Тарапа́та ’гора, бяда’ (Сцяшк. Сл.), тарапа́ты ’клопат, турботы’ (беласт., Сл. ПЗБ), ст.-бел. тарапата ’клопат, цяжкасць’ (1606 г., КГС). Параўн. польск. tarapata ’шум, грукат; клопат, турботы’, ’трашчотка’, якое лічыцца крыніцай запазычання (Булыка, Лекс. запазыч., 137), далей выводзяць з ням. Strapanze ’цяжкая праца, клопат’ (Брукнер, 565; ЕСУМ, 5, 520), што няпэўна. Звязваюць таксама з польск. trapacić, trapacować ’мучыць, гнясці, непакоіць’, што з іт. strapazzo, strapazzare ’мука, мучыць’ (Брукнер, 575).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тапі́ць​I

1. ertränken vt; versénken vt, in den Grund bóhren (судна);

◊

тапі́ць го́ра ў віне́ den Kúmmer im Wein ertränken;

2. (губіць) zugrúnde [zu Grúnde] ríchten; ins Verdérben stürzen (толькі пра чалавека)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

галасі́ць, ‑лашу, ‑лосіш, ‑лосіць; незак.

1. Голасна плакаць, прыгаворваючы (пры выражэнні гора, крыўды і пад.). Раманіха, схапіўшыся рукамі за галаву, галасіла: — А сын ты мой... А што ж з табой зрабілі. Чарнышэвіч. [Сястра].. павісла мне на грудзі і галосіць: «Казічак, братка!». Васілевіч.

2. што і без дап. Уст. Выконваць абрадавыя песні-плачы (звычайна ў час пахавальнага ці вясельнага абрадаў). Галасіць на магіле.

3. Абл. Голасна крычаць, аднастайна выкрыкваць што‑н. — Тхор! Тхор! Дзяржы яго! — галосіць, Гарачка дзядзьку так і носіць, Бяжыць, тхара ён даганяе. Колас.

4. перан. Ствараць гукі, падобныя на галашэнне. Галасіла ў сотню труб Над чарапічным дахам замець. Танк.

•••

Голасам галасіць — гучна, з енкам і выкрыкамі плакаць (ад болю, вялікага гора і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

verschónen

vt не чапа́ць, (па)шкадава́ць (каго-н.)

vor díesem Kúmmer ist er verschónt geblíeben — яму́ не прыйшло́ся (па)спыта́ць гэ́тага го́ра

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

console

I [kənˈsoʊl]

v.t.

1) суцяша́ць; супако́йваць

2) разважа́ць (го́ра, сму́так)

II [ˈkɑ:nsoʊl]

n.

1) ша́фа, кансо́ль f.

2) Archit. вы́ступ у сьцяне́, падпо́рка f. (пад карні́з, балько́н)

3) прыбо́рная до́шка, кантро́льная панэ́ль

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

пакаштава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што, чаго і з дадан. сказам.

1. Паспытаць яду, піццё на смак, гатоўнасць і пад. Пакаштаваць святочны пірог. □ — А цяпер, — выціраючы вусы, сказаў Раман Дзянісавіч, — пакаштуем, што нам прыгатавала маці... Хадкевіч.

2. перан. Спазнаць на ўласным вопыце. — Так, Мартын Ягоравіч, пакаштаваў ты гора, — перапыніў яго Злобіч. М. Ткачоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адно́лькавы, ‑ая, ‑ае.

Такі, які нічым не адрозніваецца ад іншых, такі самы. [Полаг:] — У аднолькавым мы становішчы былі пасля акупацыі. Адны галавешкі ды каміны засталіся. Шамякін. І аднолькавае гора У нас некалі было, І адзін і той жа вораг, І адно і тое ж зло. Астрэйка. // Які ніколькі не змяніўся; такі, як заўсёды.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

увасо́біцца, ‑біцца; зак.

Знайсці праяўленне, адлюстраванне ў якой‑н. канкрэтнай форме. Уся логіка яго [Івана] адмаўлення ўвасобілася.. ў пытаннях-дакорах: «Навошта? Навошта?... Што ты робіш?..» Быкаў. Нязвыклымі былі і гэтая навакольная цішыня — без выбухаў, без шуму баёў,.. і сустрэча з бабулькай, у якой як бы ўвасобілася гора, перажытае тутэйшымі людзьмі за гады вайны. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

terror [ˈterə] n.

1. жах, страх, жу́дасць;

strike terror into smb. выкліка́ць у каго́-н. страх

2. тэро́р

3. infml го́ра, бяда́; страхо́цце;

My son is a real terror! Мой сын – проста бяда!;

a holy terror infml асо́ба з ця́жкім хара́ктарам; надаку́члівае дзіця́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Ахці, ахці мне выкл., абазначае журбу, здзіўленне (Нас.), а́хця мне ’гора мне’ (дзісн., Рам.), а́хці мненюшкі (Карскі 2-3, 85), ст.-бел. (з XV ст.) ахци ’на жаль’ (Карскі, там жа), рус. а́хти, а́хте ’ах’, ахти́ ’ах, вельмі’, а́хти мне ’ах’. Складанае слова выкл. ах + ці, ця энклітычная форма асабовага займенніка 2‑й асобы адз. л. у дав. або він. склоне, параўн. Карскі 2-3, 98, 192; Фасмер, 1, 97; Шанскі, 1, А, 180.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)