◎ По́мча ’бура, ураган’ (ТС). Прасл. *ротьса < *тьса(і ’імчаць; несціся’. Да імчацца (гл.). Пэраўп. яшчэ рус. помчать ’панесці, пагнаць (ветрам)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ponieść
зак.
1. панесці;
2. панесці; пацярпець;
ponieść stratę — панесці страты;
ponieść klęskę — пацярпець паражэнне;
ponieść śmierć — загінуць;
konie poniosły — коні панеслі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
потерпе́ть сов.
1. (некоторое время) пацярпе́ць, (долго) папацярпе́ць;
2. (подвергнуться чему-л.) пане́сці, пацярпе́ць, (долго) папацярпе́ць, перажы́ць;
потерпе́ть неуда́чу пацярпе́ць няўда́чу;
потерпе́ть убы́тки пане́сці стра́ту;
потерпе́ть несча́стье перажы́ць няшча́сце.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паплаці́цца, ‑плачуся, ‑плацішся, ‑плаціцца; зак.
Панесці страту, быць пакараным у адплату за што‑н. Янук паверыў здрадніку — і жорстка паплаціўся за гэту даверлівасць. Бярозкін.
•••
Паплаціцца галавой (жыццём) — загінуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прагандлява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак.
1. каго-што. Панесці страты гандлюючы; прагандлявацца.
2. чым і без дап. Гандляваць некаторы час. [Сяргея] пакінулі ў спакоі, і ён прагандляваў да самай вайны. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расплаці́цца, -плачу́ся, -пла́цішся, -пла́ціцца; зак.
1. з кім-чым. Заплаціць грошы каму-н. за што-н., разлічыцца за паслугі.
Р. з даўгамі.
2. перан., з кім. Адпомсціць, разлічыцца за прычыненую крыўду.
Р. з ворагам.
3. перан. Панесці пакаранне за што-н.
Здраднік расплаціўся за свае дзеянні.
|| незак. распла́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. распла́та, -ы, ДМ -пла́це, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
unieść
ж.
1. узняць, падняць;
2. панесці;
3. ахапіць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
прагандлява́цца, ‑лююся, ‑люешся, ‑люецца; зак.
Панесці страты, разарыцца ад гандлю. [Астапчык:] — Ні Павалковіч, ні яго бацька на зямлі па-сапраўднаму, па-сялянску не працавалі. Дзед быў нават заможны гандляр. Бацька любіў гарэліцу і прагандляваўся. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Панос ’расстройства дзейнасці кішэчніка з частымі вадкімі экскрэментамі’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС), ’вывадак’ (ТС), ’пачатак цяжарнасці’ (Гарэц., Др.-Падб., СЭС—4). Рус. поно́с ’расстройства дзейнасці кішэчніка’, укр. поно́с ’нараджэнне (у жывёл)’. Ад панесці < несці (гл.) у розных значэннях; бязафіксны назоўнік з апафаніяй у корані.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нагрэ́ць, -грэ́ю, -грэ́еш, -грэ́е; -грэ́ты; зак.
1. што і чаго. Зрабіць цёплым ці гарачым.
Н. вады.
2. што. Узняць тэмпературу ў памяшканні.
Н. пакой.
3. перан., каго-што. Падмануўшы, прымусіць панесці страту (разм., іран.).
Н. на вялікую суму грошай.
|| незак. награва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 2 знач.); наз. награва́нне, -я, н.
|| наз. нагрэ́ў, -грэ́ву, м. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)