Verbum

анлайнавы слоўнік

smarować

незак.

1. мазаць, намазваць;

smarować chleb margaryną — намазваць маргарын на хлеб; мазаць хлеб маргарынам;

smarować palec maścią — мазаць палец маззю;

smarować stół farbą — пакрываць стол фарбай;

2. мазаць, пэцкаць; шмараваць; вэдзгаць;

3. даваць хабар, падмазваць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Кі́шка ₁ ’частка стрававальнага апарата’ (ТСБМ, Мат. Гом., ТС, Сл. паўн.-зах., Грыг., Бяльк., Яруш.). Укр. кишка, рус. кишка ’тс’, балг. кишка ’квач для ўвільгатнення пальцаў пры прадзенні’, польск. kiszka ’кішка’, чэш. kyška ’тс’, палаб. tʼai̯sə (< *kyša) ’нырка’. Надзейнай этымалогіі не існуе. Ст.-інд. kósthaḥ ’вантробы’ не мае словаўтваральнага тлумачэння (ад і.-е. *(s)keu̯‑ ’пакрываць’). Гл. Бернекер, 679; Покарны, 951–953. Да іншага індаеўрапейскага архетыпа ўзводзіць прасл. kyšьka Янзен (ZfSIPh, 15, 49–60): і.-е. *keu̯ *kū‑s ’выпукласць’. Нельга лічыць таксама надзейным супастаўленне з прасл. kyšěti ’кішэць’ (гл. кішэць) (Брукнер, 231). Існуе магчымасць больш простай версіі. Балг. кишка ’квач для ўвільгатнення пальцаў’, бясспрэчна, да киша ’слота, хлюпа’ (серб.-харв. кѝшати ’мачыць, размочваць’). Параўн. польск. kiszka ’кіслае малако’, чэш. kyška ’тс’. Гэта, магчыма, значыць, што старажытны чалавек меў некаторае ўяўленне пра наяўнасць брадзільных працэсаў у кішэчніку (параўн. Янзен, 59–60).

Кі́шка ₂ ’хамуціна’ (Сл. паўн.-зах., Сцяшк.). Параўн. кічка ₁ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

coat

[koʊt]

1) паліто́ n.; пінжа́к -а́, сурду́т -а m.

а) шэрсьць f., фу́тра n. (жывёліны)

б) лупі́на, ску́рка, абало́нка f.

a coat of bark — кара́ (дрэ́ва)

3) пласт -у m., слой -ю m.

a coat of paint — слой фа́рбы

v.t.

пакрыва́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

concrete

[ˈkɑ:nkri:t]

adj.

1) канкрэ́тны, рэчаі́сны; рэа́льны

2) цьвярды́, зацьвярдзе́лы (рэ́чыва)

3) [kɑ:nˈkri:t] бэто́нны

a concrete sidewalk — бэто́нны хо́днік

1) бэто́н -у m.

2) канкрэ́тнае паня́цьце, ідэ́я або́ тэ́рмін

v.t.

заліва́ць бэто́нам, пакрыва́ць бэто́нам

v.i.

1) цьвярдзе́ць

2) застыва́ць

3) бэтанава́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

blanket

[ˈblæŋkɪt]

1) ко́ўдра f., плед -а m.

homewoven blanket — дзяру́жка, по́сьцілка f.

2) по́крыва n.

a blanket of snow — сьне́жнае по́крыва

v.t.

1) засьціла́ць

2) пакрыва́ць

3) перашкаджа́ць, заглуша́ць, глушы́ць (радыёперада́чу)

adj.

агу́льны, по́ўны, усеабды́мны

a blanket guarantee — агу́льная, по́ўная гара́нтыя

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

smother

[ˈsmʌðər]

v.t.

1) душы́ць (на́сьмерць)

2) пакрыва́ць то́ўстым пласто́м (лі́сьця, сьне́гу)

3) гасі́ць аго́нь, засыпа́ючы по́пелам

4) тушы́ць (мя́са, капу́сту)

v.i.

душы́цца, задыха́цца

We almost smothered in that stuffy room — Мы ледзь не задыхну́ліся ў тым ду́шным пако́і

густы́, заду́шлівы дым, пыл, імгла́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

ice

[aɪs]

1) лёд -у m.

2) Sl. дыямэ́нты

3) Brit. лёды pl., маро́зіва, маро́жанае n.

4) Sl. ха́бар -у m.

adj.

ледзяны́; лёдавы, лёдзісты (пакры́ты лёдам), абледзяне́лы

v.t.

1) халадзі́ць, ахало́джваць (лёдам)

2) замаро́жваць

3) пакрыва́ць цукро́вай глязу́рай

v.i.

ме́рзнуць, замярза́ць

•

- break the ice

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

vault

[vɔlt]

1) скляпе́ньне n.

2) падва́л, скле́п -у m.

3) схо́вішча n. (кашто́ўнасьцяў), ска́рбніца

4) пахава́льны склеп, грабні́ца f.

v.t.

пакрыва́ць скляпе́ньнем

•

- vault of heaven

[vɔlt]

v.i.

1) скака́ць, пераско́кваць з упо́рам

2) скака́ць; падско́кваць

скачо́к з упо́рам або́ з шасто́м

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Смуро́д ‘непрыемны, агідны пах’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Ласт., Касп., Бяльк., Шат., Байк. і Некр., Сержп. Прымхі, Сл. ПЗБ), смо́рад ‘тс’ (Нас., Бяльк., Ласт., Байк. і Некр.), сюды ж смуро́д, сморо́д ‘чорныя парэчкі’ (ТС), смуро́да ‘тс’ (Бяльк.), смуро́ды ‘тс’ (Касп., Нік. Очерки). Укр. смо́рід, рус. смо́род, стараж.-рус. смородъ, польск. smród, в.-луж. smród, н. -луж. smrod ‘смурод; кал; чаромха’, чэш., славац. smrad, серб.-харв. смра̑д, славен. smrȃd, балг. смра́д, макед. смрдеа, ст.-слав. смрадъ. Прасл. *smordъ (іншая ступень чаргавання ў смярдзець, гл.) дакладна адпавядае літ. smárdas ‘смурод, агідны пах’, лат. smar̂ds ‘пах’, smarda ‘пах; апетыт; жаданне’, гоц. smarna ‘кал’, грэч. μορύσσω ‘рабіць чорным, пакрываць сажай, копаццю’; гл. Фасмер, 3, 691–692; Махэк₂, 561–562. Галосны ‑у‑ ў першым складзе тлумачыцца ўплывам кораня смур‑/хмур‑ (параўн. рус. пасмурный ‘пахмурны’), а таксама польск. smród. Фанетычная змена о > у, што сустракаецца ў некаторых дыялектах, не можа вытлумачыць такі пераход, бо ў час такой змены корань павінен быў гучаць як *smaród‑ (Векслер, Гіст., 115). Сной₂ (563) разглядае *smordъ як дэвербатыў ад прасл. *smorditi (параўн. польск. smrodzić), каузатыўнага дзеяслова ад прасл. *smŕ̥děti ‘смярдзець’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тхлань ‘гніль, цвіль, сырасць’, ‘балоцістае месца’ (ТСБМ), ‘пекла; апраметная’, ‘прорва, бездань’ (Ласт., Некр. і Байк.), ‘цяжкадаступнае месца сярод балот і лясоў’ (зах-палес., Асоўскі, Stud. slawist., 106), ‘бездань, нетры’, ‘балота’ (Сержп. Прымхі), ‘твань’ (Нар. Гом.). Да тхліць (гл.) утворана па ўзоры твань (гл.). Відавочна, звязанае з польск. odchłań/otchłań ‘бездань’, ст.-польск. otchlań лац. ‘caribdis’ (1424 г., Najdawniejsze zab., 128), паводле Банькоўскага (2, 368, 464), слова цалкам няяснае, вядомае ў рэлігійнай літаратуры з 2‑й паловы XIV ст. у значэнні ‘бездань нябесная’; апрача яго ўжываліся таксама spusty (upusty) niebieskie, odchliska, przetchliny і нават odchliny, а таксама otkłań, на падставе апошняга ён выводзіць першасную форму *otъklanь, якое з дзеяслова *otъ‑kloniti, *otъ‑klanjati ‘адводзіць у бок’. Борысь (403) польск. odchłań ‘глыбокая прорва, прадонне, бездань’, ‘месца знаходжання душ памерлых, чысцец, пекла’ звязвае з *ot‑chłaniać < chłonąć з першасным значэннем ‘тое, што паглынае’ і параўноўвае з укр. хланути ‘прагна есці’ < хла́пнути, славен. hlániti ‘хціва хапаць мордай, рылам’ і адносіць да першаснага *xolnǫti < *xoliti ‘акружаць, абгортваць’, ‘пакрываць, засланяць’. Сумнеўна, параўн. рэдкае польск. odtchłań ‘бяздонне’ (XVI ст.), што, магчыма, да tchnąć, гл. тхнуць, тухлы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)