ехаць лесам», «зрабіць насуперак жаданню»), лічэбнік («уваходзіць па аднаму»), а таксама свабодныя словазлучэнні розных тыпаў («важыць тры тоны», «чытаць з ранку да вечара», «апрацаваны з дапамогай новага прыстасавання») і фразеалагізмы («жыць абы дзень да вечара»). У залежнасці ад сінтаксічнага значэння падзяляюцца на разрады — акалічнасці часу, прычыны, умовы, мэты, спосабу дзеяння і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
КУРБЕ́КА Іван Сцяпанавіч
(н. 10.11.1934, в. Серабрышча Баранавіцкага р-на Брэсцкай вобл.),
бел. паэт і літ.знавец. Скончыў БДУ (1958). З 1958 у Літ. музеі Я.Купалы, з 1964 у Літ.-мемарыяльным музеі Я.Коласа. Друкуецца з 1958. Выдаў зб. гумарыстычных вершаў «Абы здароўе» (1979), кн. лінгвістычных загадак (шарады, метаграмы, лагагрыфы, анаграмы) «Хітрыя літары» (1991), зб. «Руска-беларускія крыжасловы: Займальны дапаможнік для ўдасканалення мовы» (1993), альбомы «Янка Купала» (1965, 2-е выд. 1983), «Якуб Колас» (1967, 2-е выд. 1980, у сааўт.), «Якуб Колас: Жыццё і творчасць» (1974, у сааўт.). Складальнік зб. «Успаміны пра Якуба Коласа» (1982). Творы К. змешчаны таксама ў калект. зб-ках «Асцюкі за каўняром» (1989), «Вожык смяецца» (1992) і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ара́ць, ару, арэш, арэ; аром, араце; незак.што і без дап.
Апрацоўваць зямлю плугам. Араць на зіму. □ Хто тры разы арэ, той тры снапы бярэ.Прыказка.Каб свінні рогі, арала б дарогі.Прыказка.Як ні ары, абы чорным дагары.Прымаўка.Ой, пайду я лугам, лугам, Дзе мой мілы арэ плугам.З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)