view

[vju:]

1.

n.

1) від, вы́гляд -у m.

The view from our house is beautiful — Від з на́шага до́ма ве́льмі прыго́жы

it was our first view of the ocean — Мы пе́ршы раз уба́чылі акія́н

2) пэйза́ж, краяві́д -у m., выя́ва краяві́ду

Various views of the mountains hung on the walls — На сьце́нах вісе́лі ро́зныя го́рныя выя́вы

3) паня́цьце, уяўле́ньне n.

4) по́гляд, пагля́д -у m., гле́дзішча n.

What is your view on the subject? — Што вы ду́маеце пра гэ́та?

5) прадба́чаньне n.

2.

v.t.

1) ба́чыць, глядзе́ць

2) разгляда́ць; ста́віцца

The plan was viewed favorably — Да пля́ну паста́віліся прыхі́льна

•

- come into view

- in view

- in view of

- on view

- point of view

- with a view

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

представля́ться несов.

1. (называть себя при знакомстве) рэкамендава́цца, знаёміцца, прадстаўля́цца;

2. (представать в воображении) прадстаўля́цца, уяўля́цца; (казаться) здава́цца; (слышаться) чу́цца;

и́здали всё представля́ется ме́ньшим здалёк усё здае́цца (уяўля́ецца) ме́ншым;

э́то вам то́лько представля́ется гэ́та вам то́лькі здае́цца; (слышится) чу́ецца;

3. (представать, являться) паўстава́ць (перад кім, чым); з’яўля́цца, паяўля́цца (перад кім, перад чым); (показываться) пака́звацца;

де́ло представля́ется в тако́м ви́де спра́ва паўстае́ ў такі́м вы́глядзе;

4. (притворяться) разг. прыкі́двацца, стро́іць з сябе́ (каго, што);

представля́ться глухи́м прыкі́двацца глухі́м, стро́іць з сябе́ глухо́га;

5. (возникать, случаться) трапля́цца; быць;

представля́ется возмо́жность трапля́ецца (ёсць) магчы́масць;

6. страд. падава́цца; прыво́дзіцца; прадстаўля́цца; прад’яўля́цца; дастаўля́цца; ста́віцца; знаёміцца, рэкамендава́цца, малява́цца; пака́звацца, выво́дзіцца; см. представля́ть​ 1—5, 8.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Май 1 ’пяты месяц каляндарнага года’ (ТС, Бес., Гарэц., Ян., Шат., Касп., Бяльк., драг. КЭС). Укр. май, польск. maj, ст.-рус., ст.-слав. маи ’тс’. Запазычана з лац. māius праз с.-грэч. (μάϊος) і ст.-слав. Магло ўспрымацца непасрэдна праз навучанне ў школах, пашыраючыся сярод простага люду (Фасмер, 2, 559; Бернекер, 2, 8; Брукнер, 317; Махэк₂, 348, БЕР, 3, 615). Сюды ж майскі (ТСБМ), майскі жук (Бяльк.).

Май 2 ’першая зелень ліставых дрэў, якой прыбіраюць хаты на сёмуху’ (Нас., ТСБМ, Сержп. Прымхі, Фалют., Янк. 3.. Ян., Шн., Рам. 8, Мядзв., Жд. 1, Шат., Бяльк., Мат. Гом., Растарг.; пух., Бел. дыял.; в.-дзв., Шатал., ТС), ’адзначэнне дзядоў на сёмуху’ (Кліх), ’зялёны аір, які раскідваюць па падлозе і дарожках у дзень Сашэсця Св. Духа’ (Нас.), ’бярозавае галлё, якое падсцілаюць пад стог’ (круп., Нар. сл.), віц. маінка ’галінка, якую ўтыкалі на капусную градку пасля таго, як «развівалі» бярозу на сёмуху’ (Сакалова, Обряды, 190). Укр. зах. май ’зелень’, ’маладое дрэва, прыбранае стужкамі, ці галіны, якімі прыбіраюць хату, падвор’е’, польск. maj ’зялёныя галіны, зелень’, majowy ’зялёны’, majówka (фалькл.) ’май, дрэўца на сёмуху’; н.-луж. maja, в.-луж. meja, mejka ’ўрачыста азлобленае маладое дрэва’, чэш. máje, máj, мар. mája ’высокае стройнае дрэва, якое ставіцца на 1 Мая або ў іншыя святы’, ’перыяд росквіту, свежасці ў прыродзе’, славац. máj ’вясна’, ’сімвал вясны — высокая азлобленая яліна, якую хлопец ставіць перад 1 Мая ля вакна сваёй каханай’, славен. máj, mláj ’аздобленая яліна, пастаўленая з выпадку якой-небудзь урачыстасці’. Хаця вяснова-летні абрад, звязаны з культам зялёнага дрэва, вядомы ўсім славянам, аднак лексема май і вытворныя пашыраны толькі на захадзе слав. тэрыторыі, на Беларусі і Украіне. Можна меркаваць, што лексема запазычана з ням. Mei (тое ж Махэк₂, 348). У бел. і ўкр. гаворкі — з польск. мовы. На Беларусі май 2 злілося з май 1.

Май 3 у выразе буў — і як май змаеў ’раптоўна прапаў’ (саліг., Нар. словатв.; ТС), укр. май‑май‑май ’аб хуткіх рухах, калі махаюць, або што-небудзь уецца’, маяти ’махаць, рухацца туды-сюды’, майдати ’віляць хвастом’, рус. ма́ять ’махаць’ (і інш.: мая́к, мая́чить, маятник); польск. majaczyć ’быць ледзь бачным’, ’кружыцца’, н.-луж. mawaś ’махаць’, в.-луж. majkać ’гладзіць, песціць’, чэш. mávati ’махаць’, славац. mávať ’тс’, славен. májati ’рухацца туды-сюды’, прасл. корань ma‑. Мае балт. адпаведнікі: літ. móti, лат. māt ’махаць’ (Махэк₂, 355; Фасмер, 2, 587). Гл. таксама махаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

leicht

1.

a

1) лёгкі

ein ~er Schlaf — чу́ткі сон

2) невялі́кі, нязна́чны

mit j-m ~es Spiel háben — лёгка спра́віцца з кім-н.

etw. von der ~en Séite néhmen* — не браць што-н. да галавы́

er ist ~ gekränkt — ён ве́льмі лёгка крыўдзіцца

2.

adv лёгка; злёгку, мімахо́дзь, крыху́

das ist ~ möglich — гэ́та ве́льмі лёгка мо́жа быць

~ erkältet sein — быць крыху́ прасту́джаным

~ fállen* — лёгка дава́цца

etw. ~ néhmen* — лёгка глядзе́ць на што-н., легкаду́мна ста́віцца да чаго́-н.

~ verdérblich — нетрыва́лы, які́ ху́тка псуе́цца (прадукт)

~ verständlich — зразуме́лы, лёгка ўспрыма́льны

~ verwúndet — лёгка пара́нены

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

сысці́

1. (спусціцца) hinúntergehen* vi (s), herúntersteigen* vi (s), herábsteigen* vi (s);

2. (пакінуць) verlássen* vt, fórtgehen* vi (s);

сысці́ з даро́гі den Weg verlássen*, vom Wég ábweichen*;

сысці́ з рэ́ек entgléisen vi (s);

сысці́ з дыста́нцыі спарт. áusscheiden* vi (s);

3. знікнуць (пра плямы) verschwínden* vi (s);

4. разм. (быць прынятым за каго-н.) ángesehen wérden (für A);

5. разм. (апынуцца прыдатным) nützlich [díenlich, táuglich, bráuchbar] sein, zustátten kómmen*, zu gebráuchen sein;

6. (выйсці) áussteigen* vi (s) (пра пасажыраў);

7. тэатр. (перастаць ставіцца) (von der Bühne) ábtreten* vi (s);

8. (пра скуру, фарбу і г. д.) ábgehen* vi (s), sich áblösen; ábbröckeln vi (s);

9. разм. (прайсці, закончыцца) zu Énde sein, énden vi; áblaufen* vi (s) (пра тэрмін);

10. (выцечы) áusfließen* vi (s), heráusfließen* vi (s) (пра вадкасць, газ і г. д.);

сысці́ кро́ўю verblúten vi (s);

◊

гэ́та не сы́дзе яму́ з рук das wird ihn téuer zu stehen kómmen;

сысці́ на нішто́ zuníchte wérden

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

view​1 [vju:] n.

1. (on/about) по́гляд, ду́мка;

hold extreme views мець проціле́глыя ду́мкі;

take a different view ду́маць іна́кш;

in my view на мой по́гляд;

a point of view пункт гле́джання

2. (of) ацэ́нка (фактаў);

have a clear view ствары́ць сабе́ я́сны во́браз;

take a favou rable view of smth. стано́ўча ацані́ць што-н.;

take a poor/serious view of smb./smth. ста́віцца ке́пска/сур’ёзна да каго́-н./чаго́-н.

3. по́зірк; по́ле зро́ку;

at first view на пе́ршы по́гляд;

have a good view of smth. до́бра ба́чыць што-н.;

come into view з’яўля́цца;

in full view на вача́х

4. від, краяві́д; панара́ма;

a room with a view of the sea пако́й з ві́дам на мо́ра

5. агля́д;

a private view верніса́ж; прэм’е́ра;

on view вы́стаўлены для агля́ду

6. від, краяві́д; віда́рыс (малюнак, фатаграфія і да т.п.);

postcards with views of Scotland пашто́ўкі з краяві́дамі Шатла́ндыі

7. наме́р, інтэ́нцыя;

with a view to doing smth. з наме́рам/надзе́яй зрабі́ць што-н.

♦

a bird’s-eye view агу́льная перспекты́ва; від зве́рху; агу́льнае, неглыбо́кае ўяўле́нне (аб чым-н.);

have smth. in view мець што-н. на ўва́зе;

in view of smth. з прычы́ны чаго́-н.; праз што-н.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

stéllen

1.

vt

1) ста́віць (што-н. куды-н.)

2) ста́віць, устана́ўліваць

die Uhr ~ — ста́віць гадзі́ннік

3) падава́ць; прыво́дзіць; прадстаўля́ць

zur Verfügung ~ — дава́ць [прадстаўля́ць] у распараджэ́нне

in Áussucht ~ — абнадзе́йваць

4) ста́віць, выстаўля́ць

éine Fráge ~ — зада́ць [паста́віць] пыта́нне

ein Gesúch ~ — пада́ць зацву

5) ста́віць, падвярга́ць

in Fráge ~ — ста́віць пад пыта́нне

etw. in Zwéifel ~ — ста́віць што-н. пад сумне́нне

2.

(sich)

1) стаць, станаві́цца

sich auf éigene Füße ~ — стаць на но́гі [самасто́йным]

2) устанаві́цца (пра цэны)

3) з’яві́цца (па выкліку)

sich dem Gerícht ~ — з’яві́цца ў суд

4) (zu D) адно́сіцца, ста́віцца (да чаго-н.)

wie stellst du dich dazú? — як ты да гэ́тага адно́сішся [ста́вішся]?

5) прыкі́двацца, прытвара́цца (хворым, дурным і г.д.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

hálten

*

1.

vt

1) трыма́ць

j-n an [bei] der Hand ~ — трыма́ць каго́-н. за руку́

2) выко́нваць (што-н.), прытры́млівацца (чаго-н.)

Diät ~ — прытры́млівацца дые́ты

3) (für A) лічы́ць, прыма́ць (за каго-н., што-н.)

ich hálte ihn für méinen Freund — я лічу́ яго́ сваі́м ся́брам

4) выступа́ць (з чым-н)

éinen Vórtrag ~ — чыта́ць дакла́д

den Mund ~ — трыма́ць язык за зуба́мі

j-n beim Wórte ~ — злаві́ць каго-н. на сло́ве

Rat ~ — ра́іцца

2.

vi

1) спыня́цца

der Zug hält — цягні́к спыня́ецца

2) (auf A) надава́ць значэ́нне (чаму-н.), ува́жліва ста́віцца (да чаго-н.)

auf séine Gesúndheit ~ — сачы́ць за сваі́м здаро́ўем

3.

(sich)

1) трыма́цца

sich ábseits ~ — трыма́цца ўбаку́

2) прытры́млі- вацца (чаго-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ВЕ́ДЫ,

вынік пазнання прадметаў і з’яў рэчаіснасці, правільнае яе адлюстраванне ў свядомасці чалавека. Як ідэальнае выражэнне ў знакавай форме аб’ектыўных уласцівасцей і сувязей свету, прыроды і грамадства, веды з’яўляюцца перадумовай і непасрэднай мэтай працэсу пазнання, авалодання вопытам і разуменнем, неабходнымі для спасціжэння аб’ектыўнай ісціны і стваральна-творчай дзейнасці людзей. У ходзе гэтага працэсу ажыццяўляецца пераход ад няведання да ведаў, ад аднаго ўзроўню пазнання да другога, больш высокага і дасканалага. Даследаванне прыроды ведаў пачалося ў антычнай філасофіі, якая аддзяляла свет вечных і нязменных сутнасцей — ідэй або форм ад невыразнага і няўстойлівага свету з’яў. Арыстоцель і Платон лічылі, што веды можна мець толькі аб сапраўдным існым («свеце па ісціне»), а зменлівы пачуццёвы вопыт («свет па меркаванні») з’яўляецца крыніцай ілюзій, меркавання і веры. І.Кант на аснове аналізу структуры і межаў навук. пазнання аддзяляў веды ад веры, меркавання, спекулятыўнага мыслення і такіх форм свядомасці, як міф, мова, мастацтва. Г.Гегель зыходзіў з таго, што духоўнае развіццё індывіда паўтарае стадыі самапазнання безасобаснага (сусветнага, аб’ектыўнага) духу, пачынаючы з акта вызначэння пачуццёва дадзеных «рэчаў» і канчаючы «абсалютным веданнем», якое абумоўлівае ўнутр. развіццё ўсіх частак духоўнай культуры чалавецтва — навукі, маралі, рэлігіі, мастацтва і інш. Рацыянальныя элементы гэтага падыходу ўвайшлі ў марксісцкую канцэпцыю ведаў, паводле якой яны — прадукт гіст. развіцця і адлюстравання, характэрнага для ўсіх форм практычнага і духоўнага засваення свету. Прадстаўнікі крытычнага рацыяналізму падкрэслівалі цэласнасць навук. ведаў, разглядалі іх як непарыўны крытычны дыялог паміж рознымі тыпамі навук. тэорый, паміж навукай і ненавукай. Паводле М.Шэлера, веды — гэта акт узыходжання і саўдзелу (любові), які суправаджаецца імгненным спасціжэннем вышэйшай каштоўнасці аб’екта; адваротны шлях ад вышэйшай да ніжэйшай каштоўнасці — нянавісць. А.Конт сфармуляваў «закон трох стадый» гіст. развіцця, паводле якога ўсе думкі людзей праходзяць 3 станы: тэалагічны (рэлігія), метафізічны (філасофія) і «пазітыўнага сінтэзу» (навука). Аб’ектыўную неабходнасць і выключную ролю ведаў у духоўным узвышэнні асобы, удасканаленні сац.-паліт. і нац.-культ. форм жыцця грамадства сцвярджалі бел. філосафы і мысліцелі Ф.Скарына, С.Будны, А.Волан, А.Доўгірд, М.Пачобут-Адляніцкі, К.Семяновіч, А.Скарульскі, К.Нарбут, М.Сматрыцкі, В.Цяпінскі, С.Шадурскі і інш.

Працяглая эвалюцыя чалавечых уяўленняў аб свеце вызначыла шматузроўневы характар ведаў.. Як элементы іх структура ўключае паняцці, катэгорыі, тэорыі і інш. формы. Назапашванню навук. ведаў спрыяе пастаяннае ўдасканаленне метадаў навук. даследаванняў, якія падзяляюцца на агульналагічныя (аналіз, сінтэз, індукцыя, дэдукцыя і г.д.), тэарэтычныя (фармалізацыя, ідэалізацыя, узыходжанне ад абстрактнага да канкрэтнага і г.д.) і эмпірычныя (назіранне, вымярэнне, эксперымент, фіз. мадэліраванне і інш.). Адрозніваюць веды данавуковыя (звычайныя), што канстатуюць факты і вызначаюць штодзённыя паводзіны чалавека, і навуковыя, якія даюць тлумачэнне фактаў, асэнсаванне іх у сістэме паняццяў дадзенай навукі, навук. тэорыі. Акрамя таго ў грамадстве існуюць веды міфалагічныя, мастацкія, рэліг. і інш. (гл. Міфалогія, Мастацтва, Рэлігія). Пазнавальная роля ведаў узрастае з камп’ютэрызацыяй усіх сфер вытв. і духоўна-культ. дзейнасці, што дазваляе перадаваць, захоўваць, кадзіраваць і пераўтвараць разнастайную і багатую інфармацыю, ствараць спец. банкі даных, экспертныя сістэмы і інш. Працэсы атрымання, абгрунтавання і практычнай рэалізацыі ведаў вывучаюцца логікай, метадалогіяй, гнасеалогіяй, псіхалогіяй, а таксама спец. навук. дысцыплінамі (навуказнаўства, сацыялогія ведаў, інфарматыка, кагнітыўная інжынерыя; гл. таксама Свядомасць, Ідэальнае, Пазнанне, Тэорыя пазнання). Пэўныя прац. веды, умельствы і навыкі, правілы і нормы грамадскіх паводзін перадаюцца з пакалення ў пакаленне сродкамі народнай педагогікі (традыцыі, звычаі, вусная нар. творчасць, сямейнае выхаванне і інш.).

У адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь кожнаму грамадзяніну гарантуецца права на атрыманне агульных і прафес. ведаў, ствараюцца ўмовы для ўсебаковага развіцця асобы, яе фундаментальнай падрыхтоўкі ў сферы асноў Навук. практычнага выкарыстання атрыманых ведаў. Пры гэтым ставіцца задача сумяшчэння нац., культ. і рэгіянальнай асноў адукацыі з арыентацыяй на засваенне вышэйшых дасягненняў нац. і сусв. культуры, забеспячэння цеснага адзінства адукацыйных і выхаваўчых задач.

Літ.:

Лекторский В.Л. Субъект, объект, познание. М., 1980;

Ведин Ю.П. Познание и знание. Рига, 1983;

Полани М. Личностное знание: Пер. с англ. М., 1985;

Идеалы и нормы научного исследования. Мн., 1981;

Героименко В.А., Лазаревич А.А., Титаренко Л.Г. Знание. Компьютер. Общество. Мн., 1992.

С.Ф.Дубянецкі.

т. 4, с. 56

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

use

1. [ju:z]

v.t.

1) ужыва́ць; карыста́цца

We use spoons to eat soup — Мы ўжыва́ем лы́жкі, каб е́сьці су́п

2) ужыва́ць сло́вы, фра́зы; гавары́ць

to use bad grammar — гавары́ць неграматы́чна (няпра́вільна).

3) ста́віцца, адно́сіцца

4) ужыва́ць, выдатко́ўваць

We have used most of the money — Мы вы́даткавалі бальшыню́ гро́шай

5) скарысто́ўваць

May I use your telephone? — Ці магу́ пакарыста́цца ва́шым тэлефо́нам?

2. [ju:s]

n.

1) ужыва́ньне n.

the use of tools — ужыва́ньне прыла́даў

2) ужы́так -ку m.

methods long out of use — мэ́тады, які́я даўно́ вы́йшлі з ужы́тку

3) кары́сьць, прыда́тнасьць f.

What’s the use of it? — Яка́я кары́сьць з гэ́тага?

4) спо́саб выкарысто́ўваньня

a poor use of materials — благо́е выкарысто́ўваньне матэрыя́лаў

5) карыста́ньне n.

a park for the use of all the people — парк для агу́льнага карыста́ньня

6) патрэ́ба f.

He had no further use for it — Гэ́та яму́ ўжо́ было́ непатрэ́бна

7) пра́ва або́ прывіле́й карыста́ньня

to have the use of a boat for the summer — мець пра́ва карыста́цца ло́дкай на праця́гу ле́та

•

- have no use for

- in use

- make use of

- put to use

- used to

- use up

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)